Η Βουλγαρία υποχώρησε με δέκα θέσεις, από την 70η στην 80η, στην παγκόσμια κατάταξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης για το 2011-2012 της οργάνωσης "Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα". Έτσι η χώρα βρέθηκε στην τελευταία θέση μεταξύ των χωρών μελών της ΕΕ, παρουσιάζοντας του ίδιους δείκτες με την Σερβία, την Χιλή και την Παραγουάη. Από τη μη κυβερνητική οργάνωση τονίζουν ότι η Βουλγαρία δεν κατορθώνει να αντιμετωπίσει τις παραβιάσεις της ελευθερίας του λόγου στη χώρα, βασικά λόγω της έλλειψης πολιτικής βούλησης.

Στην διαπίστωση αυτή κατέληξε και η Ένωση των Ευρωπαίων Δημοσιογράφων στη Βουλγαρία στην ανώνυμη online δημοσκόπησή της. Σύμφωνα με περισσότερο από το ήμισυ των δημοσιογράφων και ειδικών του τομέα, το σοβαρότερο πρόβλημα των βουλγαρικών μίντια είναι η συστηματική πολιτική πίεση που ασκείται στους δημοσιογράφους.

Ένας σε τρεις συμμέτοχους στην έρευνα αναφέρει ακόμα ένα πρόβλημα που κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια - την οικονομική εξάρτηση των μέσων ενημέρωσης, που οδηγεί στην περιφρόνηση βασικών δημοσιογραφικών κριτηρίων στην καθημερινή εργασία των συντακτών και ρεπόρτερ.

"Η οικονομική κρίση ενδυνάμωσε αυτό το αίσθημα", είπε η ΓΓ της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων, κα Καμέλια Ιβανόβα, και πρόσθεσε: "Η κρίση και οι περιορισμένοι πόροι έδιωξαν πολλούς από τους έμπειρους δημοσιογράφους από τις συντάξεις και παρατηρούμε, ότι ελεύθεροι και αντικειμενικοί στην εργασία τους είναι κυρίως οι συνάδελφοι ελεύθεροι επαγγελματίες. Που σημαίνει ότι η εξάρτηση των μίντια από τους διαφημιστές είναι πολύ αισθητή. Σε άλλη έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο του 2011, του ιδρύματος Δημοκρατία των Μίντια, αναφέρεται ότι η εισχώρηση της παραοικονομίας στην διοίκηση των μίντια είναι ένα από τα βασικά προβλήματα για την ελευθερία του λόγου στη Βουλγαρία".

Οι ειδικοί των ΜΜΕ στη Βουλγαρία επίσης εξηγούν την οικονομική εξάρτηση του Τύπου με την έλλειψη διαφάνειας σχετικά με την ιδιοκτησία των εκδόσεων. Το γεγονός αυτό συχνά οδηγεί σε παρασκηνιακές αποφάσεις εις βάρος της δημοσιογραφικής αντικειμενικότητας. Σε πολλές συντάξεις υπάρχουν θέματα ταμπού, που οι ειδικοί χαρακτηρίζουν σαν καταστολή της ελευθερίας του λόγου.

Οι σοβαρές δημοσιογραφικές έρευνες είναι ακόμα σπάνιες στα βουλγαρικά ΜΜΕ. Σύμφωνα με τον γερμανό δημοσιογράφο, Φρανκ Στιρ, οι αιτίες είναι πολλές, αλλά μία διαγράφεται ιδιαίτερα - η αυτολογοκρισία. Ο κ. Στιρ είναι ανταποκριτής γερμανικών και αυστριακών εφημερίδων, μένει και εργάζεται στη Σόφια από το 2006 και γνωρίζει καλά το περιβάλλον των μέσων ενημέρωσης στη χώρα.

"Παντού οι εκδότες και οι ιδιοκτήτες μίντια προστατεύουν τα δικά τους οικονομικά συμφέροντα , και το περνούν και στις εκδόσεις τους. Σε σύγκριση με τη Δυτική Ευρώπη όμως στη Βουλγαρία αυτή η εξάρτηση είναι πολύ φανερή και έχει οδηγήσει ορισμένους δημοσιογράφους στην αυτολογοκρισία με στόχο να αποφύγουν τα περιττά προβλήματα".
Οι παρατηρήσεις του γερμανού δημοσιογράφου, Φρανκ Στιρ, επιβεβαιώνονται και από τον πρόεδρο του Συμβουλίου Ηλεκτρονικών ΜΜΕ, Γκεόργκι Λοζάνοφ.
 
"Πρέπει να είναι σαφές ότι η ελευθερία του λόγου στη Βουλγαρία δεν ανταποκρίνεται στα δημοκρατικές προδιαγραφές μιας χώρας μέλους της ΕΕ. Υπάρχουν ελλείψεις σ' αυτόν τον τομέα, συνδεδεμένες με μεγάλη συμμόρφωση από πλευράς των μίντια. Όχι ότι οπωσδήποτε δεν υπάρχει ερευνητική δημοσιογραφία, αλλά δεν είναι αποτελεσματική, που είναι ο επόμενος δείκτης. Πρέπει όταν δηλώσεις κάτι, αυτό να έχει σοβαρή κοινωνική απήχηση. Εάν δηλώσεις για κάποιον ότι είναι διεφθαρμένος, έως ότου το δικαστήριο το αποδείξει ή απορρίψει, να μη σταματάς να ασχολείσαι με το θέμα".

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα