Στις 22 Σεπτεμβρίου 1908 η Βουλγαρία ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτό συμβαίνει τρεις δεκαετίες μετά τον απελευθερωτικό για την χώρα μας Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-78. Λίγους μήνες, όμως, μετά το τέλος του πολέμου , με την Συμφωνία του Βερολίνου, οι Μεγάλες Δυνάμεις διαχωρίζουν τις περιοχές που κατοικούνται από Βουλγάρους. Το πρώτο επιτυχημένο βήμα προς την εθνική ένωση είναι το 1885 και πρόκειται για την Ένωση του Πριγκιπάτου της Βουλγαρίας με την αυτόνομη περιοχή στα όρια της οθωμανικής επικράτειας με την ονομασία Ανατολική Ρωμυλία. Η Μακεδονία και η Ανατολική Θράκη μένουν υπό την εξουσία των Οθωμανών.

Εκτός από την αποστολή της εθνικής ενοποίησης, η βουλγαρική κοινωνία έχει και άλλο στόχο - ανεξαρτησία. Η ευκαιρία δίνεται όταν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ξεσπά η επανάσταση των Νεότουρκων η οποία δείχνει την αδυναμία της Αυτοκρατορίας και στρέφει τους Οθωμανούς προς την επίλυση των εσωτερικών τους προβλημάτων.

"Στις αρχές του Σεπτέμβρη ο σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίτ Β΄διοργανώνει μεγάλη διπλωματική δεξίωση για την επέτειο από την ενθρόνισή του", διηγείται για την Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο ιστορικός Λιουντμίλ Σπάσοφ. "Οι νεότουρκοι, σύμφωνα με όσα έχουν αποφασιστεί στο Βερολίνο, δεν καλούν τον διπλωματικό ακόλουθο της Βουλγαρίας, Ιβάν Στέφανοφ Γκέσοφ, ο οποίος σαν εκπρόσωπος υποτελούς κράτους δεν θεωρείται μέρος του διπλωματικού σώματος. Η βουλγάρικη κυβέρνηση αρνείται να δεχτεί την κατάσταση, ανακαλεί τον Γκέσοφ από την Κωνσταντινούπολη και διακόπτει τις διπλωματικές σχέσεις με την Αυτοκρατορία".

"Άλλο σημαντικό γεγονός είναι η απεργία που ξεσπά λίγες μέρες αργότερα στον Ανατολικό Σιδηρόδρομο", συνεχίζει τη διήγησή του ο ιστορικός. "Ο σιδηρόδρομος ανήκει σε μια δυτική επιχείρηση που διαχειρίζεται τις μεταφορές στα υποτελή εδάφη, η διοίκηση της οποίας ζητά από την βουλγάρικη κυβέρνηση να εξασφαλίσει προσωπικό από την Βουλγαρία για να μπορέσει να συνεχίσει τα δρομολόγια προς την Ανατολή. Οι Βούλγαροι συμφωνούν, αλλά η επιχείρηση αλλάζει γνώμη και ξεκινά διαμάχη για την βουλγάρικη ανεξαρτησία στην οποία εμπλέκεται και η Υψηλή Πύλη. Το τρίτο σημαντικό γεγονός είναι ότι στις 16 Σεπτεμβρίου του 1908 διεξάγεται συνάντηση μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών της Αυστροουγγαρίας και της Ρωσίας οι οποίοι συμφωνούν να μην αντιτεθούν στην κήρυξη της βουλγάρικης ανεξαρτησίας. Τα συμφέροντα των δυο αυτοκρατοριών είναι σαφή – η Αυστροουγγαρία θέλει να προσαρτήσει την Βοσνία και Ερζεγοβίνη, την οποία έχει καταλάβει προσωρινά βάσει του Συμφώνου του Βερολίνου, ενώ η Ρωσία θέλει να αναθεωρηθεί αυτό το Σύμφωνο όσον αφορά τους όρους για την Μαύρη θάλασσα. Η Βουλγαρία περιμένει την σωστή στιγμή και βρίσκει θέση σε μια διεθνή καμπάνια για τροποποιήσεις στο Σύμφωνο του Βερολίνου. Η ανεξαρτησία μας θέτει την αρχή αυτής της διαδικασίας, την επόμενη μέρα ακολουθεί η προσάρτηση της Βοσνίας Ερζεγοβίνης και άλλη μια μέρα αργότερα η Κύπρος επίσης παύει να είναι υποτελής".

Για να τονίσει την σχέση με την μεσαιωνική βουλγάρικη ελίτ, η βουλγάρικη κυβέρνηση αποφασίζει να ανακηρύξει την Ανεξαρτησία στην παλιά πρωτεύουσα της Βουλγαρίας, το Τίρνοβο.

"Στις 22 Σεπτεμβρίου στην εκκλησία των Σαράντων Μαρτύρων, ο Φερδινάνδος χρίζεται βασιλιάς των Βουλγάρων, όχι της Βουλγαρίας, αλλά όλων των Βουλγάρων, ακόμα και αυτών που ζουν εκτός συνόρων. Αυτό δείχνει πως αυτή η πράξη στοχεύει στην εθνική ένωση", αναφέρει Λιουντμίλ Σπάσοφ.

Το μανιφέστο διαβάζεται και στον λόφο του Τσάρεβετς μπροστά σε πλήθος που αλαλάζει, παρελαύνουν στρατιώτες. Σε όλη την χώρα ο λαός γιορτάζει, λόγω της διπλωματικής προετοιμασίας δεν υπάρχει καν λόγος για αμυντικό πόλεμο, όπως το 1885 για την Ένωση. Φυσικά, σε διπλωματικό επίπεδο είναι απαραίτητες κάποιες ενέργειες – ακολουθούν διαπραγματεύσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία και κάποιες Μεγάλες Δυνάμεις για την αναγνώριση της Ανεξαρτησίας και για την μεταφορά της ιδιοκτησίας του Ανατολικού Σιδηρόδρομου στην βουλγάρικη κυβέρνηση.

"Οι προοπτικές είναι εξαιρετικές", λέει ο ιστορικός Λιουντμίλ Σπάσοβ. "Η Βουλγαρία πλέον μπορεί να έχει ίσες διπλωματικές σχέσεις με τις υπόλοιπες χώρες. Οι διπλωματικές της υπηρεσίες αναβαθμίζονται σε πρεσβείες, ενώ οι πρέσβεις αποκτούν αρμοδιότητες πληρεξούσιων υπουργών. Από την άλλη ανακαλείται το καθεστώς της συνθηκολόγησης που ίσχυε για την Οθωμανική Αυτοκρατορία και έθιγε την βουλγάρικη οικονομία. Η χώρα μας πλέον αποκτά δικαίωμα να κερδίζει από τους φόρους επί των εισαγόμενων προϊόντων και να αναπτύσσει δική της βιομηχανία".

Η πολιτιστική άνθηση που ακολουθεί τονώνει την αυτοπεποίθηση του βουλγάρικου λαού.

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου