Την Πρωτοχρονιά η Βουλγαρία παραλίγο απέφυγε ένα δυσάρεστο "ντεζαβού". Η υπόθεση "Overgaz - Gazprom" μας θύμισε τις παγωμένες ημέρες στις αρχές του 2009, όταν οι ρωσικές προμήθειες φυσικού αερίου για την χώρα μας μέσω Ουκρανίας σταμάτησαν λόγω οικονομικών διαφορών μεταξύ της Μόσχας και του Κίεβου. Τότε η βιομηχανία σταμάτησε να λειτουργεί, ενώ η επόμενη απότομη αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας παραλίγο να προκαλέσει κατάρρευση του συστήματος μεταφοράς.

Τι συνέβη στα τέλη του 2015; Ο ρώσικος κολοσσός Gazprom, μέσω επιστολής προς τις κρατικές εταιρείες ενέργειας, Βουλγάρικο Ενεργειακό Χόλντινγκ και η θυγατρική του, Bulgargaz δήλωσε στη βουλγάρικη κυβέρνηση πως η ιδιωτική Overgaz που διανέμει φυσικό αέριο σε πάνω από 60.000 νοικοκυριά και 3.000 εταιρείες στην Βουλγαρία δεν έχει κάνει παραγγελίες από την 1^η Ιανουαρίου 2016 και επομένως η διανομή σταματά. Η Overgaz αρνήθηκε να έχει λάβει γράμμα από την Gazprom και δήλωσε πως δεν έχει πρόβλημα με τις πληρωμές. Το πληροφοριακό πεδίο θόλωσε και οι πολίτες έχασαν τον προσανατολισμό τους.

Την πρώτη εργάσιμη ημέρα του 2016 ο πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ ήδη από το πρωί εμφανίστηκε στο στούντιο του καναλιού bTV και προσπάθησε να καθησυχάσει τα πνεύματα. Ο πρωθυπουργός παρουσίασε έγγραφο υπογεγραμμένο από το διοικητικό συμβούλιο της Overgaz, με το οποίο η εταιρεία παρακαλεί την Bulgargaz να της μεταβιβάσει φυσικό αέριο έτσι ώστε να βγει από την δύσκολη θέση. "Είναι δυνατόν να υπογράφονται συμβόλαια στις 31 Δεκεμβρίου;" ρώτησε ο πρωθυπουργός και δήλωσε πως όσον αφορά την κρίση στην Overgaz η Gazprom δεν φέρει καμία ευθύνη. Ο κ. Μπορίσοφ κατηγόρησε την Overgaz πως προσπαθεί να αποσταθεροποιήσει την κυβέρνηση, κατά την οποία θα στρέφονταν κατά τη γνώμη του η οργή των ανικανοποίητων πελατών της εταιρείας και αποκάλεσε τις υποθέσεις του διοικητικού της συμβουλίου, πως κάποιος προσπαθεί να τους αφαιρέσει την επιχείρηση, θρασείς.

Κάποιοι ειδήμονες ονόμασαν την υπόθεση "ποινικό βαριετέ", ενώ άλλοι είπαν το παλιό τραγούδι πως η Βουλγαρία πρέπει να αναζητήσει διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας για να ανεξαρτοποιηθεί επιτέλους από το ρώσικο φυσικό αέριο. Η υπόθεση είναι χαρακτηριστική για την παρασκηνιακή μας πολιτική και σε εσωτερικό πλάνο είναι πολύ πιθανό ο πρωθυπουργός να είχε δίκιο και ο στόχος να ήταν η αποσταθεροποίηση της χώρας. Η διοίκηση του Μπόικο Μπορίσοφ περνά δύσκολες στιγμές μετά την απόφαση του, συμμαχικού ως τώρα για το GERB, κόμματος Δημοκράτες για Ισχυρή Βουλγαρία να περάσει στην αντιπολίτευση. Δεν έχει περάσει και πολύς καιρός από το 2013, όταν η πρώτη κυβέρνηση Μπορίσοφ έπεσε λόγω των μαζικών διαμαρτυριών για τις υψηλές τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας. Από οικονομικής άποψης απ’ ό,τι φαίνεται υπάρχουν διακυμάνσεις μεταξύ αυτών που τραβάνε τις κλωστές της βουλγάρικης ενεργειακής πολιτικής και συμβαίνουν ανακατανομές των ζωνών επιρροής.

Δεν θα μας εκπλήξει η κρίση που μόλις αποφύγαμε να είναι σημάδι για κάτι μεγαλύτερο σε σχέση με το κέντρο διανομής φυσικού αερίου που υπάρχουν σχέδια να κατασκευαστεί στην επικράτεια της Βουλγαρίας μετά την αποτυχία του σχεδίου "Νότιο ρεύμα" ή με τις ανικανοποίητες ορέξεις αμερικάνικων εταιρειών να εξορύσσουν σχιστολιθικό αέριο στον τόπο μας.

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου