Τι θα οδηγούσε έναν Αμερικανό στην απόφαση να εγκαταλείψει την πατρίδα του και να έρθει μόνιμα στη Βουλγαρία; Η απάντηση θα εκπλήξει πολλούς, αλλά είναι γεγονός ότι ο Έρικ Χόλζι είναι «σκλαβωμένος» από τη μαγεία της βουλγαρικής ιστορίας. Το πρώτο ιστορικό βιβλίο που διαβάζει είναι το μεταφρασμένο στα αγγλικά βιβλίο του Στέφαν Γκρούεφ «Ακάνθινο Στεφάνι». Η περίοδος μεταξύ των δύο παγκοσμίων πολέμων τον σαγηνεύει. Αποφασίζει ότι θέλει να σπουδάσει ιστορία, όχι όμως στην Αμερική αλλά κάπου στην Ευρώπη. Διαλέγει τη Βουλγαρία, επειδή είναι πιο φθηνός και προσιτός προορισμός από τη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία, ενώ η ανάμνηση του από το διαβασμένο βιβλίο είναι ακόμα ζωντανή. Το 2009 ξεκινά τις σπουδές του στην ειδικότητα «Βουλγαρική ιστορία» στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο στο Μπλαγκόεβγκραντ. Ύστερα από ένα έτος επιστρέφει στις ΗΠΑ, όπου κερδίζει την υποτροφία «Φουλμπράϊτ» και ξαναγυρίζει στο Μπλαγκόεβγκραντ όπου ασχολείται με έρευνα του έργου και της ζωής του ηγέτη του Αγροτικού Κόμματος της Βουλγαρίας, Αλεξάντερ Σταμπολίσκι.

Για τον Έρικ η ιστορία δεν είναι επιστήμη σαν τις άλλες, επειδή μέσω της ιστορίας ο άνθρωπος διαμορφώνει τη δική του ταυτότητα. Δεν είναι απλώς ένα σύνολο από ημερομηνίες και γεγονότα που να τα μάθεις απέξω. Πρέπει να αναλύεται και εξηγείται με έναν εντυπωσιακό τρόπο. Και επειδή η Βουλγαρία είναι άγνωστη για πολλούς Αμερικανούς, ο Χόλζι αποφασίζει να κάνει δική του σειρά εκπομπών, με την οποία οι συμπατριώτες του, καθώς και άλλοι ξένοι να μάθουν περισσότερα για τη βουλγαρική ιστορία. Έτσι εμφανίζεται και η ιδέα για την ιστοσελίδα του. Ποια περίοδος της βουλγαρικής ιστορίας είναι για τον Έρικ Χόλζι η πιο ενδιαφέρουσα και ποια ιστορικά γεγονότα, κατά τη γνώμη του, δεν είναι πολύ γνωστά;

«Μου αρέσει πολύ η περίοδος από τα τέλη του 19^ου και τις αρχές του 20^ου αιώνα, αμέσως μετά την Απελευθέρωση το 1878», λέει ο Έρικ Χόλζι. «Δική μου έρευνα ήταν αφιερωμένη στην ταυτότητα και τη διαμόρφωση του βουλγαρικού έθνους. Γι’ αυτό η περίοδος, στην οποία η Βουλγαρία ξαναγίνεται ελεύθερο κράτος και δημιουργεί τους θεσμούς και την ταυτότητά της είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα για μένα. Αλλιώς σίγουρα υπάρχουν πολλές ανεξερεύνητες σελίδες και γεγονότα από την ιστορία σας. Στο πρόγραμμά μου μιλώ για την περίοδο του Α΄ Βουλγαρικού Βασιλείου, για την οποία οι περισσότερες πηγές είναι βυζαντινές. Γι’ αυτό όταν, για παράδειγμα, υπάρχει 20 χρόνια ειρήνη μεταξύ της Βουλγαρίας και του Βυζαντίου η ιστορία δεν αναφέρει τίποτα και αυτά που ξέρουμε για την εν λόγω περίοδο είναι ελάχιστα. Νομίζω ότι στο παρελθόν σας υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να ερευνηθούν και εξηγηθούν καλύτερα. Κατά τη γνώμη μου, οι Βούλγαροι ιστορικοί πολύ συχνά εστιάζονται σε αρκετά μεγάλες λεπτομερείς για όχι και τόσο σημαντικά πράγματα. Π.χ. υπάρχουν πολλά στοιχεία για το πού γεννήθηκε και έζησε ο Παΐσιος ο Χιλανδαρινός, αλλά δεν περιγράφονται τόσο λεπτομερώς ο ρόλος και το έργο του.»

Για το πρόγραμμά του ο Αμερικανός χρησιμοποιεί μοναδικά αγγλικές πηγές. Διαβάζει λίγο και βουλγάρικα, αλλά λέει ότι θα του είναι απαραίτητες αρκετά περισσότερες ώρες με τη βουλγαρική γλώσσα. Γι’ αυτό ελπίζει σύντομα να ανακαλύψει ιστορικό που να τον βοηθά, συμπληρώνοντας τις ιστορίες του με γεγονότα και από βουλγαρικά βιβλία.

Εκτός από τη βουλγαρική ιστορία, του αρέσουν πολλή και η φύση, η κουζίνα, ο τρόπος ζωής και το πνεύμα των Βουλγάρων. Λέει ότι ανεξάρτητα από την απαισιοδοξία που νιώθει, εμπνέεται από ανθρώπους με θετική ενέργεια και θέληση για αλλαγή. Εδώ ο Έρικ νιώθει πολύ πιο χρήσιμος απ’ ό,τι στις ΗΠΑ και ανεξάρτητα από το με τι θα ασχοληθεί, θέλει να συμβάλλει στην ανάπτυξη της Βουλγαρίας.

Κατά τη γνώμη του οι Βούλγαροι δεν πρέπει να είναι περήφανοι μόνο με τις κατακτήσεις και τις κερδισμένες μάχες στο παρελθόν, αλλά και με τις προσωπικότητες από την περίοδο της Αναγέννησης που ήταν πιο ενωμένες απ’ ό,τι οι συμπατριώτες τους σήμερα. Οι προσωπικότητες αυτές ίδρυσαν τα πρώτα σχολεία και ήδη στη διάρκεια της Οθωμανικής Κυριαρχίας μόρφωναν και βοηθούσαν τον λαό τους. Το μάθημα που πρέπει οι Βούλγαροι να μάθουν από το παρελθόν δεν είναι μόνο ένα, αλλά σύμφωνα με τον Έρικ, το σημαντικότερο είναι να είμαστε λίγο πιο αισιόδοξοι. Έχουμε περάσει πολλά και γι’ αυτό θα ξεπεράσουμε και τα προβλήματα που έχουμε σήμερα. Δεν πρέπει να παραδινόμαστε και να περιμένουμε όλα να γίνουν εντάξει με μαγικό ραβδί. Με αυτές τις μικρές αλλαγές στη διάθεσηθα δούμε τη χώρα μας με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο και η αλλαγή προς το καλύτερο θα είναι ένα βήμα πιο κοντά, θεωρεί ο Έρικ Χόλζι.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα

Φωτογραφίες: προσωπικό αρχείο του Έρικ Χόλζι