Παραδοσιακά στα τέλη Ιουλίου στο χωριό Ραβνογκόρ στο βορειοκεντρικό τμήμα της Ροδόπης (κοντά στην πόλη Μπρατσίγκοβο) οργανώνονται δυο φεστιβάλ δημοτικής μουσικής - "Νάμπορα", και από πέρυσι και ο διαγωνισμός γκάιντας. Συνοδευόμενες από χορούς και όμορφη δημοτική μουσική, οι δύο αυτές εκδηλώσεις προσελκύουν Βούλγαρους και ξένους.

"Νάμπορα" (από τη λέξη νάμπορ, που σημαίνει συνομήλικος, άνθρωπος που γεννήθηκε στο ίδιο έτος, όπως εγώ) είναι ένα ενδιαφέρον τοπικό έθιμο, το οποίο υπάρχει σχεδόν από έναν αιώνα. Ξεκίνησε ως γλέντι για όσους φεύγουν φαντάροι το φθινόπωρο. Εδώ και χρόνια στην Βουλγαρία έχει καταργηθεί η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία, αλλά στο χωριό Ραβνογκόρ ακολουθούν οι βραδιές, όταν μαζεύονται νέοι και ο δήμος βγάζει ειδικά κεντημένη σημαία και η τρίχρωμη εθνική σημαία. Αγόρια ντυμένοι στα λευκά πουκάμισα στήνουν μεγάλο χορό, στο οποίο χορεύουν όλοι συγχωριανοί τους, καθώς οι καλεσμένοι από κοντά και μακριά.

Ο διαγωνισμός γκάιντας οργανώνεται για δεύτερη συνεχή χρονιά υπό την αιγίδα της μεγάλης τραγουδίστριας της Ροδόπης, Βάλια Μπαλκάνσκα, και με την συμμετοχή και thn υποστήριξη του Πέταρ Γιάνεφ, του γκαϊντατζή, που συνοδεύει τις ερμηνείες της. Είναι ένας από τους διοργανωτές από το ίδρυμα "Διαγωνισμός Γκάιντας Ραβνογκόρ". Μια πρωτοπόρος της εκδήλωσης είναι η Νίνα Γκραντσάροβα - Βουλγάρα που εδώ και χρόνια ζει στη Σουηδία με τον άνδρα της, εθνομουσικολόγο και λάτρη της βουλγαρικής λαογραφίας. O Ντιόρντ είναι Ούγγρος, παίζει καμπά γκάιντα και συμμετέχει σε διάφορα βουλγαρικά πανηγύρια, ενώ η Νίνα μιλά για τον εαυτό της ως εθελοντή στην οργάνωση.

"Την Παρασκευή και το Σάββατο στο Ραβνογκόρ ακούγεται μόνο καθαρά μουσική της Ροδόπης. Τότε στήνουν τεράστιους χορούς, κυρίως νέοι μέσης ηλικίας 25 ετών. Είναι πολύ συναρπαστική στιγμή. Ακολουθεί ο διαγωνισμός γκάιντας στην τοποθεσία γύρω από το παρεκκλήσι του Άγιου Ηλία. Η μόνη προϋπόθεση για τους συμμετέχοντες είναι να παίξουν τη ροδοπική καμπά γκάιντα. Έρχονται ερμηνευτές απ' όλη τη λαογραφική περιοχή. Τελευταία είναι η γκαλά συναυλία των νικητών, και πραγματοποιείται στο κέντρο του χωριού. Την ίδια μέρα είναι το φεστιβάλ, το οποίο οργανώνουμε με τον άνδρα μου για τρίτη φορά. Εμείς το αποκαλούμε "Μίνι φεστιβάλ της φιλίας". Συμμετέχουν ξένοι λάτρεις της βουλγαρικής λαογραφίας, ντόπια σύνολα, αφού προτεραιότητα έχουν τα παιδιά".

"Ένα οκτάχρονο κορίτσι, εγγονή γνωστών τραγουδιστών δημοτικής μουσικής από Ραβνογκόρ, άνοιξε φέτος το φεστιβάλ στο χωριό Ραβνογκόρ. Από την Μαρία Μαντάροβα, προγιαγιά της μικρής τραγουδίστριας, έχουμε καταγράψει περίπου 20 υπέροχα κομμάτια", συνεχίζει η Νίνα Γκραντσάροβα. "Θέλω να πω ότι μαζί με τον άνδρα μου καταγράφουμε και συλλέγουμε το ντόπιο φολκλόρ εδώ και χρόνια. Κάνουμε ταξίδια για τον ίδιο σκοπό στην Ουγγαρία και τη Ρουμανία. Όλα τα υλικά που έχουμε δημοσιεύομε στην ιστοσελίδα μας www.EthnoSpace.com, για όλους όσους αγαπούν τα αυθεντικά δημοτικά τραγούδια, μουσική, και χορούς. Τώρα το χωριό Ραβνογκόρ φιλοξενεί ομάδα ατόμων από την Σουηδία, που μελετούν ερασιτεχνικά την δημοτική μας μουσική. Στη Στοκχόλμη έχουμε βουλγαρικό πολιτιστικό σύλλογο, στο οποίο ιδρύθηκε και συγκρότημα χορού, Κυριακάτικη σχολή και μικρό χορωδιακό σύνολο, που διευθύνω εγώ. Με τα κορίτσια ακούμε τα τραγούδια, που καταγράφουμε το καλοκαίρι, κυρίως στο χωριό. Επιλέγουμε αυτά που μας αρέσουν και τα μαθαίνουμε. Συμμετέχομε σε εκδηλώσεις που διοργανώνονται από το Βουλγαρικό Πολιτιστικό Σύλλογο και την Πρεσβεία της Βουλγαρίας. Το καλοκαίρι οι σουηδικοί φίλοι μας έρχονται στη Βουλγαρία με τις οικογένειές τους, καθώς και πολλοί βούλγαροι που μένουν στο εξωτερικό. Θέλουν να δείξουν στα παιδιά τους το όμορφο πρόσωπο της Βουλγαρίας, την καθαρή φύση και την μοναδική λαογραφία. Το χωριό Ραβνογκόρ είναι από τους κατάλληλους τόπους για τέτοιο ταξίδι".

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα