Η βασιλεία του βασιλιά Πέτρου Α' (927–970) - εποχή ειρήνης και προόδου

Ο βασιλιάς Πέτρος Α' (927–970) έμεινε στη βουλγαρική ιστορία με την πιο μακρόχρονη βασιλεία απ’ όλους τους μονάρχες της Βουλγαρίας. Η εποχή του χαρακτηριζόταν με ειρήνη και σχετική ευημερία για τους Βούλγαρους. Για την φροντίδα του για την εδραίωση της Βουλγαρικής Εκκλησίας μετά τον θάνατό του στις 30 Ιανουαρίου 970 περιλήφθηκε στην χορεία των αγίων.

Στη διάρκεια της βασιλείας του, η οποία άρχισε το 927, συνεχίστηκε ο λεγόμενος Χρυσός Αιώνας του βουλγαρικού πολιτισμού που άρχισε στον καιρό του πατέρα του Συμεών του Μεγάλου. Και την εποχή του βασιλιά Πέτρου δημιουργούσαν διάσημοι βούλγαροι λογοτέχνες, ο πιο γνωστός ανάμεσα στους οποίους υπήρχε ο Πρεσβύτερος Κοσμάς.

Από τη βασιλεία του Πέτρου Α' χρονολογούνται και ορισμένες από τις λαμπρότερες αρχιτεκτονικές επιτεύξεις της μεσαιωνικής Βουλγαρίας, ιδιαίτερα στην πρωτεύουσα Πρεσλάβα. Για περισσότερες λεπτομέρειες η συνάδελφός μας, Ντενίτσα Μάνοβα, παρακάλεσε τον καθηγητή ιστορίας στο Πανεπιστημίου του Βελίκο Τίρνοβο "Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος", Πλάμεν Παβλόφ.

"Μπορούμε να πούμε πως ό,τι ξέρουμε για την Πρεσλάβα, το οφείλουμε κυρίως στον βασιλιά Πέτρο", τονίζει ο Πλάμεν Παβλόφ. "Κατά τη βασιλεία του η πόλη αυτή όντως απέκτησε τέτοια εμφάνιση ώστε οι μεταγενέστεροι ταξιδιώτες τη θεωρούσαν την μόνη πόλη στη Βαλκανική Χερσόνησο, η οποία θα μπορούσε να συγκριθεί με την Κωνσταντινούπολη".

Κατά τη βασιλεία του Πέτρου Α' στη Βουλγαρία επιτέλους επικράτησε μακρόχρονη ειρήνη. Παρόλο που όπως και οι περισσότεροι ηγεμόνες της εποχής συντηρούσε ισχυρό στρατό, ο βούλγαρος βασιλιάς προτιμούσε την ειρήνη και την ησυχία. Ακόμη το 927 σύναψε με το Βυζάντιο συνθήκη ειρήνης διάρκειας 30 ετών. Την ειρήνη σφράγισε γάμος μεταξύ του Βούλγαρου βασιλιά και της εγγονής του Βυζαντινού αυτοκράτορα.

"Ο Πέτρος Α' έγινε ο πρώτος βούλγαρος μονάρχης, στον οποίο το Βυζάντιο αναγνώρισε τον τίτλο βασιλιά", επισημαίνει ο καθηγητής Παβλόφ. "Η αυτοκρατορία αναγκάστηκε να του αναγνωρίσει τον βασιλικό τίτλο, τιμή, την οποία αρνούντο στον πατέρα του Συμεών. Κατά την εποχή του Πέτρου Α' η Βουλγαρική Εκκλησία έγινε Πατριαρχείο, πολλά χρόνια πριν οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές Εκκλησίες να αποκτήσουν ανεξαρτησία".

Αυτά τα γεγονότα έθεσαν τον βούλγαρο βασιλιά στη δεύτερη θέση στην ιεραρχία των ηγεμόνων στην Ευρώπη μετά τον Βυζαντινό αυτοκράτορα. Ο βασιλιάς Πέτρος φρόντιζε ενεργώς και για τη Βουλγαρική Εκκλησία, δίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στα μοναστήρια.

Όπως την εποχή του πατέρα του Συμεών του Μεγάλου, έτσι και κατά τη βασιλεία του Πέτρου η μοναστική ζωή στη Βουλγαρία ήταν πολύ ανεπτυγμένη. Τότε ζούσε και ο Άγιος Ιωάννης της Ρίλας, ερημίτης και ιδρυτής της περίφημης Μονής της Ρίλας. Στην ιστορική μνήμη του βουλγαρικού λαού έχει διατηρηθεί και η ιστορία για τη συνάντηση του ερημίτη με τον βασιλιά.

Μετά τον θάνατό του, ο Ιωάννης της Ρίλας κηρύχθηκε άγιος και παραμένει και μέχρι σήμερα ο πιο σεβαστός βούλγαρος άγιος. Κατά την περίοδο του βασιλιά Πέτρου εμφανίστηκε και η αίρεση των Βογόμιλων, δυαδική χριστιανική διδασκαλία, η οποία απέρριπτε τη δομή του κράτους, αντιτασσόταν στους πλούσιους και υπεράσπιζε την ασκητική προσωπική ζωή. Οι Βογόμιλοι δεν αναγνώριζαν επίσης τους εκκλησιαστικούς θεσμούς και απέρριπταν την ανάγκη από ναούς και κλήρο, τη βάπτιση, την προσκύνηση στον σταυρό και τις εικόνες.

Η διδασκαλία τους εν συνέχεια διαδόθηκε στις γειτονικές χώρες και στον 12ο–13ο αιώνα έφτασε και μέχρι τη Βόρεια Ιταλία και τη Νότια Γαλλία, όπου έγιναν γνωστοί σαν Καθαροί και Παταρένοι. Παρά τις πνευματικές αυτές ταραχές στη διάρκεια της βασιλείας του Πέτρου Α' στη χώρα επικρατούσε σχετική σταθερότητα. Τα χρονικά μιλούν για την εποχή εκείνη σαν καιρό δικαιοσύνης και χαμηλών φόρων.

"Η ειρήνη που συνάφθηκε με το Βυζάντιο απελευθέρωσε πολλούς πόρους για οικονομική ανάπτυξη", συνεχίζει ο Πλάμεν Παβλόφ. "Όχι τυχαία αργότερα ο πρίγκιπας του Κιέβου Σβυάτοσλαβ, ο οποίος εισέβαλε τη Βουλγαρία, περιγράφει τις βουλγαρικές πόλεις στο Δούναβη ως τα πλουσιότερα μέρη στη μεσαιωνική Ευρώπη".

Βεβαίως ο 10ος αιώνας ήταν μια δραματική εποχή λόγω της εισβολής των Ούγγρων. Από τις επιδρομές τους υπέφερε όχι μόνο η Βουλγαρία. Οι Ούγγροι έφτασαν ως τη Δυτική Ευρώπη, ακόμη και μέχρι τη σημερινή Ισπανία. Για να αποτρέψει τις ζημιές στη χώρα, ο βασιλιάς Πέτρος εξασφάλισε στους Ούγγρους διάδρομο για τις επιθέσεις τους κατά του Βυζαντίου.

Οι Σέρβοι, οι οποίοι στις αρχές της βασιλείας του Πέτρου ξεσηκώθηκαν, αναγκάστηκαν πάλι να ζητήσουν την προστασία του βούλγαρου βασιλιά από τις ουγγρικές επιδρομές. Απαντώντας σ’ αυτές τις εξελίξεις, το 967 ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς σύναψε συμμαχία με τον πρίγκιπα των Ρως του Κιέβου, Σβυάτοσλαβ, κατά της Βουλγαρίας.

Το επόμενο έτος ο Σβυάτοσλαβ με μεγάλο στρατό κατέκτησε σειρά πόλεων και κάστρων στο βορειοανατολικό μέρος της χώρας. Η Βουλγαρία αναγκάστηκε να ζητά ειρήνη από το Βυζάντιο, ενώ ο πρίγκιπας των Ρως αποχώρησε, γιατί οι Πετσενέγκοι απειλούσαν την πρωτεύουσά του το Κίεβο. Το επόμενο έτος όμως ο Σβυάτοσλαβ επέστρεψε. Ο βασιλιάς Πέτρος δεν άντεξε στην ένταση και απεβίωσε από αποπληξία.

Μετάφραση: Πέταρ Κάντρεφ

Διαδώστε

Η βασιλεία του βασιλιά Πέτρου Α' (927–970) - εποχή ειρήνης και προόδου

Περισσότερα στην κατηγορία

Επιστήμονες συζητούν την ιστορία και τις προοπτικές των Δυτικών Βουλγαρικών Περιχώρων

Εβδομάδα Ορθόδοξου Βιβλίου στην Βάρνα

Ημέρες Κροατικής Αρχαιολογικής Κληρονομιάς στη Σόφια