Τα προσωπικά σας βιώματα μπορούν να βρεθούν στο κέντρο της δραματουργίας, και αυτό γίνεται στη σκηνή ήδη 40 χρόνια. Η ιστορία του Playback θεάτρου στη Βουλγαρία όμως είναι αρκετά πιο σύντομη – μόλις τρία χρόνια πέρασαν από τα εγκαίνια του πρώτου επαγγελματικού Playback θέατρου «Εδώ και τώρα». Η ονομασία αυτού του είδους θεάτρου έρχεται από το αγγλικό “toplayitback” (να παίξεις αντίστροφα) – αυτοσχεδιαζόμενο θέατρο τα σενάρια του οποίου είναι οι ιστορίες των ανθρώπων από το κοινό. Εδώ εκτιμάται το προσωπικό ενθύμιο, το προσωπικό βίωμα. Η προσοχή εστιάζεται στο κοινό, στον άνθρωπο.

« Η Τσβέτα Μπαλίισκα-Σοκόλοβα είναι η ιδρύτρια του Playback θεάτρου «Εδώ και τώρα». Είναι η διευθύντριά του και η μοναδική Βουλγάρα που εκπαιδεύτηκε από τον ιδρυτή αυτού του είδους θεάτρου – Τζόναταν Φοξ. Κάθε χρόνο παρακολουθεί σεμινάρια και συμπληρωματικούς κύκλους μαθημάτων», μας διηγείται ο μουσικός του θιάσου, Κωνσταντίν Κούτσεφ. «Εμείς είμαστε οι μοναδικοί στη Βουλγαρία που επαγγελματικά ασχολούμαστε με Playback, διοργανώνουμε και μαθήματα για όσους θέλουν να κάνουν δικό τους Playback θέατρο.»

Στην αρχή μιας τέτοιας παράστασης γίνεται η παρουσίαση των ηθοποιών στο χαρακτηριστικό για το θέατρο στιλ – ο καθένας μοιράζεται στη σκηνή δικό του προσωπικό βίωμα, οι υπόλοιποι παίζουν την ιστορία του. Ο ρόλος του διευθυντή είναι πολύ σημαντικός, γιατί κατευθύνει την παράσταση προς συγκεκριμένες δραματουργικές μορφές. Οι άνθρωποι από το κοινό συμμερίζονται από τη θέση τους κάτι προσωπικό, ενώ οι ηθοποιοί το παίζουν στη σκηνή. Το σημαντικότερο μέρος της παράστασης είναι εκείνο, στο οποίο ο διευθυντής καλεί κάποιον στη σκηνή για να διηγηθεί δική του πραγματική ιστορία, υποβοηθώντας τον με ερωτήσεις. Δευτερόλεπτα αφού ο άνθρωπος έχει μοιραστεί με το κοινό το βίωμά του , αυτός ο ίδιος διανέμει τους ρόλους στους ηθοποιούς που μετατρέπουν την ιστορία του σε θέατρο. Αλλά ο στόχος είναι η ιστορία να λάβει μία νέα, μεταφορική ερμηνεία, να παρουσιαστεί από τουλάχιστον μία διαφορετική άποψη. Έτσι αυτός που διηγείται την ιστορία βλέπει πράγματα τα οποία δεν είχε συνειδητοποιήσει . Και εδώ είναι η βασική προβοκάτσια, το αποτέλεσμα από την οποία γι αυτόν μπορεί να είναι η κάθαρση. Από την άποψη αυτή το Playback θέατρο μπορεί να έχει και θεραπευτικό ρόλο για τον άνθρωπο που έζησε το βίωμα, ενώ στο υπόλοιπο κοινό μπορεί να προκαλέσει σοβαρή συλλογή.

«Εξαιρετικά ρεαλιστικό είναι αυτό που γίνεται στη σκηνή», συνεχίζει το διήγημα του ο Κωνσταντίν Κούτσεφ. «Την πρώτη φορά όταν είδα Playback και έπαιξαν δική μου ανάμνηση, είδα άλλες δυνατότητες για την εξέλιξη της υπόθεσης , τις οποίες δεν είχα συνειδητοποιήσει . Πάντα ανακαλύπτεις κάτι νέο για τον εαυτό σου. Ουσιαστικά αυτό το θέατρο μοιάζει πολύ με ψυχόδραμα, αλλά έχει και κοινό. Εγώ είμαι ο άνθρωπος που συνοδεύει με μουσική το διήγημα. Πάντα νιώθω πολύ ισχυρή σχέση με όλα όσα γίνονται στη σκηνή και η σχέση αυτή με την πάροδο του χρόνου γίνεται όλο και πιο δυνατή . Είμαι ο μουσικοσυνθέτης που επί τόπου, εδώ και τώρα κάνει τη μουσική για τους ανθρώπους που διηγούνται τις ιστορίες τους.»

Γέλιο, θαυμασμός, ενθουσιασμός, θλίψη, κλάμα, έκπληξη, έμπνευση- τα συναισθήματα σε κάθε παράσταση είναι πολλά και τα βιώματα πάντα απίθανα. Ενώ η δυνατότητα να κοιτάξεις τουλάχιστο για λίγο τον εαυτό σου με έναν νέο τρόπο , από την ξένη άποψη , είναι κάτι που αξίζει άνθρωπος να ζήσει. Και όλα αυτά συνοδεύονται και με δώρο – ένα νέο τραγούδι, μόνο για σένα, που δημιουργήθηκε εδώ και τώρα.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα