Podcast στα ελληνικά
Μέγεθος κειμένου
Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία © 2024 Όλα τα δικαιώματα διατηρούνται σύμφωνα με τον νόμο

25 χρόνια από την αρχή των δημοκρατικών αλλαγών στη Βουλγαρία

БНР Новини
Φωτογραφία: αρχείο

Πριν από 25 χρόνια στις 10 Νοεμβρίου, σε Ολομέλειά της, η Κεντρική Επιτροπή του Βουλγαρικού Κομμουνιστικού Κόμματος απομακρύνει από τη θέση του ΓΓ τον Τόντορ Ζίφκοφ. Κλείνει μία σελίδα από την ιστορία της Βουλγαρίας, και αρχίζει η μετάβαση προς τη δημοκρατία και την ελεύθερη οικονομία. Οι αλλαγές στην Ανατολική Ευρώπη διεξάγονται με διαφορετικό τρόπο. Η υφηγήτρια Ηλιάνα Μάρστεβα από το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών της Ακαδημίας Επιστημών ισχυρίζεται ότι έστω και πιο αργά σε σύγκριση με τις άλλες χώρες, στη Βουλγαρία μέρος της διανόησης οργανώνεται και το 1988 ήδη προβάλλει τις ηθικές του αξιώσεις στους κυβερνώντες κομμουνιστές.

Από την ολομέλεια του Κομμουνιστικού Κόμματος"Η αλλαγή όμως γίνεται υπό τη μορφή πραξικοπήματος", διευκρινίζει η υφηγήτρια Μάρστεβα και συνεχίζει:
"Στην ουσία πραγματοποιείται η ιδέα του Γκορμπατσόφ και των ανθρώπων του στο Πολιτικό Γραφείο του Βουλγαρικού Κομμουνιστικού Κόμματος, Πέταρ Μλαντένοφ και Αντρέι Λουκάνοφ, σχεδόν όλου του κύκλου του Τόντορ Ζίφκοφ, να τον κατεβάσουν σε ολομέλεια στις 10 Νοεμβρίου και με τον τρόπο αυτό να νομιμοποιήσουν την εξουσία τους. Αποδείχνεται ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα στη Βουλγαρία είναι αρκετά ισχυρό και με σοβαρή επιρροή στην περίοδο της μετάβασης. Κερδίζει απόλυτη πλειοψηφία στις πρώτες ελεύθερες εκλογές τον Ιούνιο του 1990 για Μεγάλη Εθνοσυνέλευση. Πρέπει όμως να συνδυάζει την αριστερή ρητορική του με τις απαιτήσεις της δεξιάς μετάβασης. Και αυτό οδηγεί στην καθυστέρηση των διαδικασιών συνδεδεμένων με το ξεπέρασμα του μονοκομματικού συστήματος και την καθιέρωση του δημοκρατικού πλουραλισμού, καθώς και με την εξάλειψη της κρατικής οικονομίας και τη δημιουργία ιδιωτικής ελεύθερης οικονομίας".

Το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, όπως μετονομάζεται, και η κυβέρνηση του Λουκάνοφ παραγγέλλουν πρόγραμμα για "θεραπεία-σοκ" στους Αμερικανούς οικονομολόγους Ρίτσαρντ Ραν και Ρόνταλντ Ατ. Αλλά φοβούνται να το εφαρμόσουν επειδή έρχεται σε αντιπαράθεση με τους οπαδούς του και τις διαθέσεις τους. Αφετέρου, σύμφωνα με την υφηγήτρια Μάρτσεβα, οι αντιφρονούντες στη Βουλγαρία που διαμορφώνονται σαν αντικομουνιστική αντιπολίτευση στην Ένωση  Δημοκρατικών Δυνάμεων στις 7 Δεκεμβρίου του 1989, θαρρείς δεν έχουν την αυτοπεποίθηση των αντιφρονούντων στις άλλες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες όπως την Ουγγαρία, τη Πολωνία και τη Τσεχία. Και γι' αυτό ιδεολογικά ακολουθούν τη νεοφιλελεύθερη μετάβαση προς οικονομία της αγοράς, χωρίς όμως να συμμορφώνονται επαρκώς με τις συνθήκες στη Βουλγαρία. Η συνοπτικά – τη "θεραπεία-σοκ", υπό τη μορφή γρήγορης φιλελευθεροποίησης, ιδιωτικοποίησης, εκδημοκρατισμού.

Ιδιομορφία της μετάβασης είναι ότι αναζητώντας κοινωνική βάση, η αντικομουνιστική αντιπολίτευση συμφωνεί για την επιστροφή της γης και της αστικής ιδιοκτησίας στα πραγματικά τους όρια, που να προηγείται την ιδιωτικοποίηση. Και αυτό φυσικά, σύμφωνα με την υφηγήτρια Μάρτσεβα έχει την επίδρασή του στην οικονομική κατάσταση της βουλγαρικής κοινωνίας, με αποδιοργάνωση της αγροτικής οικονομίας και αποβιομηχανοποίηση. Και γίνεται αιτία για την πιο αργότερη ένταξη της Βουλγαρίας στους ευρωατλαντικούς θεσμούς σε σύγκριση με τις άλλες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες. Η Βουλγαρία γίνεται μέλος του ΝΑΤΟ το 2004 και της ΕΕ – το 2007.

Τι κερδίσαμε και τι χάσαμε μετά τις 10 Νοεμβρίου;
"Κατά τη γνώμη μου αυτό που κερδίσαμε είναι ότι οι ιδέες για δημοκρατία, πλουραλισμό, για σεβασμό προς την προσωπικότητα έγιναν κανόνες στην κοινωνική συνείδηση. Γίναμε πολύ κινητικοί και ταξιδεύουμε σ' όλο τον κόσμο. Επίσης η περιβαλλοντολογική συνείδηση καθιερώνεται όλο και περισσότερο στην κοινωνία. Διαπιστώνω, ότι οι νέοι άνθρωποι βασικά όλο και πιο δραστήρια ενδιαφέρονται από τον υγιεινό τρόπο ζωής. Αυτά είναι τα αδιαμφισβήτητα πλεονεκτήματα της μετάβασης. Τι χάσαμε; Σαν ιστορικός μπορώ να πω ότι κατά τη γνώμη μου χάσαμε την ιδέα για την αξία της κοινότητας, της οικογένειας. Αρνούμενοι εκείνη την κοινωνία που ήταν υποχρεωτικά κολεκτιβιστική, φτάσαμε στο άλλο άκρος – του ατομικισμού. Η ιστορία όμως δείχνει ότι το άτομο δύσκολα επιβιώνει χωρίς της κοινωνία", δήλωσε καταλήγοντας η υφηγήτρια Ηλιάνα Μάρτσεβα.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Περισσότερα στην κατηγορία

Η Βουλγαρία γιορτάζει την Κοίμηση της Θεοτόκου με το παλιό ημερολόγιο

Σήμερα, 28 Αυγούστου, σε πολλά μέρη της χώρας μας οι Βούλγαροι γιορτάζουν την Κοίμηση της Θεοτόκου με το παλιό ημερολόγιο. Η γιορτή τιμάται ιδιαίτερα στη χώρα μας, όπως μαρτυρούν πολλές συνελεύσεις, όπου συγκεντρώνονται οικογένειες για να τιμήσουν τη..

δημοσίευση: 8/28/24 9:44 AM

90 χρόνια από τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου της Ελευθερίας στην κορυφή Σίπκα

Τη σημερινή ημέρα πριν από 90 χρόνια έγιναν τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου της Ελευθερίας στην κορυφή Σίπκα. Το μνημείο χτίστηκε εις μνήμη των πεσόντων ηρώων κατά την Μάχη της Σίπκα, γύρω από την οποία έγιναν οι κρίσιμες μάχες για τη Ρωσοτουρκικό..

δημοσίευση: 8/26/24 8:37 AM

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν πλούσιο τάφο θράκα πολεμιστή της Ρωμαϊκής Περιόδου

Πολύτιμα και μοναδικά αρχαιολογικά ευρήματα ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφών στην περιοχή του χωριού Καπιτάν Πέτκο Βοϊβόντα, της περιοχής του Τοπόλοβγκραντ, ενημερώνει το BTA. Οι αρχαιολόγοι υπό τη διεύθυνση της Ντανιέλα Αγκρέ βρήκαν..

δημοσίευση: 8/24/24 12:00 PM