Μόλις ένα τα τέταρτο των ιαματικών νερών της Βουλγαρίας αξιοποιείται, ενώ τα υπόλοιπα χύνονται στα ποτάμια και τη θάλασσα. Από τη γη κάθε δευτερόλεπτο αναβλύζουν 5.600 λίτρα πεντακάθαρο μεταλλικό νερό, οι Βούλγαροι όμως πίνουν διπλάσια λιγότερο από τον μέσο όρο για την ΕΕ. Η χώρα μας διαθέτει 240 ιαματικές πηγές, το νερό μόλις 30% εξ αυτών όμως καταναλώνεται. Το υπόλοιπο αξιοποιείται από τα κέντρα spa και τα ιαματικά λουτρά. Είναι γεγονός που οι θεραπευτικές ιδιότητες των ιαματικών νερών μας ήταν γνωστές στους αριστοκράτες της Ρωμαϊκής Περιόδου, που έχτισαν πολυάριθμα ρωμαϊκά λουτρά, γιατί όμως ένας τέτοιος πολύτιμος φυσικός πλούτος δεν αξιοποιείται πλήρως;

Λιγότερο από ένα ποτήρι νερό την ημέρα πίνει ο Βούλγαρος. Γι’ αυτό είμαστε πολύ χαμηλά στην κατάταξη, μακριά από την Ισπανία, την Ιταλία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, το Βέλγιο και την Ελλάδα, οι οποίες κατέχουν τις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη. Μεταλλικό νερό στη χώρα μας πίνουν περισσότερο οι γυναίκες μέσης ηλικίας και οι λάτρεις του υγιεινού τρόπου ζωής, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός που στη Βουλγαρία, σε σύγκριση με την Ευρώπη, το μεταλλικό νερό είναι πιο φθηνό. Και στην ΕΕ έχουν αναγνωριστεί 25 βουλγαρικά φυσικά μεταλλικά νερά.

Δυστυχώς, μόλις 6% του πόσιμου μεταλλικού νερού εμφιαλώνεται. Ένα από τα προβλήματα είναι ότι οι πηγές και οι ιδιότητές τους δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς. Οι εκχωρήσεις εμφιάλωσης μεταλλικού νερού στη χώρα μας είναι 23. Πρόκειται για έναν μικρό αριθμό από τις συνολικά 102 πηγές κρατικής περιουσίας. Παραμένουν ανεκμετάλλευτες και πολλές από τις ιαματικές πηγές στη Βουλγαρία.

Οι εξαγωγές επίσης αντιμετωπίζουν εμπόδια. Ο καθένας έχει συνηθίσει με τη γεύση του νερού που πίνε από παιδί. Για να δοκιμάσει άλλο, είναι απαραίτητη πειστική διαφήμιση. Παρά το γεγονός που τα νερά μας έχουν πολύ καλές ιδιότητες και μπορούν να καταναλώνονται καθημερινά, οι εκπρόσωποι του τομέα ισχυρίζονται ότι το βουλγαρικό προϊόν είναι ακριβό. Γιατί σχεδόν 90% της τιμής διαμορφώνεται από την συσκευασία, και οι μεγάλες δυτικοευρωπαϊκές εταιρείες εμφιάλωσης νικούν τον ανταγωνισμό με νέα πιο ελαφριά μπουκάλια και καπάκια. Τα μεταφορικά έξοδα για εξαγωγές σε απόσταση άνω των 500 χιλιομέτρων επίσης είναι υπερβολικά μεγάλα. Γι’ αυτό οι βουλγαρικές επιχειρήσεις προσανατολίζονται στις κοντινές χώρες, όπως η Ελλάδα, η Ρουμανία, το Μαυροβούνιο και η Αλβανία. Οι δυτικοευρωπαϊκοί γίγαντες από πολλά χρόνια έχουν εισέλθει στις αγορές των χωρών της Μέσης Ανατολής. Και για την κινέζικη αγορά, η οποία κατέχει τη δεύτερη θέση μετά την Τουρκία στις βουλγαρικές εξαγωγές έξω από την ΕΕ, το κλειδί για το ενδιαφέρον των καταναλωτών είναι οι μικρές συσκευασίες και οι μεγάλες ποσότητες.

Οι επιχειρήσεις εμφιάλωσης μεταλλικού νερού στη χώρα μας είναι 15, εκ των οποίων 3 είναι ιδιοκτησία μεγάλων ευρωπαϊκών εταιρειών. Οι επιχειρήσεις έχουν το δικαίωμα να εκμεταλλεύονται μόλις 4% των πόρων, και παράλληλα εμφιαλώνουν μόνο το 50% των επιτρεπόμενων ποσοτήτων. Ακριβώς αυτή η κατάσταση στάθηκε αφορμή για τροποποιήσεις στον Νόμο περί Υδάτων. Οι τροποποιήσεις προβλέπουν περισσότερο από μια εταιρεία να εκμεταλλεύεται την ίδια πηγή. Έτσι η αγορά δε θα μονοπωλείται και θα προσφερθεί η δυνατότητα για συμμετοχή νέων παικτών.

Δεν άργησε και η δριμεία αντίδραση των εταιρειών εμφιάλωσης, οι οποίες απείλησαν να κάνουν μήνυση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι εταιρείας δεν αξιοποιούν τους πόρους, γιατί δεν υπάρχει ποιος να αγοράζει τόσο μεγάλες ποσότητες νερού, σχολιάζουν οι εκπρόσωποι του τομέα, που ζητούν το κράτος να μην απειλεί τους επενδυτές, αλλά να διαφημίζει τα βουλγαρικά μεταλλικά νερά στο εξωτερικό. Τότε τα ιαματικά νερά θα αξιοποιούνται πιο αποτελεσματικά και το εξωτερικό εμπόριο θα αναπτυχθεί. Παρά τις δυσκολίες, τα βουλγαρικά μεταλλικά νερά τώρα φτάνουν στις ΗΠΑ, τη Μάλτα, την Κύπρο, την Κίνα, τη Μολδαβία και τη Λιβύη.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα