Με αποστολική εγκύκλιο Egregiae Virtutis (Ιγκρέτζαε Βιρτούτις) από τις 30 Δεκεμβρίου του 1980 ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ ανακήρυξε τους Αγίους Αδελφούς Κύριλλο και Μεθόδιο για συμπροστάτες της Ευρώπη μαζί με τον ως τότε προστάτη από το 1964 Άγιο Βενέδικτο τον εκ Νουρσίας (480-547). Για τον Πάπα οι δυο Απόστολοι των Σλάβων γίνονται γέφυρα μεταξύ της Ανατολής και της Δύσης, συμβάλλοντας στην πολιτιστική ανάπτυξη της Γηραιάς Ηπείρου και στη μόρφωση πολλών γενεών Ευρωπαίων. «Για την εξαιρετική τους προσφοράσε θεολογικό, εκκλησιαστικό και πολιτιστικό επίπεδο υπάρχουν ιστορικές επαληθεύσεις, τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν», γράφει στην επιστολή του ο Πάπας.

Κάθε Βούλγαρος από παιδί ξέρει τα λόγια του Ύμνου για τον Κύριλλο και τον Μεθόδιο του Στογιάν Μιχαηλόβσκι και τιμά τη μνήμη των δυο μοναχών που δημιούργησαν το σλάβικο αλφάβητο χάρη στο οποίο τίθενται τα θεμέλια της βουλγάρικης γραμματείας. Στα μέσα του 9^ου αιώνα οι Άγιοι. Κύριλλος και Μεθόδιος δημιουργούν μια νέα γραφή στην Ευρώπη. «Τα γράμματα είναι ιερά για μας» - λέει η καθηγήτρια Μποριάνα Χρίστοβα, γλωσσολόγος και διευθύντρια της Εθνικής Βιβλιοθήκης στη Σόφια που φέρει το όνομα των δύο Αποστόλων.

«Θεωρώ πως για την Ευρώπη είναι τιμή να έχει τέτοιους προστάτες - συνεχίζει εκείνη. Αυτοί οι άνθρωποι πίστευαν στη δύναμη του λόγου και δημιούργησαν έναν νέο πολιτισμό στη Γηραιά Ήπειρο που συνεχίζει να ανθεί μέχρι σήμερα».

Το Κυριλλικό αλφάβητο είναι η τρίτη επίσημη γλώσσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μαζί με τη Λατινική και την Ελληνική. «Σε ένα επίπεδο οι δυο Απόστολοι εργάζονταν για την ιδέα της ενωμένης Ευρώπης», λέει η καθηγήτρια Αξίνια Τζούροβα, επικεφαλής του Κέντρου για σλαβοβυζαντινές μελέτες «Καθηγητής Ιβάν Ντούιτσεφ» στο Πανεπιστήμιο Σόφιας στην περίοδο 1986-2010.

«Τα δυο αδέρφια από τη Θεσσαλονίκη στην ουσία αναπτύσσουν τη δραστηριότητά τους πριν από το σχίσμα του 1054 και τότε υπήρχε ακόμα η ελπίδα η Ευρώπη να μη διαχωριστεί θρησκευτικά σε Ανατολή και Δύση, συνεχίζει εκείνη. Η Λατινική και η Ελληνική γλώσσα είναι βασικές γλώσσες στη χριστιανική λειτουργία και το έργο του Κύριλλου και του Μεθόδιου αλλάζει τον γλωσσολογικό χάρτη της Ευρώπης, πείθοντας τον Πάπα να δεχτεί αυτήν την νέα γλώσσα».

Το 867 στη βασιλική Σάντα Μαρία Ματζόρε στη Ρώμη ο Πάπας Αδριανός Β΄ επίσημα ευλογεί το σλάβικο αλφάβητο και τα πρώτα βιβλία γραμμένα στη νέα γλώσσα που διαφυλάσσεται για τους Ευρωπαίους χάρη στον ηγεμόνα της Βουλγαρίας Μπορίς Α΄, ο οποίος δίνει άσυλο στους διωκόμενους μαθητές των δύο Αποστόλων. Ο Άγιος Κλήμης της Αχρίδας επεξεργάζεται και δίνει όνομα στο αλφάβητο που εξαπλώνεται μεταξύ των σλάβικων λαών και σήμερα το χρησιμοποιούν πάνω από 300 εκ. άτομα σε όλο τον κόσμο.

Η σλαβοβουλγαρική μετατρέπεται σε επίσημη γλώσσα όχι μόνο στη Βουλγαρία, αλλά και για τους υπόλοιπους ορθόδοξους σλαβικούς λαούς, όπως οι Ρώσοι και οι Σέρβοι. «Και για τους Ρουμάνους, οι οποίοι δεν έχουν σλαβικές ρίζες», συμπληρώνει η καθηγήτρια Αξίνια Τζούροβα, η οποία βλέπει στην προσφορά των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου σχέση με τη νεότερη ευρωπαϊκή ιστορία.

Η ανακήρυξη των Αγίων Κύριλλου και Μεθόδιου για συμπροστάτες της Ευρώπης το 1980 στεφάνωνε τις προσπάθειες για αποκατάσταση των σχέσεων μεταξύ της Ανατολής και της Δύσης, μεταξύ της Ρώμης και της Κωνσταντινούπολης.

Μετάφραση και επιμέλεια: Αγάπη Γιορντανόβα