Το 1942 στην κορύφωση του Β ́ Παγκόσμιου Πολέμου μια σύντομη συνομιλία αλλάζει το πεπρωμένο ενός νέου νομικού, τραγουδιστή στην χορωδία του Ναού Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι. Τα Θεοφάνια (6 Ιανουαρίου) γίνεται η μοιραία συνάντηση δύο συνονόματων – του βασιλιά Μπορίς Γ ́ με τον Μπορίς Χρήστοφ, τον οποίο αργότερα θα αποκαλέσουν μια από τις μεγαλύτερες φωνές στον κόσμο. Στο Χρυσό Αρχείο της Βουλγαρικής Εθνικής Ραδιοφωνίας φυλάσσονται οι αναμνήσεις της Πένκα Κασάμποβα – στενή φίλη του Μπορίς Χρήστοφ εκείνη την εποχή. Πριν ακούσουμε την αφήγησή της, σας προτείνουμε να ακούσετε μια ερμηνεία του μεγάλου τραγουδιστή όπερας. Η ηχογράφηση είναι από τον πρώτο δίσκο του που κυκλοφόρησε στη Βιέννη το 1943.
«Ήταν Θεοφάνια του 1942 – θυμάται η Πένκα Κασάμποβα. Ο Μπορίς έφτασε σε πολύ καλή διάθεση και μου είπε «Έχεις χαιρετίσματα από την Αυτού Μεγαλειότητα». Νόμισα ότι μου κάνει πλάκα και απάντησα στο ίδιο πνεύμα. Αφού όμως άκουσα τι συνέβη στη Δοξολογία για τα Θεοφάνεια τα έχασα τελείως. Κατά παράδοση κάθε χρόνο αυτή την ημέρα έχτιζαν μικρό περίπτερο από κλαδιά πεύκου μπροστά από το βασιλικό παλάτι. Εκεί ο μητροπολίτης τελούσε δοξολογία. Ο βασιλιάς Μπορίς Γ ́πάντοτε ήταν παρών και μετά προσκαλούσε όλους που συμμετείχαν στη δοξολογία – τον μητροπολίτη, τους άλλους κληρικούς, υπουργούς κ. ά. Φέτος μετά το κέρασμα, η χορωδία ερμήνευσε μερικά τραγούδια. Τότε ο Μπορίς Γ ́ ζήτησε κάποιος από τους σολίστες να ερμηνεύσει κάτι. Ο διευθυντής της Χορωδίας Άνγκελ Ποπκωνσταντίνοφ είπε: «Έλα, Μπόρε, ήρθε η σειρά σου να τραγουδήσεις κάτι στον βασιλιά!». Ο Μπορίς ήταν ντροπαλός, έπρεπε να τον πείθει κανείς για να τραγουδά μόνοςτου στο κοινό, αλλά είχε πολύ δυνατή διαίσθηση. Σίγουρα αυτή η διαίσθηση τον παρότρυνε να ξεπεράσει τη ντροπαλοσύνη του και να ερμηνεύσει ένα τραγούδι. Μετά ο βασιλιάς πήγε κοντά του και του είπε «Δε νομίζετε ότι επιλέξατε λάθος επάγγελμα; Μ’ αυτή την όμορφη φωνή θα μπορούσατε να είστε ένας ευτυχισμένος άνθρωπος καθώς και να φέρετε ευτυχία και στη Βουλγαρία.». Από πολύν καιρό προσπαθούσα να πείσω τον Μπορίς να αφήσει τα νομικά και να αφοσιωθεί στη μουσική. Επωφελήθηκα της ευκαιρίας να του μιλήσω και πάλι, και τότε για πρώτη φορά σαν να ήταν διατεθειμένος να σκεφθεί την αλλαγή του επαγγέλματός του.»
«Μετά, τα γεγονότα εξελίχθηκαν γρήγορα σαν στα παραμύθια – συνεχίζεται η κα Κασάμποβα. Ο βασιλιάς συνέστησε στο Υπουργείο παιδείας να χορηγήσει υποτροφία στον Μπορίς για να σπουδάζει κλασικό τραγούδι στην Ιταλία. Ίσως δέκα μέρες αργότερα ο Μπορίς μου είπε ότι όλα είναι έτοιμα, αλλά δεν είναι σίγουρος αν θα δεχτεί. Κατά τη γνώμη του ήταν λίγο αργά – τότε ήταν σχεδόν 28 χρονών. Του είπα «Πώς μπορείς να διστάζεις! Μ αυτή τη βελούδινη φωνή αναμφίβολα θα πετύχεις!» Μετά από καιρό, μου είπε ότι άρχισε να μαθαίνει ιταλικά. Τέτοιος ήταν ο Μπορίς εκείνη την εποχή – σκεφτόταν όλα πολύ προσεχτικά, αλλά όταν έπαιρνε απόφαση, ρίχθηκε με όλη την ψυχή του για να την πραγματοποιήσει. Έφυγε την ημέρα των γενεθλίων του – 18η Μαΐου του 1942. Αυτή ήταν η μοιραία παρέμβαση του βασιλιά Μπορίς στον δημιουργικό δρόμο του Μπορίς Χρήστοφ.»
Έτσι ξεκινά ο δρόμος του Μπορίς Χρήστοφ προς τις μεγάλες σκηνές όπερας. Η υπέροχη φωνή του, η ανεπανάληπτη παρουσία του στη σκηνή και ο αναμφισβήτητος επαγγελματισμός του του εξασφαλίζουν θέση στην παγκόσμια καλλιτεχνική ελίτ. Το 1942 όμως αλλάζει εξ ολοκλήρου η προσωπική ζωή του, ο τραγουδιστής πρέπει να αποχαιρετήσει την οικογένεια, τους φίλους και την αγαπημένη γυναίκα του. Μετά την αλλαγή του πολιτικού καθεστώτος το 1944, η προσοβιετική κυβέρνηση δεν επιτρέπει στους γονείς του να τον επισκεφθούν στην Ιταλία και στον ίδιο τον Μπορίς Χρήστοφ να γυρίσει στην πατρίδα του, μέχρι το 1967. Αργότερα, τα πράγματα αλλάζουν και ο παγκοσμίως γνωστός καλλιτέχνης έχει τη δυνατότητα να κάνει πολλά για τη Βουλγαρία και τα νέα ταλέντα όπερας. Έτσι πραγματοποιεί ένα από τα όνειρά του – σαν τον βασιλιά να δώσει «πράσινο φως» σε άλλους ταλαντούχους Βουλγάρους στον δρόμο της μουσικής.
Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα
Η άλλη Βουλγαρία – γίνεται λόγος για τους χιλιάδες βούλγαρους, που διώχτηκαν στην αλλοδαπή μετά το φιλοσοβιετικό πραξικόπημα στις 9 Σεπτεμβρίου 1944. Ένα από τα λαμπρότερα ονόματα στην "άλλη Βουλγαρία" είναι ο Στέφαν Γκρούεφ, γιός του προϊστάμενου του..
Σε ένα γράμμα του ο Τζουζέπε Βέρντι γράφει: "Μη μάθετε τόσο πολύ τον τραγουδιστή να τραγουδά. Αν έχει τον διάβολο στην πλάτη του, ξέρει πώς". Σαν να το είπε για τη Βουλγάρα Γκένα Ντιμιτρόβα – το μεγάλο αστέρι της όπερας, που κατακτά τις παγκόσμιες..
"Όλο είχα κακούς βαθμούς στο σχολείο, όλο "βάση" είχα στα μαθήματα βουλγαρικής γλώσσας και λογοτεχνίας, γιατί δεν μπορούσα ποτέ να γράψω ούτε πρόλογο, ούτε κυρίως θέμα, ούτε επίλογο. Αρχίζω όπως θέλω, κι όπως θέλω τελειώνω", είπε πριν από χρόνια ο..