Πριν μία μέρα διεξήχθηκε μυστική δημοπρασία για την πώληση του πτωχευμένου και εκτός λειτουργίας πρώην κρατικού χημικού εργοστασίου Chimco στην πόλη Βράτσα και στη δημοπρασία δεν εμφανίστηκε ούτε ένας υποψήφιος να αγοράσει το εργοστάσιο και να αναλάβει την ευθύνη να θέσει εκ νέου σε λειτουργία το γίγαντα της χημικής βιομηχανίας από την εποχή του σοσιαλισμού. Ενώ η πώληση αυτή ήταν ουσιαστικά ένα από τα πρώτα βήματα των κυβερνώντων προς υλοποίηση των κηρυγμένων σχεδίων και προθέσεων για επαναβιομηχανοποίηση της χώρας αφού προφανώς εγκατέλειψαν την πρωταρχική ιδέα τους για εθνικοποίηση της πτωχευμένης επιχείρησης.

Στην πραγματικότητα τέτοια ανάγκη παρατηρείται σ' όλη την Ευρώπη και πολλές από τις αναπτυγμένες δυτικοευρωπαϊκές χώρες ανακοίνωσαν επίσης μέτρα για επαναβιομηχανοποίηση των οικονομιών τους. Παντού οι αντιδράσεις και τα σχόλια είναι αντιφατικά, γεγονός που οφείλεται τόσο στα προγραμματισμένα μέτρα, όσο και στις διαφορές σχετικά με τον ρόλο και τις αρμοδιότητες του Δημοσίου στην οικονομία. Εδώ επεμβαίνουν φυσικά και τα πολιτικά συμφέροντα. Στη Βουλγαρία οι απόψεις της εξουσίας σ' αυτόν τον τομέα αναμένεται να διευκρινιστούν μετά τις 20 Απριλίου, όταν η κυβέρνηση θα παρουσιάσει ύστερα από διάλογο με τους εργοδότες, τα συνδικάτα και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις το πρόγραμμα για την επαναβιομηχανοποίηση της χώρας για τα επόμενα χρόνια με ορόσημο το 2020.

Ποια θα είναι τα μέτρα που θα ληφθούν προς το παρόν είναι δύσκολο να ειπωθεί, αλλά βάσει ορισμένων περιπτώσεων από την πρακτική, όταν οι αρχές έπρεπε άμεσα να λύνουν οικονομικά προβλήματα, μπορούν να διαμορφωθούν ορισμένα πορίσματα για τις βασικές γραμμές και τα κύρια εργαλεία, στα οποία θα υπολογίζει η κυβέρνηση για την υλοποίηση των φιλοδοξιών της για εκσυγχρονισμό του βιομηχανικού δυναμικού της χώρας.

Ίσως η βασική γραμμή που θα ακολουθηθεί και επιδοκιμάζεται από τους περισσότερους εμπειρογνώμονες, είναι οι προσπάθειες και τα μέτρα για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στη βιομηχανία.

Από την Υπηρεσία Επενδύσεων συνεχώς ενημερώνουν για επικείμενες νέες επενδύσεις ξένων εταιριών στον βιομηχανικό τομέα, τονίζοντας ταυτόχρονα όλες τις διευκολύνσεις και προτεραιότητες, που οι Αρχές τους παραχωρούν. Αυτή η προσέγγιση για την υλοποίηση των σχεδίων για επαναβιομηχανοποίηση κερδίζουν την επιδοκιμασία των οικονομολόγων και των επιχειρηματιών στην χώρα, διότι δημιουργούνται όχι μόνο νέες θέσεις εργασίας με ενδεχόμενους νέους καταναλωτές στην αγορά, αλλά και διαμορφώνεται μία πιο στενή αλληλενέργεια με τις αναπτυγμένες δυτικές οικονομίες και μετάθεση know-haw και επαγγελματική ειδίκευση, που είναι προς όφελος της εθνικής οικονομίας.

Υπάρχουν όμως και ορισμένα μέτρα και τρόποι ενέργειας που ανησυχούν και προκαλούν σοβαρές αντιδράσεις από πλευράς των εμπειρογνωμόνων και αναλυτών. Πρόκειται βασικά για την σαφή επιδίωξη που πραγματοποιείται υπό διάφορες μορφές για μεγαλύτερη κρατική παρέμβαση στις οικονομικές σχέσεις, για άμεση συμμετοχή του κράτους στις οικονομικές διαδικασίες.

Είναι γεγονός ότι το κράτος δεν μπορεί να αποκλειστεί από την οικονομία, επειδή είναι ιδιοκτήτης και ευθύνεται για ορισμένες από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις στη χώρα όπως την ΔΕΗ, το Bulgargaz, τον πυρηνικό σταθμό "Κοζλοντούι" κ.α. Μαζί όμως με αυτές τις μεγάλες εταιρείες της βουλγαρικής οικονομίας, υπάρχουν και οι πολυάριθμες μικρότερες που παλεύουν για την επιβίωσή τους. Τα παραδείγματα για αναποτελεσματικές κρατικές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα στη βιομηχανία είναι αρκετά. Καθώς επίσης και τα παραδείγματα για το πώς το κράτος, με αρκετά ασαφείς μηχανισμούς, αμφισβητούμενες αρχές και στα όρια του νόμου, προσπαθεί να τις βοηθά.

Εάν η πολιτική αυτή καθιερωθεί και στην στρατηγική για επαναβιομηχανοποίηση της χώρας, τα αποτελέσματα των προσπαθειών με δημόσια χρήματα να αναζωογονηθούν απελπιστικά απαρχαιωμένες από άποψη τεχνολογιών και προϊόντων μεγάλες βιομηχανικές μονάδες του παρελθόντος θα είναι περισσότερο από απογοητευτικά και μακριά από τους υψηλούς στόχους που τίθενται. Το εργοστάσιο Chimko είναι μόνο παράδειγμα από την άποψη αυτήν, τέτοια είναι και η περίπτωση με τους υπαινιγμούς για επικείμενη κρατικοποίηση των εταιρειών διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Να ελπίζουμε να μην είναι οι πρώτες από τη σειρά αποτυχιών στην πορεία του άλλωστε απολύτως λογικού στόχου για επαναβιομηχανοποίηση της βουλγαρικής οικονομίας.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα