Η μουσική του ιδιόμορφου μάστορα του βουλγαρικού χορού Ντίκο Ιλίεφ είναι εμβληματική και όχι μόνο για την παράδοση της Βόρειας Βουλγαρίας, αλλά και για την εθνική μας μουσική κουλτούρα. Δεν υπάρχει γιορτή, στην οποία να μη ηχούν οι χοροί του και να μη σηκώνεται ο κόσμος, για να χορέψει. «Χαροποιεί τις καρδιές η μουσική του κυρ Ντίκο» έλεγαν οι άνθρωποι.

Ο Ντίκο Hλίεφ καταρτίζεται στη Σχολή της Στρατιωτικής Ορχήστρας Πνευστών στο Ορχάνιε /σήμερα Μπότεβγκραντ/ και μόλις 14χρονος επιστρατεύεται. Ξεσπάει ο Βαλκανικός Πόλεμος, μετά έρχεται ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Ο συνθέτης γράφει τον πρώτο του χορό το 1917 όταν είναι 19 χρονών.Το 1920 επιστρέφει στη γενέτειρά του. Εργάζεται στην Ορχήστρα της Στρατιωτικής Σχολής στη Σόφια, παίζει τρομπόνι στη Συμφωνική Ορχήστρα της Όπερας Σόφιας. Παίζει στην ορχήστρα του 36^ου Συντάγματος Πεζικού του Κοζλοντούι και αργότερα γίνεται διευθυντής της ορχήστρας. Μένει με την οικογένειά του στο Οριάχοβο. Εκπαιδεύει νέους μουσικούς στα γύρω χωριά, ιδρύει δεκάδες συγκροτήματα πνευστών. Ο Ντίκο Ιλίεφ, δημιουργεί εκατοντάδες έργα, ανάμεσα στα οποίας και 17 εμβατήρια, καθώς και μοντέρνες για την εποχή μελωδίες στον ρυθμό του βαλς, του τάνγκο, της ρούμπας. Το πιο ξακουστό έργο του είναι ο «Χορός του Δούναβη». Το 1950 συνθέτει τη ραψωδία «Ο χορός των θεριστριών». Τα έργα του μέχρι και σήμερα είναι στο ρεπερτόριο δεκάδων συγκροτημάτων – στρατιωτικών και δημοτικών ορχηστρών.

Από το Οριάχοβο ήρθε και η καλή είδηση. Φέτος στις 30 -31 Ιουλίου ομάδα από την ΒΕΡ με παραγωγό τη Βάνια Μόνεβα και η Ορχήστρα Πνευστών της πόλης με διευθυντή τον Κούζμαν Κούζμανοφ ηχογράφησαν άγνωστα έργα του Ντίκο Ιλίεφ. Περισσότερα μαθαίνουμε από την κα Χρυσάνθεμα Ράσεβα, γραμματέα του Πολιτιστικού Συλλόγου «Ναντέζντα /Ελπίδα/ - 1871» στην πόλη:

«Έγινε γνωστό ότι σε κάθε χωριό όπου ο Ντίκο Ιλίεφ διεύθυνε ορχήστρες πνευστών, δημιουργούσε και έργα ειδικά για τις ορχήστρες αυτές. Κατά τα τελευταία 15 χρόνια αναζητήσαμε τα έργα αυτά με τη βοήθεια της ΒΕΡ, κάναμε ηχογραφήσεις με την ορχήστρα μας, που συμπεριλήφθηκαν σε τρία cd. Το πρώτο τιτλοφορείται «Αναμνήσεις» σαν τον ομώνυμο χορό του Ντίκο Ιλιεφ. Το επόμενο είναι «Τρελά νιάτα» (επίσης ένας δημοφιλής χορός του). Το τελευταίο cd ονομάζεται «Το καμάρι της Βουλγαρίας». Το όνομά του προέρχεται από μια μουσική «ανθοδέσμη» του Ντίκο Ιλίεφ. Στον νέο δίσκο «Το καμάρι της Βουλγαρίας» υπάρχει ένας χορός «Ο χαρούμενος Ιβάντσο», τον οποίο ψάχναμε πολύν καιρό. Ο Ντίκο Ιλίεφ τον είχε συμπεριλάβει στον κατάλογο των χορών του με τον τίτλο αυτό, αλλά κανείς δεν τον έβρισκε. Τελικά τον βρήκαμε στο χωριό Ρόγκοζεν, όπου κάποτε διεύθυνε την ντόπια ορχήστρα πνευστών. Όλα τα έργα που έχουν κυκλοφορήσει τα τελευταία χρόνια θα μείνουν για πάντα στο θησαυροφυλάκιο της Βουλγαρίας και θα φυλάσσονται για τις μελλοντικές γενιές.»

Η κα Χρυσάνθεμα Ράσεβα θεωρεί καθήκον της την έκδοση του έργων του συνθέτη Ντίκο Ιλίεφ. Με δική της πρωτοβουλία ηχογραφήθηκαν άγνωστοι χοροί, έργα σουξέ, η ραψωδία  «Ο χορός των θεριστριών» για το Αρχείο της ΒΕΡ. Η κα Ράσεβα βοήθησε και στην έκδοση της συλλογής δοκιμίων, άρθρων, αναμνήσεων, επιστολών υπό το σύνθημα «Αφιέρωμα στον Ντίκο Ιλίεφ».

«Νομίζω ότι από όλα τα έργα σε λαϊκή βάση, το πιο όμορφο βαλς το έγραψε ο Ντίκο Ιλίεφ και τιτλοφορείται «Πάνω από το Μπουκιόβτσι.» Ο βούλγαρος δημιουργός έζησε για λίγο στο χωριό Μπουκιόβτσι, που βρίσκεται κοντά στο Οριάχοβο. Είναι το βαλς της νιότης για όλους τους ντόπιους. Ο Ντίκο Ιλίεβ είναι το έμβλημα του Οριάχοβο. Κάθε χρόνο έγινε παράδοση να οργανώνονται γιορτές των ορχηστρών πνευστών στο όνομα του Ντίκο Ιλίεφ. Φέτος θα πραγματοποιηθούν στις 19, 20 και 21 Αυγούστου. Κάθε μέρα στις 7 το βράδυ όσοι επιθυμούν, μπορούν να έρθουν στο Οριάχοβο, να ακούσουν συγκροτήματα από τη Βουλγαρία και το εξωτερικό και να απολαύσουν τα έργα του Ντίκο Ιλίεφ.»

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα