Πριν από 136 χρόνια στην πόλη Τσιρπάν γεννήθηκε ο Πέγιο Γιάβοροφ, ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές της Βουλγαρίας. Φέτος στις 29 Οκτωβρίου συμπληρώνονται και 100 χρόνια από τον τραγικό θάνατό του. Στη βουλγαρική ποίηση δεν υπάρχουν πιο συναρπαστικοί ερωτικοί στίχοι από τα ποιήματα του Γιάβοροφ, σπάνια συναντιέται και τόσο τραγική μοίρα. Ο Τόντορ Ιβανόφ, διευθυντής του Οίκου-Μουσείου "Γιάβοροφ" στο Τσιρπάν και πρόεδρος του ομώνυμου κοινωφελούς ιδρύματος μας είπε περισσότερα για τον ποιητή.

Μόλις 7χρονος ο Πέγιο αρχίζει να γράφει στίχους. Στο γυμνάσιο τα ποιήματά του προκαλούν τον θαυμασμό του καθηγητή του. "Αγόρι μου, εσύ δεν είσαι σαν τους άλλους, έχεις δώρο από τον Θεό", του λέει ο δάσκαλός του. Το 1901 στη Βάρνα εκδίδεται ποιητική συλλογή, στην οποία συμπεριλαμβάνονται εμβληματικά για τη βουλγαρική λογοτεχνία έργα του όπως Καλλιόπη, Χαλάζι, Αρμένιοι. Το 1902 ο Γιάβοροφ φεύγει με το απόσπασμα επαναστατών του Μιχαήλ Τσάκοφ για να αγωνίζεται για την απελευθέρωση της Μακεδονίας, που έμεινε κάτω από οθωμανική κυριαρχία. "Τον είχαμε σαν Θεό", γράφει αργότερα στα απομνημονεύματά του ο Τσάκοφ.

Ο Τόντορ Ιβανόφ συμπληρώνει: "Το 1903 είναι στη Μακεδονία με το απόσπασμα του Γκότσε Ντέλτσεφ. Και μετά την κατάπνιξη της εξέγερσης του 1903, μετά από τις χιλιάδες θύματα και τον θάνατο του Γκότσε Ντέλτσεφ, ο Γιάβοροφ παθαίνει κρίση και γράφει τη βιογραφία του μεγάλου επαναστάτη, η οποία εκδίδεται στα τέλη του 1903".

Η πρώτη μεγάλη αγάπη του Πέγιο Γιάβοροφ είναι η Μίνα Τοντορόβα, αδελφή του επίσης γνωστού συγγραφέα Πέτκο Τοντορόφ. Σ’ εκείνη ο Γιάβοροφ αφιερώνει ένα από τα ομορφότερα ποιήματά του "Δύο όμορφα μάτια". Η Μίνα πεθαίνει πολύ νεαρή, μόνο 20χρονη, από φυματίωση στο Παρίσι. Μετά τον θάνατό της, ο Γιάβοροφ σταματά να γράφει ποίηση. Πηγαίνει στο Παρίσι και κάθε μέρα κατά τους τελευταίους έξι μήνες του 1910 προσφέρει κόκκινα τριαντάφυλλα στον τάφο της αθάνατης αγαπημένης του.

Την κόρη του διακεκριμένου Βουλγάρου πολιτικού Πέτκο Καραβέλοφ, Λόρα, ο Γιάβοροφ γνωρίζει σε μια εκδρομή στα περίχωρα της Σόφιας.

"Η Λόρα Καραβέλοβα μόλις έχει γυρίσει από καθολικό οικοτροφείο στη Γαλλία, ξέρει 4 γλώσσες, παίζει πιάνο και βιολί, ζωγραφίζει πολύ όμορφα. Το πάθος που νιώθει ξαφνικά για τη Λόρα στην πρώτη συνάντησή τους είναι τόσο δυνατό, ώστε ο Γιάβοροφ επιστρέφει στο σπίτι του και γράφει το ποίημα "Στεναγμός". 8 χρόνια αργότερα, πριν αυτοκτονήσει, αφιερώνει το ποίημα στην αγαπημένη του Λόρα. Ένας στεναγμός που τώρα ακούγεται με τρομερή δύναμη".

Είναι η ψυχή μου στεναγμός, είναι η ψυχή μου ένας λυγμός
γιατί είμαι σαν πουλί που το έχουν ρίξει
και ο θάνατος τη ψυχή μου έχει τραυματίσει
μέχρι θανάτου τραυματισμένη η ψυχή από έρωτα…
Είναι η ψυχή μου στεναγμός, είναι η ψυχή μου ένας λυγμός
Πείτε μου τι σημαίνει η συνάντηση και ο χωρισμός ;
Και να ιδού εγώ σας λέω: υπάρχει η κόλαση και η θλίψη
και μέσα στο βάσανο αυτό ο έρωτας!

Από το 1908 ο Πέγιο Γιάβοροφ ήδη είναι δραματουργός στο Εθνικό Θέατρο και τον αγαπάνε όλοι. Παρά το ότι έχει το προαίσθημα ότι η Λόρα θα του φέρει δυστυχία, στις 19 Αυγούστου του 1912 ο μεγάλος ποιητής παντρεύεται τη μεγάλη αγάπη που.

"Αυτή την περίοδο ο Γιάβοροφ είναι μέλος της Εσωτερικής Μακεδονο-Αδριανουπολικής Επαναστατικής Οργάνωσης", λέει ο Τόντορ Ιβανόφ. "Στο σπίτι του, ο Γιάβοροφ φυλάσσει τα όπλα, τις σφραγίδες και τα χρήματα της οργάνωσης. Η Λόρα τον βοηθά στην επαναστατική δραστηριότητά του. Η ερωτική ζήλια της όμως είναι τεράστια. Τον ζηλεύει ακόμη και από τη νεκρή Μίνα και μετά από ένα οικογενειακό σκάνδαλο, τη νύχτα της 30^ης Νοεμβρίου του 1913 η Λόρα αυτοκτονεί. Μισή ώρα αργότερα ο Γιάβοροφ επίσης κάνει απόπειρα αυτοκτονίας, αλλά μόνο χάνει την όρασή του".

Οι συγγενείς της Λόρα θεωρούν ότι ο Γιάβοροφ τη δολοφόνησε. Το 1914, η τελευταία χρονιά της ζωής του είναι ένας αληθινός εφιάλτης. Το κοινό τον αποκαλεί δολοφόνο, απολύεται από το θέατρο, παραμένει χωρίς χρήματα. Στους στενούς φίλους του ο Γιάβοροφ ορκίζεται στα λείψανα της μητέρας του ότι δεν έχει σκοτώσει τη Λόρα.

Στις 29 Οκτωβρίου του 1914 ο μεγάλος Βούλγαρος ποιητής πεθαίνει ύστερα από δεύτερη απόπειρα αυτοκτονίας. Στην κηδεία του συρρέει όλη η Σόφια. Τον ενταφιάζουν δίπλα στην αγαπημένη του Λόρα. Στον τάφο του ο διακεκριμένος κριτικός λογοτεχνίας Μπογιάν Πένεφ λέει: "Αυτή τη στιγμή δε συνειδητοποιούμε τι χάνουμε, θα περάσουν όμως δεκαετίες , θα περάσει ένας αιώνας και τότε οι Βούλγαροι θα μάθουν τι ιδιοφυή άνθρωπο χάσαμε".

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα
Πηγή της μετάφρασης του ποιήματος: volnodumen.wordpress.com/