Κάθε χρόνο στον κόσμο πετιούνται πάνω από 1,3 δις τόνοι τροφίμων και ο λόγος είναι, ότι ας πούμε, η ντομάτα δεν είναι αρκετά κόκκινη, ενώ τα αγγούρια δεν είναι όρθια. Ταυτόχρονα, 850 εκ. άτομα πάσχουν από χρόνια ασιτία. Παρ' όλο, που η Βουλγαρία είναι μία από τις φτωχότερες χώρες στην Ευρώπη, εδώ πετιούνται περίπου 640 χιλ. τόνοι το χρόνο, δηλαδή από 100 κιλά ανά άτομο. Ταυτόχρονα 1,5 εκ. Βούλγαροι ζουν στα όρια της φτώχειας.

Ακόμη το 1967, με πρωτοβουλία του Τζον βαν Χέγγελ, στις ΗΠΑ ιδρύεται η πρώτη τράπεζα τροφίμων. Και ενώ στην Ευρώπη η παράδοση είναι πλέον 30 χρονών, στη χώρα μας εμφανίστηκε μόλις πριν 3 χρόνια. Προς το παρόν η τράπεζα κατορθώνει να σώσει περίπου 260 τόνους τροφίμων ετησίως.

"Είναι το λιγότερο από 1% από την τεράστια ποσότητα, που διασπαθίζεται", λέει για την Βουλγαρική Ραδιοφωνία η Τσάνκα Μιλάνοβα, εκτελεστική διευθύντρια του θεσμού αυτού. Οι αιτίες γι' αυτό είναι πολλές. Μία από αυτές είναι η έλλειψη καλών παραδόσεων προσφοράς και εθελοντικής δραστηριότητας, καθώς και η αυστηρή νομοθεσία, που συνδέεται με τις απαιτήσεις ασφαλούς μεταφοράς και διατήρησης των τροφίμων.

Πέρυσι από την τράπεζα τροφίμων στον χώρο μερικών εμπορικών αλυσίδων οργάνωσαν την καμπάνια "Ένα κιλό καλοσύνης". Στους δύο γύρους ανταποκρίθηκαν περίπου 6.000 άτομα, που αγόρασαν και χάρισαν 17 τόνους προϊόντων σαν ρύζι, φασόλια, φακούς, ζάχαρη. "Γίνεται λόγος για πακεταρισμένα τρόφιμα μακράς διάρκειας, που δεν λαμβάνουμε από αλλού", διευκρινίζει η κα Μιλάνοβα. Κατά την γνώμη της άλλο σοβαρό πρόβλημα είναι, ότι η Βουλγαρία είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα, που δεν βρήκε νομοθετική λύση, η οποία να παροτρύνει το χάρισμα τροφίμων.

"Ένας παραγωγός, μεταποιητής ή έμπορος, εάν αποφασίσει να χαρίσει ορισμένο τρόφιμα και όχι να το καταστρέψει, πρέπει να πληρώσει 20% ΦΠΑ στην αξία του. Γίνεται λόγος συνήθως για τρόφιμα, που παράχθηκαν περιττά. Σε άλλες περιπτώσεις το εξωτερικό του εμπορεύματος έχει θιχθεί και δεν είναι κατάλληλο για πώληση ή έχει γίνει λάθος στην ετικέτα", αναφέρει η κα Μιλάνοβα.

Από την τράπεζα τροφίμων επιμένουν για τροποποίηση του νόμου για το ΦΠΑ και για την ανάληψη μέτρων, που να ενθαρρύνουν το χάρισμα. Μεγάλες εταιρείες, που εκπροσωπούν τα παγκόσμια εμπορικά δίκτυα, είναι οι βασικοί χορηγοί τροφίμων στη χώρα μας. Πιο δραστήριος είναι ο τομέας της γαλακτοκομίας.

«Πέρυσι το 42% όλων των τροφίμων, που έφθασαν σ εμάς, είναι γάλα και γαλακτοκομικά, λέει η κα Μιλάνοβα. Άλλοι χορηγοί μας είναι μικρότεροι έμποροι φρούτων και λαχανικών. Απαιτούνται μεγάλες προσπάθειες, ώστε τα τρόφιμα να ταξινομηθούν και αυτά, που είναι κατάλληλα, την ίδια ή την επόμενη μέρα να φθάσουν σε παιδιά η νέους σε κίνδυνο.

Μέσω του δικτύου εταιρικών οργανώσεων τα τρόφιμα, που λαμβάνει η τράπεζα, φθάνουν σε παιδιά με ειδικές ανάγκες ή ορφανά παιδιά, σε φτωχούς ηλικιωμένους, σε ανύπαντρες μητέρες και σε οικογένειες με πολλά παιδιά. Εδώ και δύο χρόνια η μη κυβερνητική οργάνωση υποστηρίζει και τους ξένους, που μένουν στα προσφυγικά κέντρα. Εξασφάλισε επίσης προϊόντα για τα θύματα των πλημμυρών.

Πολύ σημαντικό ρόλο στην δραστηριότητα της τράπεζας τροφίμων παίζουν οι εθελοντές. Συνήθως γίνεται λόγος για ενεργά άτομα, αλλά δεν λείπουν και εκπρόσωποι της λεγόμενης τρίτης ηλικίας. "Η πιο δραστήρια εθελόντριά μας είναι κυρία ηλικίας άνω των 70 ετών", εξηγεί η Τσάνκα Μιλάνοβα.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα
Φωτογραφία: Βουλγαρική Τράπεζα Τροφίμων