Η Μάνταρα αποτελεί μια ιστορική διατηρητέα ζώνη και αρχαιολογικός χώρος, που βρίσκεται σε μεγάλη έκταση στο βοριοανατολικό τμήμα της Βουλγαρίας, κοντά στην πόλη Σούμεν. Τα όμορφα φυσικά τοπία εδώ συνδυάζονται με έναν ανεπανάληπτο τρόπο με αρχαία ιστορικά μνημεία διάφορων εποχών.

Το πιο αξιοσημείωτο είναι ο λεγόμενος Ιππέας της Μάνταρα, το πασίγνωστο και μοναδικό στην Ευρώπη πέτρινο ανάγλυφο. Το ανάγλυφο, λαξευμένο πάνω σε έναν βράχο σε ύψος 23 μέτρων από τη βάση του, αποτελεί μια ενιαία σύνθεση με έναν ιππέα στο κέντρο, ένα σκύλο που τρέχει πίσω του, ένα λιοντάρι και τρεις ομάδες επιγραφών.

Ο ιππέας, σε φυσικό μέγεθος, έχει στραφεί προς τα δεξιά, η στάση του είναι θριαμβευτική. Σκοτώνει με το δόρυ του το λιοντάρι, το οποίο κείτεται κάτω από τα μπροστινά πόδια του αλόγου.

Το ανάγλυφο τελεί υπό την αιγίδα της ΟΥΝΕΣΚΟ. Τον Ιούνιο 2008 ο Ιππέας της Μάνταρα επιλέχθηκε σύμβολο του βουλγαρικού κράτους. Αρκετοί επιστήμονες ερεύνησαν την ιστορία και την προέλευση του ανάγλυφου. Ας ακούσουμε τώρα τον Μπορισλάφ Ντιμιτρόφ, έφορο της εθνικής ιστορικής και αρχαιολογικής διατηρητέας "Μάνταρα".

"Γίνεται λόγος για μνημείο από την εποχή του πρώτου βουλγαρικού βασιλείου 681-1018. Μια από τις επιγραφές, που διαβάστηκε από τους ιστορικούς, συνηγορεί για ορισμένες πλευρές των σχέσεων του Βούλγαρου χάνου Τέρβελ και του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστινιανού το 705. Τότε ο Βυζαντινός αυτοκράτορας κατεβάστηκε από την εξουσία, ενώ ο Βούλγαρος χάνος τον βοήθησε να αποκτήσει εκ νέου τον θρόνο του.
Με τον ιππέα της Μάνταρα και τα ιερά στην περιοχή συνδέονται διάφοροι μύθοι και θρύλοι. Σύμφωνα με τις παραδόσεις εδώ ζούσε προφήτισσα, το όνομα της οποίας ξεχάστηκε. Ενώ νωρίτερα οι θράκες έκαναν εδώ τις μυστηριώδεις τελετές τους. Την εποχή του Μεσαίωνα η Μάνταρα ήταν μεγάλο θρησκευτικό κέντρο. Οι πρώτες επιστημονικές μελέτες εδώ άρχισαν τον 19το αιώνα".

"Σε ανασκαφές ανακαλύφθηκαν πολλές μαρμάρινες πλάκες με την παράσταση του θρακικού ιππέα, δηλαδή άνδρα, που διαπερνά με το δόρυ του ένα ζώο", συνεχίζει ο κ. Ντιμιτρόφ. "Και επειδή ο Ιππέας της Μάνταρα αποτελεί ακριβώς τέτοια παράσταση, μερικοί επιστήμονες θεωρούν, ότι αυτός είναι μνημείο της εποχής των Θρακών. Από την άλλη, όμως, οι επιγραφές, για τις οποίες έχει αποδειχθεί πώς σκαλίστηκαν μαζί με το ανάγλυφο, είναι άλλης εποχής. Το βραχώδες παρεκκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα, που βρίσκεται πλάι στην Μεγάλη σπηλιά, λειτουργούσε κατά το δεύτερο βουλγαρικό βασίλειο. Σ' αυτό τελούνται και σήμερα λειτουργίες. Αναστηλώθηκε το 1993. Από τον βράχο κοντά του πηγάζει νερό, για το οποίο λένε πώς έχει θεραπευτικές ιδιότητες".

 
Το ενδιαφέρον για τον Ιππέα της Μάνταρα και τα υπόλοιπα αξιοθέατα εδώ αρκετούς τουρίστες. Πολύ κοντά βρίσκεται το τουριστικό καταφύγιο, το οποίο τώρα διαχειρίζεται ο σύνδεσμος "Εναλλακτικές".
 
"Οι επισκέπτες, που δεχόμαστε από τις αρχές του τρέχοντος έτους είναι κυρίως Βούλγαροι. Αλλα τα καλοκαίρια έρχονται αρκετοί ξένοι. Το 2011 είχαμε μεγάλες ομάδες από την Πολωνία, την Γερμανία και τη Ρωσία. Φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από την οικοδόμηση του. Οι εορτασμοί, που οργανώνουμε μ' αυτήν την ευκαιρία θα συνεχισθούν όλο το καλοκαίρι. Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός, ότι κατασκευάστηκε με εθελοντική εργασία. Ο σύνδεσμός μας επίσης το διαχειρίζεται εθελοντικά. Έχουμε πολύ όμορφα μονοπάτια, διαδρομές διάφορου βαθμού δυσκολίας. Προορίζονται κυριολεκτικά για όλους - ο μικρότερος τουρίστας, που ήρθε εδώ, ήταν μόλις 5 ετών, ενώ ο πιο ηλικιωμένος 84".

Στην περιοχή υπάρχουν 12 άλλα αξιοθέατα πέρα από τον Ιππέα της Μαντάρα. Μερικά απ αυτά είναι οι παλιές πρωτεύουσες της Βουλγαρίας Πλίσκα και Πρεσλάβα,καθώς και η πόλη Σούμεν με την πλούσια ιστορία του, το οποίο είναι πανεπιστημιακό, πολιτιστικό και διοικητικό κέντρο της Βοριοανατολικής Βουλγαρίας.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα
Φωτογραφίες: Λιουμπομίρ Λάζαροφ