Κατά την εβδομάδα μεταξύ των δύο γύρων των προεδρικών εκλογών στη βουλγαρική κοινωνία επικρατεί δυσαρέσκεια από τις ασάφειες στην καταμέτρηση των ψήφων στο εθνικό δημοψήφισμα για το εκλογικό σύστημα. Ως απάντηση των κατηγοριών ότι τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος είναι χειραγωγημένα, παραποιημένα κλπ., η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή δήλωσε ότι μέχρι στιγμής δεν έχει ανακοινώσει επίσημα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος και θα το κάνει την Παρασκευή, μετά την ανάλυση των παρατηρημένων αναντιστοιχιών. Αλλά ακόμα πριν την επίσημη απόφαση τα βασικά πολιτικά κόμματα ανακοίνωσαν ότι και σε περίπτωση που οι ψήφοι δεν αρκούν για να είναι τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος υποχρεωτικά για τη Βουλή, θα υποστηρίξουν τα αποτελέσματα, μάλιστα και εάν δεν ξεπεραστεί το υποχρεωτικό όριο των ψήφων.

Παρόμοια συμπεριφορά τώρα κάνει σοβαρή εντύπωση. Πριν τις εκλογές στις 6 Νοεμβρίου τα πολιτικά κόμματα δεν έδειξαν ενδιαφέρον για το δημοψήφισμα και  τη διευκρινιστική καμπάνια για τη διενέργειά του. Στην Κεντρική Εκλογική Επιτροπή καταγράφηκαν για την καμπάνια αυτή μόνο δύο πολιτικοί σχηματισμοί που αντιπροσωπεύονται στη Βουλή – τα ABV και GORD. Πριν το δημοψήφισμα τα κόμματα δεν διέψευδαν τις προειδοποιήσεις ότι η συμμετοχή στο δημοψήφισμα μπορεί να είναι και επικίνδυνη, επειδή στις ερωτήσεις του είναι αδύνατο να δοθεί μονοσήμαντη απάντηση. Τώρα όμως δίνουν μεγαλύτερη σημασία στις απαντήσεις που δόθηκαν, επειδή είναι επικίνδυνο να αποστασιοποιηθούν από τη μεγάλη υποστήριξη για την καθιέρωση πλειοψηφικών εκλογών σε δύο γύρους, υποχρεωτική ψηφοφορία στις εκλογές και τα δημοψηφίσματα, μείωση της κρατικής επιχορήγησης των κομμάτων για κάθε έγκυρη ψήφο από 11 σε 1 λεβ.

Σ’ αυτήν την ασυνήθιστη κατάσταση οι αντίπαλοι στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών - το κυβερνών κόμμα GERB και το αντιπολιτευόμενο ΒΣΚ /Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα/, έχουν σχεδόν την ίδια συμπεριφορά προς τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος. Το GERB εξετάζει την περίπτωση να συμμορφωθεί εξολοκλήρου με τα αποτελέσματά του , καθώς και την περίπτωση να γίνει η αντίστοιχη συζήτηση. Την λογική της θέσης αυτής ο ηγέτης του κόμματος GERB, Μπόικο Μπορίσοφ, συνόψισε με την παροιμία «Φωνή λαού, οργή Θεού». Παρόμοια είναι η λογική και του ΒΣΚ, που ανακοίνωσε ότι θα υποβάλει προτάσεις για τροποποιήσεις του Εκλογικού Νόμου σχετικά με τις τρεις ερωτήσεις του δημοψηφίσματος. Και τα δύο κόμματα δεν κρύβουν ότι έχουν επιφυλάξεις σχετικά με τον βαθμό περικοπής της κρατικής επιχορήγησης των πολιτικών κομμάτων, αλλά προς το παρόν δε δίνουν έμφαση στο θέμα αυτό. Και δικαιολογημένα, επειδή προς το παρόν πρωταρχικής σημασίας είναι ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών, και την Παρασκευή όταν η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή ανακοινώσει τα αποτελέσματα, μπορεί να αποδειχτεί ότι το υποχρεωτικό όριο του δημοψηφίσματος έχει ξεπεραστεί.

Όποια και να είναι η εξέλιξη του ζητήματος στο μέλλον, η ίδια η ύπαρξή του μιλά για σοβαρή ένταση στη βουλγαρική κοινωνία. Όχι για ένταση μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, αλλά μεταξύ αυτών και της κοινωνίας γενικά. Με την αντίδρασή τους τα κόμματα έδειξαν ότι το έχουν κατανοήσει και είναι διατεθειμένα για αλλαγή. Το ζήτημα είναι ποια ακριβώς θα είναι η αλλαγή και ποιο το κόστος της.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα