Σε 50 χιλιόμετρα ανατολικά από την πρωτεύουσα, στους πρόποδες του Αίμου, κείται το χωριό Μπαϊλοβο. Κάποτε είχε περισσότερους κατοίκους, αλλά σήμερα έχει μόνο 295. Πριν 135 χρόνια εδώ γεννήθηκε ο κλασικός της βουλγαρικής λογοτεχνίας, Ελίν Πελίν, ο οποίος περιέγραψε με έναν απίθανο τρόπο τις εξελίξεις στο βουλγαρικό χωριό το πρώτο ήμισυ του 20ου αιώνα. Και σήμερα το πνεύμα του γυρίζει εδώ, οι ήρωές του έχουν αναζωογονηθεί στις μορφές των παλιών κατοίκων του Μπαϊλοβο με το χιούμορ και την καλοψυχία τους.

"Μπάϊλοβο είναι το όνομα του μικρού και όμορφου χωριού μου", έτσι κάποτε ο Ελίν Πελίν περιέγραψε την γενέτειρά του. Αλλα σήμερα το Μπάϊλοβο δεν είναι ήσυχο μέρος. Τα χρόνια της μετάβασης προς την ελεύθερη οικονομία έχουν καταστρέψει την ειδύλλια.

Στο χωριό είναι περισσότεροι οι ηλικιωμένοι, οι συνταξιούχοι. Ένα μέρος των ανθρώπων έχουν βρει δουλειά στην πρωτεύουσα και ταξιδεύουν κάθε μέρα, επειδή στο χωριό δεν μπορούν να βρουν δουλειά. Άλλοι βασίζονται στην υποστήριξη των οικογενειών τους, επειδή είναι άνεργοι. Μόνο το ντόπιο εστιατόριο πρότεινε δουλειά σε μερικά άτομα.

Ο κοινοτάρχης, Μπόϊκο Νικόλοφ, ελπίζει η επιχειρηματικότητά του να δώσει αποτέλεσμα και να πραγματοποιηθούν μερικά σχέδια, που θα αναζωογονήσουν το χωριό. Σ' όλες τις περιπτώσεις όμως το μέλλον του Μπάϊλοβο συνδέεται με την ανάπτυξη του τουρισμού.

"Μπορώ να σας πω ένα μικρό μυστικό", λέει ο ίδιος. "Υπάρχει εταιρεία, που πρέπει να οικοδομήσει ξενοδοχείο, εστιατόριο και κέντρο ιππασίας για αγροτικό τουρισμό. Θα είναι πολύ ωραίο, εάν αυτό συμβεί στο Μπάϊλοβο. Έτσι θα εξασφαλίσουμε τουλάχιστον 7-8 εργατικές θέσεις. Με τα άλογα οι τουρίστες μπορούν να πάνε στο χωριό Κάμενιτσα, που είναι κοντά, και που είναι μεγάλη ατραξιόν για τους επισκέπτες".

Το άλλο σχέδιο, για το οποίο ο Μπόϊκο Νικόλοφ ελπίζει να βρει χρηματοδότηση στο πλαίσιο ευρωπαϊκών προγραμμάτων, συνδέεται με το πάρκο γύρω από το σπίτι-μνημείο του Ελίν Πελίν (στη φωτογραφία).


Φωτογραφία: Μίλκα Ντιμιτρόβα

"Κάποτε, όταν εγκαινιάστηκε το σπίτι-μνημείο, εδώ ήταν μεγάλη ομορφιά", λέει ο Νικόλоφ και εξηγεί: "Τώρα το πάρκο είναι εγκαταλειμμένο. Με το νέο σχέδιο, που εκπονούμε, εδώ θα κάνουμε λίμνη, θα βάλουμε μέσα ψάρια, θα βάλουμε κιόσκια, πάγκους, γήπεδο, κήπο με λουλούδια. Θα τοποθετήσουμε και νέο φωτισμό. Να βρει κανείς δουλειά στο Μπάϊλοβο είναι πολύ δύσκολο πράγμα", λέει ακόμη ο κ. Νικόλοφ. "Στο γειτονικό Μπελοπότσι υπάρχουν δύο-τρεις εταιρείες, που αγόρασαν εκεί γη και άνοιξαν νέες εργατικές θέσεις. Εδώ, όμως, δεν υπάρχει κάτι τέτοιο".

Η αιτία πιθανώς έγκειται στον ορεινό χαρακτήρα του Μπάϊλοβο. Αλλά τα πράγματα αλλάζουν, τα νέα σπίτια γίνονται όλο και περισσότερα. Ο 83 χρονών Κόλιο Καϊτζίεφ είναι ένας από τους ντόπιους συνταξιούχους.

"Οι συντάξεις φθάνουν μόνο να πληρώσουμε τους φόρους των σπιτιών μας και να αγοράσουμε ψωμί", αστειεύεται ο ίδιος. Αλλά και εδώ η επιχειρηματικότητα του Βούλγαρου αγρότη παίζει ρόλο, επειδή απο τον μικρό σπιτικό κήπο έρχεται η διατροφή. Οι ηλικιωμένοι κάτοικοι του Μπάϊλοβο είναι και η ζωντανή ιστορία του χωριού.

 
Η καρυδιά αυτή φυτεύθηκε την ημέρα γέννησης του συγγραφέα Ελίν Πελίν. Φωτογραφία: Μίλκα Ντιμιτρόβα

"Καλλιεργούμε πατάτες, φασόλια, πιπεριές και άλλα. Καλλιεργώ λαχανικά σε θερμοκήπια εδώ και 30 χρόνια και αυτήν την άνοιξη θα φυτέψω και πάλι, κυρίως ντομάτες.
Την περίοδο της Απελευθέρωσης από τον τουρκικό ζυγό, στο χωριό ήταν 90 σπίτια, στα οποία ζούσαν 1000 άτομα, ενώ τώρα είναι 300 σπίτια με λιγότερο από 300 άτομα".

Η Άννα Τσβετκόβα, διευθύντρια της πλούσιας βιβλιοθήκης του χωριού λέει τα εξής: "Οι κάτοικοι του Μπάϊλοβο είναι φιλόπονοι και επιχειρηματικοί άνθρωποι με αίσθημα χιούμορ. Κάποτε εδώ ο κόσμος ήταν πολύ φτωχός, αλλά πολύ πνευματώδης. Εδώ και μερικά χρόνια οργανώνουμε εδώ περιφερειακή γιορτή του χιούμορ και του αστείου με σύνθημα "Όποιος γελάει, ζει περισσότερο".


Το πατρικό σπίτι του Ελίν Πελίν. Φωτογραφία: Μίλκα Ντιμιτρόβα
 
Μέχρι τα τέλη Μαρτίου οι οργανωτές δέχονται και διηγήματα για τον διαγωνισμό "Το σύγχρονο βουλγαρικό χωριό". Πλέον λήφθηκαν διηγήματα απ' όλη την χώρα.

"Μόλις σε 5-6 από τα διηγήματα μπορεί να διαβάσει κανείς κάτι το θετικό, που συμβαίνει, ενώ τα περισσότερα είναι αφιερωμένα στην δύσκολη κατάσταση, στην οποία βρίσκονται πολλά από τα βουλγαρικά χωριά", λέει καταλήγοντας η Αννα Τσβετκόβα.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα