Η Άσια είναι ένα γλυκό κοριτσάκι 9 ετών, μαθήτρια της τετάρτης δημοτικού. Λέει ότι της αρέσει να πηγαίνει σχολείο, ενώ τα αγαπημένα μαθήματά της είναι τα μαθηματικά και η αγγλική γλώσσα. Ονειρεύεται μία μέρα να γίνει οδοντίατρος. Λίγο στενάχωρη, αλλά και με χαρά κάνει επίδειξη πόσο ωραία μπορεί να διηγηθεί το νέο παραμύθι που έχουν μάθει στο σχολείο.

Το "ιδιαίτερο" στην περίπτωση αυτή είναι ότι η Άσια είναι από την κοινότητα των Ρομά, καθώς δεν είναι μυστικό πως τα όνειρα των παιδιών από την κοινότητα αυτή σπάνια ξεπερνούν τα όρια της καθημερινής ζωής τους. Σύμφωνα με τις διάφορες στατιστικές το 75% των παιδιών Ρομά δεν ολοκληρώνει τον κύκλο μαθημάτων της μέσης εκπαίδευσης. Γι' αυτό και η περίπτωση της Άσιας αποτελεί εξαίρεση. Μαζί με άλλα 11 παιδιά από την κοινότητά επισκέπτεται φροντιστήριο στη συνοικία των Ρομά "Φακουλτέτα", όπου προετοιμάζουν τα μαθήματά τους. Το φροντιστήριο ιδρύθηκε με πρόταση ντόπιων ηγετών των Ρομά, ενώ στην αίτησή τους ανταποκρίνονται τρία άτομα μεταξύ των οποίων και ο δικηγόρος Πετρομίρ Κάντσεφ. Προετοιμάζουν σχέδιο με τίτλο "Πήγαινέ με στο σχολείο", ο βασικός στόχος του οποίου είναι να αποφευχθεί η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου από τα παιδιά των Ρομά. Σε συνέχεια ιδρύουν και τον ίδρυμα "Δημιουργία" που υποστηρίζει και αναπτύσσει το σχέδιο.

Για τα κίνητρά τους ο Πετρομίρ διηγείται τα εξής: "Όλοι οι Βούλγαροι παραπονιόμαστε από τους Ρομά, ότι δεν τηρούν την καθαριότητα, κάνουν εγκλήματα, μπαίνουν με κάρα στην κυκλοφορία, πωλούν τις ψήφους τους στις εκλογές. Παραλείπουμε όμως το γεγονός ότι όχι το κράτος, αλλά εμείς οι ίδιοι σαν άνθρωποι έχουμε κάνει πολύ λίγο γι' αυτούς. Νομίζω ότι η μόρφωση είναι το μοναδικό κλειδί για την αλλαγή του τρόπου ζωής τους. Και συνειδητοποιώ ότι εάν είχαμε αρχίσει το 1990, τώρα σαν αποτέλεσμα θα είχαμε διανόηση των Ρομά, δηλαδή γιατρούς, δασκάλους, και όχι μόνο μουσικούς, κάτι στο οποίο είναι πολύ καλοί. Γι' αυτό αποφασίσαμε έστω και με 20 χρόνια καθυστέρηση να ξεκινήσουμε και το κάναμε με κάτι πολύ μικρό - με το σχέδιο "Πήγαινέ με στο σχολείο".

Ο προϋπολογισμός του σχεδίου είναι 5.000 ευρώ, που είναι δωρεά από τη φινλανδική εκκλησία "Ούσι πεσόλα". Τα χρήματα είναι για την αμοιβή των δύο δασκάλων στο φροντιστήριο και για την μεταφορά των παιδιών από τα σπίτια τους έως το σχολείο και το φροντιστήριο, και την επιστροφή τους. H Βουλγαρική Τράπεζα Τροφίμων τους εξασφαλίζει μεσημεριανό και απογευματινό γεύμα.

"Αυτό είναι ένα συμπληρωματικό κίνητρο για τους γονείς να στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο, επειδή τους απαλλάσσει από δύο γεύματα", λέει ο Πετρομίρ και προσθέτει ότι το καλύτερο στο σχέδιο είναι ότι είναι από Ρομά για Ρομά, δηλαδή όλα που γίνονται το κάνουν οι ίδιοι. Και οι δύο δασκάλες από το φροντιστήριο είναι από την κοινότητα των Ρομά. Η μία είναι η 23 ετών Ζλάτκα.

"Πάντα είχα το όνειρο τα παιδιά Ρομά να έχουν κοινωνική άνοδο, και όχι όπως τώρα – παντρεύονται σε ηλικία 12-13 ετών, γεννούν από δύο-τρία παιδιά και μέχρι εκεί", λέει η Ζλάτκα. "Θέλω τα παιδιά μας να συνεχίζουν να μαθαίνουν και εάν μπορούν μάλιστα και σε ΑΕΙ".

Χάρη στην βοήθεια δασκάλων εθελοντών από φέτος για τα παιδιά διοργανώνονται και μαθήματα αγγλικής γλώσσας και χρήσης υπολογιστή. Οι μεγαλύτεροι πάλι θα έχουν τη δυνατότητα να μάθουν κάποιο επάγγελμα. Ο Πετρομίρ έχει και τη φιλοδοξία στο μέλλον να κάνουν σχέδιο για την υποστήριξη των παιδιών Ρομά που θέλουν να σπουδάζουν σε βουλγαρικό ή ξένο πανεπιστήμιο.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα