Πάνω από 500 χιλιάδες είναι οι ηχογραφήσεις στο Χρυσό Αρχείο της Βουλγαρικής Εθνικής Ραδιοφωνίας, στις οποίες φυλάσσεται η ηχητική μνήμη της Βουλγαρίας και της Ευρώπης. Το γεγονός αυτό μας δίνει τη δυνατότητα  να ακούμε και κατά τον 21^ο αιώνα τις φωνές μεγάλων Βουλγάρων δημιουργών, όπως ο συνθέτης Πάντσο Βλαντιγκέροφ, ο ζωγράφος Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ ο Μάστορας, ο ηθοποιός Κωνσταντίν Κισίμοφ… Επίσης του βασιλιά Βόριδος Γ΄, του Λέοντα Τολστόι, του Άλμπερτ Αϊντστάιν, του Σεργκέι Γιεσένιν κ. ά.

Η επίσημη ίδρυση του Χρυσού Αρχείου της Βουλγαρικής Εθνικής Ραδιοφωνίας γίνεται το 1957, αλλά στην πραγματικότητα το ηχητικό αρχείο του αρχίζει να συλλέγεται ήδη από την ίδρυση της Ραδιοφωνίας το 1935. Σύμφωνα με τη Σίλβια Εμιριάν, διευθύντρια του Αρχείου της Εθνικής Ραδιοφωνίας, η ραδιοφωνία κατόρθωσε να διαφυλάξει τις φωνές πολλών ανθρώπων, οι οποίοι κατά τα χρόνια του σοσιαλισμού θεωρούνταν αποστάτες και πολιτικοί πρόσφυγες, για παράδειγμα, ηχογραφήσεις του βιρτουόζου βιολιστή Βάσκο Αμπατζίεφ και του τζαζ μουσικού Μίλτσο Λεβίεφ.

Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις. Κατά τη δεκαετία του ’50 του 20^ου αιώνα, στις συνθήκες του κομμουνιστικού καθεστώτος, στη ραδιοφωνία δεν επιτράπηκε να φυλάξει όλα τα ηχητικά αρχεία της. Το μαθαίνουμε και πάλι από το Χρυσό Αρχείο. Η ηχογράφηση είναι ενός από τους μακροχρόνιους υπαλλήλους και ηχολήπτες στην Εθνική Ραδιοφωνία – Ιβάν Χατζίσκι, ο οποίος σε συνομιλία με τη Σίλβα Τίχοβα θυμάται εκείνη την εποχή.

"Είναι γνωστή μια τέτοια περίπτωση, στην οποία μετά την 9^η Σεπτεμβρίου του 1944 (τότε στη χώρα επικράτησε φιλοσοβιετικό καθεστώς) πολλοί δίσκοι βινυλίου σπάνε, καταστρέφονται επίτηδες, γιατί περιέχουν "ακατάλληλη" μουσική. Συγκροτήσαμε μια επιτροπή, μαζί με την επικεφαλής της φωνοθήκης – Πένκα Νικόλοβα. Ο σκοπός της επιτροπής ήταν να εξεταστεί το περιεχόμενο των δίσκων. Όλοι οι δίσκοι βινυλίου με ναζιστικά τραγούδια, με εμβατήρια, με τα αγαπημένα του Χίτλερ έργα του Βάγκνερ καταστράφηκαν. Τους κάψαμε στο υπόγειο. Αφήσαμε μόνο ένα μέρος εξ αυτών – με ναζιστικά εμβατήρια, τα οποία να χρησιμοποιούμε σε ραδιοφωνικά έργα. Ειδική επιτροπή άκουγε το περιεχόμενό τους. Τα μέλη της Επιτροπής ήταν συντάκτες και άνθρωποι που δε δούλευαν στη ραδιοφωνία. Όλα αυτά έγιναν υπό τον έλεγχο του διευθυντή της ραδιοφωνίας. Καταστρέψαμε πολλές ηχογραφήσεις, κάποιες εκ των οποίων και αρκετά πολύτιμες. Αυτό συνέβη κατά την περίοδο του 1950 - 1951".

Σήμερα το Χρυσό Αρχείο της Βουλγαρικής Εθνικής Ραδιοφωνίας διαθέτει περισσότερες από 110 χιλιάδες ώρες ηχογραφήσεων, που μας μεταφέρουν κοντά σε γεγονότα και προσωπικότητες που "έγραψαν" την σύγχρονη βουλγαρική και ευρωπαϊκή ιστορία. Με άλλα λόγια – το Αρχείο είναι μέρος όχι μόνο του εθνικού, αλλά και του ευρωπαϊκού πλούτου σε μια περίοδο, κατά την οποία ένας από τους βασικούς στόχους της ΕΕ είναι η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Γηραιάς Ηπείρου.

Ένα παράδειγμα αποτελεί η δημιουργία ψηφιακής βιβλιοθήκης, μουσείου και πολιτιστικού αρχείου "Europeana", στην οποία κάθε χώρα αποφασίζει πώς να συμμετάσχει: με φωτογραφίες, έργα μουσικής, χειρόγραφα, βιβλία, ταινίες. Εκεί το Χρυσό Αρχείο της Εθνικής Ραδιοφωνίας μπορεί να παρουσιάσει άξια τη χώρα μας με την αξιοσημείωτη της συλλογή ακουστικών υλικών.

Πριν απ’ αυτό όμως χιλιάδες ώρες ηχογραφήσεων σε ταινίες πρέπει να ψηφιοποιηθούν. Ένας σημαντικός στόχος, όχι μόνο της Βουλγαρικής Εθνικής Ραδιοφωνίας, αλλά και του κράτους, είναι η διατήρηση της ηχητικής ιστορίας του 20^ου αιώνα. Γιατί οι ταινίες μπορεί να καταστραφούν – να σβήσουν ή να καούν. Η ψηφιοποίηση ήδη είναι γεγονός για τις ηχογραφήσεις με βουλγαρική δημοτική και ποπ μουσική που έγιναν στη Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία κατά τα τελευταία 60 χρόνια. Μπορείτε να τις ακούσετε στα streams με βουλγαρική ποπ και δημοτική μουσική στην πάνω δεξιά γωνία της ιστοσελίδας μας.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα