Η περιφερειακή συνεργασία στα βαλκάνια – μόνο πριν 20 χρόνια αυτή η ιδέα αυτή φαίνονταν ουτοπική. Αυτό, που δεν μπορούσαμε ούτε να το σκεφτούμε χθες, αποδείχνεται απαραίτητο σήμερα, είπε σε συνέντευξη για την ΒΡ ο Λιουμπομίρ Κιουτσκούκοφ, διευθυντής του Ινστιτούτου οικονομίας και διεθνών σχέσεων.

"Η αφετηρία της περιφερειακής συνεργασίας δόθηκε σε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση – στην διάρκεια κρίσης, πολέμων, διάλυσης της πρώην Γιουγκοσλαβίας", είπε ο κ. Κιουτσούκοφ. "Με βουλγαρική πρωτοβουλία, μετά το 1996, όταν συγκλήθηκε η Πρώτη υπουργική συνδιάσκεψη με την συμμετοχή υπουργών Εξωτερικών στην Σόφια, άρχισε πολύ δραστήρια δημιουργία δικτύου ποικίλων θεσμών περιφερειακής συνεργασίας. Το σημαντικότερο, που συνέβηκε, κατά την γνώμη μου, ήταν το ότι εμφανίστηκε το αίσθημα, ότι ανήκεις σε ορισμένη περιοχή – υπάρχουν πλέον αρκετές αιτίες να ισχυριζόμαστε, ότι τα Βαλκάνια αποτελούν περιοχή στην πολιτική έννοια της λέξης αυτής".

Εν τω μεταξύ, ένα μεγάλο μέρος των χωρών στην περιοχή έγιναν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ. Αυτό το γεγονός έθεσε στην ημερήσια διάταξη το ζήτημα για το επόμενο βήμα – την διαμόρφωση νέου χώρου συνεργασίας παρόμοια με την Τετράδα του Βίσεγκραντ. Αυτή η ομάδα ιδρύθηκε το 1991 από τρία μετακομμουνιστικά κράτη από την Κεντρική Ευρώπη – την Πολωνία, την Τσεχοσλοβακία και την Ουγγαρία. Μετά το "βελούδινο διαζύγιο" μεταξύ της Τσεχίας και της Σλοβακίας μετατρέπεται σε τετράδα.

Η ιδέα για Βισεγκράντ στα Βαλκάνια δεν προβάλλεται για πρώτη φορά στον δημόσιο χώρο. Φαίνεται πολύ κοντά στον νου, άλλα μακριά από την πραγματικότητα.

"Γίνεται λόγος όχι για τις διαδικασίες στα Βαλκάνια, αλλά στην Ευρώπη", συνεχίζει ο Λιουμπομίρ Κιουτσούκοφ. "Όταν γίνεται λόγος για την ομάδα Β-5 - την οργάνωση, που να ιδρυθεί στα Βαλκάνια παρόμοια με την Τετράδα του Βίσεγκραντ, εννοούμε τις χώρες, που είναι ταυτόχρονα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, δηλαδή τις Ελλάδα, Σλοβενία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Κροατία με την δυνατότητα να ενταχθούν και άλλες χώρες".

Για συμμετοχή στην Β-5 υπάρχει μόνο ένα κριτήριο – συμμετοχή και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και στο ΝΑΤΟ. Η Β-5 θα ήταν πλατφόρμα διαβουλεύσεων, συντονισμού και συνεργασίας, βάσει των αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προς όφελος των χωρών-μελών της πλατφόρμας, αλλά και όλων των χωρών των Βαλκανίων και της Ευρωπαϊκής Ένωσης γενικά. Μέσω της ίδρυσης της ομάδας Β-5 τα Βαλκάνια θα έκαναν το επόμενο σημαντικό βήμα στην συνεργασία τους. Εκτός αυτού η οργάνωση Β-5 θα μπορούσε να είναι αντιπρόσωπος των Βαλκανίων στις Βρυξέλλες, που προστατεύει τα περιφερειακά συμφέροντα. Το 1996 η Βουλγαρία έπαιξε ρόλο κλειδί για την αρχή της περιφερειακής συνεργασίας στα Βαλκάνια. Ίσως ήρθε ο καιρός να προβληθεί, συζητηθεί και υλοποιηθεί το επόμενο λογικό βήμα στην ολοκλήρωση της αρχιτεκτονικής της πολύπλευρης συνεργασίας της περιοχής – η ίδρυση Βαλκανικού Βίσεγκραντ.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα