Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες και αξιόλογες εκστρατείες του 2015 ήταν αφιερωμένη στην 100η επέτειο του βουλγαρικού κινηματογράφου. Τον Ιανουάριο του 1915 στη Σόφια έγινε η πρώτη δημόσια προβολή της κωμωδίας "Ο Μπαλγκαράν είναι γαλαντόμος", στην οποία το σενάριο και η σκηνοθεσία είναι του Βασίλ Γκέντοφ, ο οποίος υποδύεται και τον πρωταγωνιστή. Ο Γκέντοφ θέτει τα θεμέλια και της σημερινής μας Εθνικής Ταινιοθήκης και της Ένωσης Κινηματογραφιστών Βουλγαρίας.

100 χρόνια μετά την εν λόγω προβολή, νέο ντοκιμαντέρ – "Ο Βασίλ Γκέντοφ – μύθος και πραγματικότητα" παρουσιάζει τον πρωτοπόρο του κινηματογράφου. Το έργο είναι μόνο ένα μέρος των πολυάριθμων εκδηλώσεων με αφορμή την επέτειο. Με την αφορμή αυτή μιλήσαμε με τον ειδικό στην ιστορία και τη θεωρία της κινηματογραφικής τέχνης, τον καθηγητή Μποζιντάρ Μάνοφ.

"Όλη η χρονιά ήταν αφιερωμένη στην 100^η επέτειο του κινηματογράφου μας, διάφοροι πολιτιστικοί θεσμοί έλαβαν μέρος στις εκδηλώσεις. Η Βουλγαρική Ακαδημία Κινηματογράφου, απονέμοντας τα βραβεία της, έδωσε ειδική έμφαση στην επέτειο. Και η Βουλγαρική Εθνική Τηλεόραση έκανε δύο πολύ ενδιαφέρουσες εκπομπές. "Τα λουστρίνια του βουλγαρικού κινηματογράφου" παρουσίασε 100 ταινίες μεγάλου μήκους, που οι τηλεθεατές επέλεξαν και κατάταξαν ανάλογα με τις προτιμήσεις τους. Στη δεύτερη εκπομπή – "Τα λουστρίνια των βουλγαρικών ντοκιμαντέρ" που προβάλλεται και τώρα, παρουσιάζονται τα 20 καλύτερα ντοκιμαντέρ. Έτσι η βουλγαρική κοινωνία ενημερώθηκε για τη σημαντική πολιτιστική επέτειο. Θα ήθελα να κάνω και μια απαραίτητη διόρθωση. Πάντα διευκρινίζω: συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την εμφάνιση της πρώτης ταινίας μεγάλου μήκους. Γιατί, 5-6 χρόνια νωρίτερα, το 1909-1910, γυρίστηκαν τα πρώτα βουλγαρικά ντοκιμαντέρ, που δεν πρέπει να ξεχνάμε".

Η επέτειος κινητοποίησε τους κινηματογραφικούς κύκλους στη χώρα. Ο Οίκος Κινηματογράφου μετατράπηκε σε χώρο συζητήσεων, που παρουσίαζε αγαπημένα βουλγαρικά έργα και τους σκηνοθέτες τους. Το κοινό – κυρίως νέοι, είχε τη δυνατότητα να μάθει άγνωστα γεγονότα για τη δημιουργία των ταινιών, να ακούσει την ανάλυση διακεκριμένων κριτικών κινηματογράφου. Τα μεγάλα κινηματογραφικά φεστιβάλ "Το Χρυσό ρόδο" και "Ο έρωτας είναι τρέλα" συνοδεύθηκαν από πολλές συζητήσεις. Το μεγαλύτερο γεγονός κινηματογράφου στη χώρα μας – το Sofia Film Fest, έδειξε δύο προγράμματα με επιλεγμένα έργα. Το πρώτο – με κλασικές βουλγαρικές ταινίες που γυρίστηκαν μέχρι τις δημοκρατικές αλλαγές του 1989, και το άλλο – με έργα του νέου βουλγαρικού κινηματογράφου μετά το 1990.

"Στη Σόφια η Βουλγαρική Εθνική Ταινιοθήκη είχε στον κινηματογράφο "Odeon" κύκλο προβολών τόσο νέων έργων, όσο παλιών ταινιών από τις συλλογές της. Δηλαδή, όλα τα παρόμοια γεγονότα δέσμευσαν όλη την κινηματογραφική κοινότητα. Πρόκειται για πάνω από 2-3 χιλιάδες επαγγελματίες, οι οποίοι με έναν ή με άλλο τρόπο συμμετείχαν στις εκδηλώσεις με αφορμή την επέτειο, επειδή αναμφισβήτητα σήμερα ο βουλγαρικός κινηματογράφος είναι ένας από τους πολιτιστικούς πυλώνες της σύγχρονης κοινωνίας μας και η ανάπτυξή του είναι αποστολή όλων μας. Γι’ αυτό εγώ προσωπικά, είμαι ικανοποιημένος ότι αυτή η 100^η επέτειος φώτισε ακόμη περισσότερο τις προσπάθειες του σύγχρονου βουλγαρικού κινηματογράφου να συνεχίσει το έργο του Βασίλ Γκέντοφ και των πρωτοπόρων από τα πρώτα του χρόνια", αναφέρει ο καθ. Μάνοφ.

Το περιοδικό "Κινηματογράφος" που εκδίδεται από την Ένωση Κινηματογραφιστών Βουλγαρίας, καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς έβγαινε με αξιόλογα κείμενα για την επέτειο – ιστορικά, αναλυτικά, κριτικά. Και η Εθνική Ακαδημία Θεατρικής και Κινηματογραφικής Τέχνης φιλοξένησε μεγάλης κλίμακας συνδιάσκεψη με θέμα "Ο βουλγαρικός κινηματογράφος – 100 χρόνια μετά την αρχή". Οι εκθέσεις από τη συνδιάσκεψη δημοσιεύτηκαν σε συλλογή, λέει ο Μποζιντάρ Μάνοφ.

"Είναι πολύ θετικό ότι ακριβώς στην 100^η επέτειο του βουλγαρικού κινηματογράφου, δύο από τις ταινίες μας, "Γρουσούζηδες" και "Το βούλιαγμα της Σωζόπολης" - η πρώτη του Ιβάιλο Χρήστοφ, και η δεύτερη – του Κωσταντίν Μπόνεφ, είχαν πολύ επιτυχημένη διεθνή διανομή και κέρδισαν έγκριτα βραβεία από φεστιβάλ. Ελπίζω ότι σαν πέρυσι, όταν το κράτος υποστήριξε την επέτειο με επιπρόσθετη χρηματοδότηση, έτσι και φέτος και τα επόμενα χρόνια θα υποστηρίξει την παραγωγή ταινιών και τη διανομή τους, όχι μόνο στη χώρα, αλλά και στο εξωτερικό. Γιατί δεν πρόκειται απλώς για τα ιδιωτικά συμφέροντα μιας επαγγελματικής κοινότητας, αλλά και για ένα μέρος του πολιτιστικού ορίζοντα όλης της βουλγαρικής κοινωνίας", επισημαίνει ο καθ. Μποζιντάρ Μάνοφ.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα