Ασυνήθιστη είναι η δημιουργική μοίρα του Στέφαν Κάνεφ. Μας λέει πολλά η εξομολόγηση του συνθέτη: «Ο Θεός μου έδωσε ψυχή αλήτη και με πέταξε στα νερά της παραδοσιακής μουσικής – να ψάχνω για πέρασμα, για να βγω ή να κολυμπώ εναντίον του ρεύματος και να φτάσω τη γνήσια και αιώνια πηγή της.»

Το οικογενειακό περιβάλλον, στο οποίο ζούσε ο μεγάλος μουσικός, δεν είχε καμία σχέση με το φολκλόρ – οι γονείς του ήταν διανοούμενοι και στο σπίτι τους σπάνια ακούγονταν παραδοσιακοί ρυθμοί. Μετά το γερμανικό λύκειο ο Στέφαν Κάνεφ τελείωσε την Εθνική Μουσική Ακαδημία, όπου σπούδασε σύνθεση στους καθηγητές Παρασκέβ Χατζίεφ, Μαρίν Γκολεμίνοφ, Βεσελίν Στογιάνοφ. Στην αρχή δούλεψε ως αρχισυντάκτης στη βιβλιοθήκη «Προς βοήθεια των παραδοσιακών χορωδιών και συγκροτημάτων» στα πλαίσια του Κεντρικού Οίκου Λαϊκής Δημιουργίας, ενώ μετά ήταν μακροχρόνιος συνεργάτης της Βουλγαρικής Εθνικής Ραδιοφωνίας. Η δημιουργία του αποτελεί μεγάλη συμβολή στο αρχείο ηχογραφήσεων δημοτικής μουσικής, που υπερβαίνει τις 6000 διασκευές για σολίστ – τραγουδιστές και οργανοπαίκτες , έργα για χορωδίες και ορχήστρες, μουσική για χορευτικές παραστάσεις κλπ.

Ο Στέφαν Κάνεφ ξεκίνησε από την κλασική μουσική, αλλά τελικά αφιέρωσε τη ζωή του στο μουσικό φολκλόρ και έφτασε στην αναγνώριση: «Δεν υπάρχει τίποτε πιο υπέροχο από το δημοτικό τραγούδι και μελωδία. Η εθνική ιδιοτυπία του φολκλόρ κρύβεται στη μελωδικότητα και τη δραματικότητά του. Και στην απίθανη για τόσο μικρή χώρα ποικιλία.» Ο μουσικολόγος Λιούμπεν Μποτουσάροφ λέει για τον Στέφαν Κάνεφ τα εξής: «Για τον Στέφαν, όπως για τον Μπέλα Μπάρτοκ, ένα δημοτικό τραγούδι δεν ήταν κατώτερο από σονάτα του Μότσαρτ και φούγκα του Μπαχ. Γι’ αυτό η στάση του απέναντι στη διασκευή παραδοσιακής μουσικής ήταν τόσο υπεύθυνη».

Το 2015 συμπληρώθηκαν 85 χρόνια από τη γέννηση του Στέφαν Κάνεφ. Με αφορμή την επέτειο η Καλίνκα Ζγκούροβα - γνωστή τραγουδίστρια παραδοσιακών τραγουδιών της περιοχής της Στράντζα και σύζυγός του, δουλεύει για την έκδοση άλμπουμ με συνθέσεις και διασκευές του συνθέτη. Συμμετέχει και στη διοργάνωση της επικείμενης εορταστικής συναυλίας εις μνήμη του.

«Συγκροτήματα απ’ όλη τη Βουλγαρία, που ερμηνεύουν τα υπέροχα τραγούδια του, όπως και εμείς, οι τραγουδίστριες από το «Μυστήριο των βουλγαρικών φωνών», θα συναντηθούμε στο Θέατρο «Δάκρυ και γέλιο» στη Σόφια. Η συναυλία αποτελεί ματινέ Σαββάτου, αρχίζει στις 11 η ώρα. Θα έρθουν συγκροτήματα από διάφορες πόλεις της Βουλγαρίας. Το γεγονός θα φιλοξενήσει ο πολιτιστικός οίκος «Σλαβιάνσκα μπεσέντα», όπου πριν 20 χρόνια ιδρύθηκε η χορωδία «Στέφαν Κάνεφ». Εκδώσαμε και CDμε επιλεγμένα έργα, στο οποίο συμπεριλάβαμε και εμβληματικούς οργανοπαίκτες μας. Είμαι ευτυχισμένη για το ότι υπάρχουν συνάδελφοι, οι οποίοι ερμηνεύουν τα έργα του Στέφαν Κάνεφ και νομίζω, ότι αυτός είναι ο τρόπος να συνεχίσει να ζει στον κόσμο μας. Θέλω στις 26 Νοεμβρίου να καλέσω όλους τους θαυμαστές της μουσικής του Στέφαν Κάνεφ. Είμαι ευγνώμων, ότι ο Θεός μου χάρισε τη συνάντηση με τον Στέφαν Κάνεφ και με τον γιό μου, οποίος φέρει το ίδιο όνομα. Θα συνεχίσουμε να αγαπάμε τη δημιουργία του μεγάλου συνθέτη.»

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα