Ποια είναι η κατάσταση στη Βουλγαρία δέκα χρόνια μετά την ένταξη της χώρας στην ΕΕ; H Bουλγαρία παραμένει η φτωχότερη και πιο διεφθαρμένη χώρα και παρά την υψηλή εμπιστοσύνη των Βουλγάρων στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, τα πλεονεκτήματα από τη συμμετοχή  στην Ένωση ακόμα δεν είναι αισθητά για όλους. Αφορμή να αναφερθούμε εκ νέου στο θέμα ήταν η έκθεση του Κέντρου Φιλελεύθερων Στρατηγικών «10 χρόνια συμμετοχή της Βουλγαρίας στην ΕΕ- οφέλη και προκλήσεις». Γενικά μπορούμε να χωρίσουμε τα οφέλη σε πολιτικά και οικονομικά. Τα οικονομικά συνδέονται με τις εξαγωγές που σημαντικά αυξήθηκαν προς τις χώρες της ΕΕ.  Επίσης για δέκα χρόνια συμμετοχή στην Ένωση στη χώρα βελτιώθηκε η καταναλωτική ικανότητα του πληθυσμού κατά 20%, ενώ χάρη στην παρακολούθηση από πλευράς της ΕΕ η Βουλγαρία διατηρεί έλλειμμα του προϋπολογισμού κάτω από το 3%. Περισσότερα για τα πολιτικά οφέλη θα μάθουμε από τον πολιτειολόγο Ντανιέλ Σμίλοφ:

«Το βασικό συμπέρασμα για τα πολιτικά αποτελέσματα από τη συμμετοχή της Βουλγαρίας στην ΕΕ μπορεί να διατυπωθεί σαν ισχυρό, καθαρά σταθεροποιητικό αποτέλεσμα. Εδώ όμως έρχονται και οι προκλήσεις που επίκεινται. Μέχρι τώρα η ΕΕ ήταν φορέας σταθερότητας στη Βουλγαρία. Ήταν εγγυητής των πολιτικών διαδικασιών και της σωστής κατεύθυνσης τους. Όλοι ξέρουμε ότι στην ΕΕ διεξάγονται μεταρρυθμίσεις και υπάρχουν διάφορες παραλλαγές για το μέλλον της. Από την άποψη αυτή η Βουλγαρία δεν πρέπει να επωφελείται της Ένωσης μόνο σαν φορέας σταθερότητας, αλλά πρέπει να γίνει δραστήριος συμμέτοχος στην εξυγίανση της, στην ενίσχυση συγκεκριμένων πολιτικών.»

Πραγματικά με τη βοήθεια της ΕΕ η Βουλγαρία ξεπέρασε ορισμένες βαριές κρίσεις την τελευταία δεκαετία. Η μία ήταν η στασιμότητα από την οποία η χώρα κατόρθωσε να περάσει χωρίς σοβαρές  αναταραχές. Η πτώχευση της Εταιρικής Εμπορικής Τράπεζας πάλι ήταν εξολοκλήρου εσωτερική κρίση, που χάρη στη συμμετοχή της Βουλγαρίας στην ευρωπαϊκή οικογένεια δεν προκάλεσε το εφέ του Ντόμινο οδηγώντας στην κατάρρευση των υπόλοιπων τραπεζικών θεσμών στη χώρα. Παρά τις μόνιμες εκκλήσεις στις ευρωπαϊκές εκθέσεις για πιο αποτελεσματικό δικαστικό σύστημα και πιο διαφανείς και γρήγορες δικαστικές διαδικασίες που να τελειώνουν με λογικές καταδίκες, αυτό ακόμα δεν είναι γεγονός στη χώρα. Σύμφωνα με τον οικονομολόγο Γκεόργκι Γκάνεφ, έως ότου δε λυθούν τα προβλήματα στο δικαστικό σύστημα, δεν θα μπορούν να λυθούν τα υπόλοιπα προβλήματα της βουλγαρικής κοινωνίας.

Σύμφωνα με τον πολιτειολόγο Ντανιέλ Σμίλοφ:

«Εάν πρέπει να ζητούμε τομέα στον οποίο δεν υπάρχει κάποια ορατή θετική εξέλιξη όλα αυτά τα χρόνια συμμετοχής στην ΕΕ, αυτός φυσικά είναι ο τομέας των μίντια. Επιδεινώθηκε η ελευθερία των μίντια. Σε διάφορες κατατάξεις η Βουλγαρία πέφτει έως θέσεις που δεν είναι χαρακτηριστικές για ευρωπαϊκές χώρες. Οι βουλγαρικές κυβερνήσεις πήραν μέτρα για την αποσαφήνιση τις ιδιοκτησίας των μίντια, για την αντιμετώπιση των υπάρχοντων μονοπωλίων , αλλά κοινή είναι η εκτίμηση ότι τα μέτρα αυτά δεν αρκούν.»

Έστω και να μην έχει άμεση σχέση με τη συμμετοχή στην ΕΕ, η ελευθερία των μίντια δεν μπορεί να μην υπάρχει στην έκθεση, επειδή το θέμα προκαλεί ευρύ κοινωνικό ενδιαφέρον, ενώ και η παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση είχε το αισθητό αποτέλεσμα της στον τομέα. Τα μίντια, που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες είναι αναγκασμένα να ζητούν αγοραστή τα συμφέροντα του οποίου να εξυπηρετούν, ενώ η έλλειψη ξένων ιδιοκτητών και το μονοπώλιο στο δίκτυο διανομής, κάνει την επιβίωση μιας ανεξάρτητης έκδοσης σχεδόν αδύνατη. Στην έκθεση σαν θετικό γεγονός σημειώνεται η κατάργηση του roaming,η προστασία των δικαιωμάτων των ασθενών και των καταναλωτών με υψηλότερα οικολογικά κριτήρια. 

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα

Φωτογραφία: BTA