Προφανώς τα προβλήματα στο κρατικό ενεργειακό τομέα στη Βουλγαρία είναι τόσο οδυνηρά και η επίλυση τους δεν μπορεί να αναβάλλεται περισσότερο, που το Σαββατοκύριακο ο ίδιος ο πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ προειδοποίησε ότι "εάν δε ληφθούν επειγόντως μέτρα έως τον Ιούνιου, δε θα μπορούμε να ξεπεράσουμε την κατάρρευση στον τομέα ενέργειας".

Η φιλελευθεροποίηση και η ιδιωτικοποίηση είναι οι λύσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε εξυγίανση του τομέα της ενέργειας, οι οφειλές του οποίου προς το παρόν ξεπερνούν τα 2 δις. ευρώ. Σύμφωνα με την υπουργό Ενέργειας, Τεμενούζκα Πετκόβα η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού NEC δεν είναι σε θέση μόνη της να καλύψει τις οφειλές.

Παρά το γεγονός αυτό η δημόσια επιχείρηση συνεχίζει να αυξάνει τα χρέη της, παράγοντας υπερβολική ποσότητα ηλεκτρικού ρεύματος, πωλώντας το όμως με τιμές χαμηλότερες από το κόστος του. Η προμήθεια με αέριο που επίσης ελέγχεται από το κράτος, έφτασε στο σημείο στο οποίο ούτε μία τράπεζα να μην θέλει να δώσει πίστωση στην Bulgargaz επειδή έχει αμφιβολίες για την φερεγγυότητα της επιχείρησης.

Η υπουργός Ενέργειας παρουσίασε τα προβλήματα αυτά στην έκθεση της για τις πρώτες 100 μέρες της δεύτερης κυβέρνησης του πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ.

Το πρώτο και πιο επείγον πρόβλημα της διάσωσης της NEC είναι να βρεθούν από κάπου χρήματα για την απόσβεση των δανείων, παράλληλα όμως πρέπει να διεξαχθούν και ριζοσπαστικές και γρήγορες μεταρρυθμίσεις. Ως πιο επιτακτικά αναφέρονται τα μέτρα φιλελευθεροποίησης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η ιδιωτικοποίηση του γίγντα Βουλγαρικού Ενεργειακού Χόλντινγκ, που έχει και διαχειρίζεται το κρατικό μερίδιο του τομέα ενέργειας στη χώρα. Το υπουργείο Ενέργειας λανσάρισε εκ νέου την ιδέα για ιδιωτικοποίηση του 15-20% του χόλντινγκ.

Τώρα επειγόντως λαμβάνονται μέτρα, που να μην προκαλέσουν αύξηση της τελικής τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος εντός του έτους των τοπικών εκλογών. Τα πρώτα μέτρα θα εφαρμοστούν στα τέλη του επόμενου μήνα και προβλέπουν την εξαίρεση της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς, που είναι αρκετά ακριβή σαν τελική τιμή.

Η ενεργειακή εταιρεία Contour Global, ιδιοκτήτρια του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών του θερμοηλεκτρικού σταθμού «Μαρίτσα Ίζτοκ 3», υπέγραψε μνημόνιο κατανόησης με το οποίο επιβεβαίωσε την ετοιμότητά της να ξεκινήσει συνομιλίες με την Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού NEK σε ό, τι αφορά τις δυνατότητες τροποποίησης της μακροπρόθεσμης συμφωνίας δυνάμει της οποίας ο θερμοηλεκτρικός σταθμός πουλά ηλεκτρική ενέργεια στη NEK.

Η φιλελευθεροποίηση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας έως τα τέλη του έτους είναι το δεύτερο μέτρο της κυβέρνησης για την εξυγίανση του δημόσιου ενεργειακού τομέα. Πρόκειται για τη δυνατότητα οι καταναλωτές μόνοι να επιλέγουν τον προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας. Για το γεγονός αυτό οι Βρυξέλλες επιμένουν από καιρό, ενώ η Σόφια συνεχώς βρίσκει αιτίες για την αναβολή της επίλυσης του προβλήματος. Όχι ότι αυτό θα εξουδετερώσει τον κίνδυνο αναπόφευκτης αύξησης των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά τουλάχιστον ο καθένας θα έχει το δικαίωμα μόνος τους να επιλέγει και αποφασίζει πόσο και σε ποιόν θα πληρώνει.

Για τη διάσωση του δημόσιου ενεργειακού τομέα οι αρχές υπολογίζουν σε μεγάλο βαθμό και στην υλοποίηση της τόσο συζητούμενης ιδέας για την μετατροπή της Βουλγαρίας σε κόμβο διανομής φυσικού αερίου για τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Στην κατεύθυνση αυτή οι κυβερνώντες κάνουν το παν για την επιτάχυνση των εργασιών έρευνας και εκμετάλλευσης των ενδεχομένων σοβαρών κοιτασμάτων αερίου στη βουλγαρική ζώνη της Μαύρης Θάλασσας.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα