Ο πρωθυπουργός της Μακεδονίας, Ζόραν Ζάεφ, μετά την πρώτη επίσκεψή του στις Βρυξέλλες, έκανε επίσημη επίσκεψη και στη Σόφια. Και οι δυο, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ιστορικής σημασίας και υποτάσσονται στον σκοπό της Μακεδονίας να λάβει υποστήριξη και βοήθεια για την ένταξή της στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Από τη Σόφια ο Ζάεφ κάλεσε και τους άλλους γείτονες της χώρας να στηρίξουν τη Μακεδονία στην επίτευξη του ευρωατλαντικού της μέλλοντος. Πίσω από αυτή την έκκληση κρύβεται η ετοιμότητα της νέας κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Μακεδονίας για εξομάλυνση των σχέσεών της με την Ελλάδα, με την οποία εδώ και χρόνια η χώρα διαφωνεί για το όνομα της, με τη Σερβία, την οποία κατηγορεί για παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της, και με την Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο – κράτη, με τα οποία τώρα τελευταία η Μακεδονία είχε οξύτατες αντιθέσεις σχετικά με τις φιλοδοξίες του αλβανικού παράγοντα μέσα στην ίδια τη Δημοκρατία της Μακεδονίας.

Στη Σόφια, ο πρωθυπουργός Ζάεφ δήλωσε κατηγορηματικά την πρόθεση να ξεπεραστούν και οι διαφορές με τη Βουλγαρία, επισημαίνοντας ότι η Μακεδονία κλείνει ένα κεφάλαιο στην ιστορία του εθνικισμού και του μίσους, και ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο ευρωπαϊκού μέλλοντος για όλους. Η επιβεβαίωση τούτου είναι η επίτευξη συναίνεσης μεταξύ της Βουλγαρίας και της Δημοκρατίας της Μακεδονίας για υπογραφή στις 2 Αυγούστου Συμφωνίας Καλής Γειτονίας και Συνεργασίας, που αναβάλλεται εδώ και χρόνια. Η ημερομηνία της υπογραφής είναι φορτωμένη με ισχυρό συμβολισμό, γιατί τότε γιορτάζεται η Εξέγερση του Ιλίντεν, αποκορύφωμα στους Εθνικοαπελευθερωτικούς Αγώνες των Βουλγάρων της Μακεδονίας και της Θράκης. Η επιλογή της 2^ης Αυγούστου αποτελεί αναμφισβήτητη ένδειξη της δέσμευσης για από κοινού γιορτασμό κοινών ιστορικών γεγονότων και προσωπικοτήτων. Τέτοια αποφασιστικότητα επέδειξαν οι δυο πρωθυπουργοί κατά την επίσκεψη του Ζάεφ στη Σόφια , αφού υποκλίθηκαν στο μνημείο του βασιλιά Σαμουήλ στη βουλγαρική πρωτεύουσα. Ο Σαμουήλ έχει μνημείο και στα Σκόπια και Μακεδόνες πολιτικοί και ιστορικοί υποστηρίζουν ότι ο ηγεμόνας είναι δικός τους εθνικός ήρωας. Προφανώς, όμως, ο δρόμος προς τον κοινό γιορτασμό δεν έχει ακόμα καθαριστεί πλήρως γιατί ο Μπόικο Μπορίσοφ κατέστησε σαφές ότι αφού οι υπουργοί Εξωτερικών της Σόφιας και των Σκοπίων κάνουν την τελευταία εξέταση της Συμφωνίας Καλής Γειτονίας πριν από την υπογραφή της, οι δυο πρωθυπουργοί θα αποφασίσουν το τι σημαίνει «κοινή ιστορία» και για ποιες συγκεκριμένες περιόδους του παρελθόντος γίνεται λόγος.

Στις εκκλήσεις του πρωθυπουργού της Δημοκρατίας της Μακεδονίας η Σόφια απάντησε με διαβεβαιώσεις ότι θα στηρίξει την ευρωπαϊκή και την ευρωατλαντική ένταξη του δυτικού γείτονά μας. Ο βούλγαρος πρωθυπουργός Μπορίσοφ σημείωσε, όμως, ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ θα εξαρτηθεί κατά κύριο λόγο από την ίδια τη Δημοκρατία της Μακεδονίας και την εσωτερική πολιτική σταθερότητά της. Υποστήριξη για την ευρωατλαντική και την ευρωπαϊκή προοπτική της Δημοκρατίας της Μακεδονία εξέφρασε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ρούμεν Ράντεφ, αλλά με ευχές για ένα βιώσιμο κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών, για αλλαγή στην προσέγγιση της μακεδονικής αντιπροσωπείας προς τη Βουλγαρία στο Συμβούλιο της Ευρώπης σχετικά με τη διαδικασία, που αφορά τη Σύμβαση Πλαισίου για την Προστασία των Εθνικών Μειονοτήτων, και για υποστήριξη, αποκατάσταση και διατήρηση των μνημείων των βουλγάρων στρατιωτικών στη Δημοκρατία της Μακεδονίας.

Ανάμεσα στα κυριότερα σημεία των συνομιλιών ήταν η επίτευξη καλύτερης συνδεσιμότητας στον τομέα των μεταφορών, της ενέργειας και των επικοινωνιών μεταξύ των δύο χωρών. Οι πρωθυπουργοί συμφώνησαν ότι οι διμερείς εμπορικές και τουριστικές ανταλλαγές μπορούν να αυξηθούν σημαντικά. Διαπιστώθηκαν θετικές τάσεις στη διμερή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και του πολιτισμού. Αλλά τέτοια σημεία υπήρχαν και το 2012 στις συνομιλίες με τον πρωθυπουργό Μπορίσοφ και τον τότε Μακεδόνα ομόλογό του Νίκολα Γκρούεφσκι, και από τότε σημειώθηκε μικρή πρόοδος. Ορατές εξελίξεις σχετικά με το σχέδιο αυτοκινητοδρόμου καθώς και σιδηροδρομικής γραμμής Σόφια-Σκόπια ακόμα δεν έχει. Το σχέδιο για νέο μεθοριακό σταθμό Κλεπάλοτο μεταξύ του Μπέροβο και του Στρουμιάνι, που σχεδιάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’80 του περασμένου αιώνα και ανανεώθηκε με διακυβερνητική συμφωνία το 1999, συνεχίζει να είναι μια ελπίδα.

Στο φόντο της συνεχιζόμενης στασιμότητας των σχέσεων μεταξύ της Βουλγαρίας και της Δημοκρατίας της Μακεδονίας οποιαδήποτε πρόοδος είναι σημαντική και ευπρόσδεκτη. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης στις δύο γειτονικές χώρες χαρακτηρίζουν την επίσκεψη του Ζάεφ στη Βουλγαρία ως πρόοδο και ευκαιρία. Οι καλές πολιτικές προθέσεις των νέων κυβερνήσεων στα Σκόπια και τη Σόφια ήδη δηλώθηκαν, είναι η σειρά τώρα να υλοποιηθούν.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα