Τα αρχαία νομίσματα στα βουλγαρικά εδάφη

Με τα 40 χιλιάδες αρχαιολογικά της μνημεία η Βουλγαρία είναι μια από τις τρεις πλουσιότερες σε πολύτιμη ιστορική κληρονομιά χώρες της Ευρώπης. Τέτοια είναι η διαπίστωση μιας έρευνας της ΟΥΝΕΣΚΟ που πραγματοποιήθηκε κατά το δεύτερο ήμισυ του περασμένου αιώνα. Από τότε τα έγκατα της γης εξακολουθούν να μας εκπλήττουν με νέους θησαυρούς.

Θα υπενθυμίσουμε ότι στα εδάφη μας ανακαλύφθηκε ο παλιότερος επεξεργασμένος χρυσός στον κόσμο – στη νεκρόπολη της Βάρνας της 5ης χιλιετίας π.Χ. Πάλι στη Βουλγαρία ανακαλύφθηκαν οι πλουσιότεροι θησαυροί χρυσών αγγείων, φιλοτεχνημένων από τους αρχαίους Θράκες που ήταν οι παλιότερες γνωστές φυλές στα εδάφη μας.

Στη Ντέβνια της Βουλγαρίας ανακαλύφθηκε θησαυρός νομισμάτων που θεωρείται ο μεγαλύτερος στον κόσμο. Λόγω της ιδιάζουσας θέσης σταυροδρομίου μεταξύ της Ευρώπης και της Ασίας, τα βουλγαρικά εδάφη είναι ιδιαίτερα πλούσια σε ευρήματα νομισμάτων όχι μόνο από ποσοτική άποψη, αλλά και ως ποικιλία της προέλευσης και των εποχών της κοπής τους. Αυτό είπε προς τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο Νικολάι Μάρκοφ, Δόκτωρ Ιστορικών Επιστημών και συνεργάτης του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου.

Απ’ αυτόν μαθαίνουμε επίσης ότι τα πρωιμότερα νομίσματα στα εδάφη μας ανακαλύφθηκαν μόλις μισό αιώνα μετά την έναρξη της νομισματοκοπίας στον κόσμο, λίκνο της οποίας θεωρείται η αρχαία Λυδία (σημερινή Ανατολική Τουρκία). Από τα νομίσματα, από τα μέταλλα που περιέχουν και τις απεικονίσεις πάνω τους μαθαίνουμε πολλά για τις οικονομικές και τις κοινωνικές σχέσεις στις ξεχωριστές ιστορικές κοινότητες. Τα πρώτα νομίσματα είναι κατασκευασμένα από κράμα χρυσού και αργύρου. Τα δύο αυτά ευγενή μέταλλα επί πολλά χρόνια παραμένουν βάση της νομισματοκοπίας.

"Νομίσματα της Λυδίας της πρωιμότερης εποχής της νομισματοκοπίας δεν γνωρίζω να έχουν βρεθεί στα εδάφη μας, όμως νομίσματα από τις αρχές του 6ου αι. π.Χ. ήδη υπάρχουν, αν και ελάχιστα σε αριθμό", αναφέρει ο Δρ Μάρκοφ.
Ιδιαίτερα πλούσια είναι τα ευρήματα θρακικών νομισμάτων στα εδάφη μας, στα οποία απεικονίζονται οι μορφές των αντίστοιχων ηγεμόνων.

"Τα θρακικά νομίσματα είναι από τα πρώτα που μας δίνουν ευκαιρία να δούμε πραγματικές μορφές", επισημαίνει ο Δρ Μάρκοφ. "Στα νομίσματα που κυκλοφορούσαν τότε οι διάφορες ελληνικές πόλεις δεν υπήρχαν τέτοιες απεικονίσεις. Ο λόγος είναι ότι οι Θράκες βασιλιάδες κατείχαν ιδιαίτερη θέση στην κοινωνία. Ουσιαστικά θεωρούνταν ημι-θεότητες. Μάλλον γι’ αυτό σε δεκάδες σειρές νομισμάτων εμφανίζονται οι μορφές Θρακών ηγεμόνων".

Τα πλουσιότερα ευρήματα νομισμάτων στα εδάφη μας όμως χρονολογούνται στη ρωμαϊκή εποχή: "Είναι φυσικό να έχουμε τη μεγαλύτερη συσσώρευση νομισμάτων από τη ρωμαϊκή εποχή", θεωρεί ο ιστορικός Νικολάι Μάρκοφ. "Οι ποσότητες γίνονται ιδιαίτερα σημαντικές κατά τη διάρκεια των βαρβαρικών επιδρομών, όταν οι πολίτες αρχίζουν να κρύβουν τους θησαυρούς τους. Υπό την πίεση των ασταμάτητων βαρβαρικών επιδρομών η ταφή νομισμάτων επαναλαμβάνονται συνεχώς επί μερικούς αιώνες. Σαν αποτέλεσμα ανακαλύπτουμε τεράστιες ποσότητες νομισμάτων από τα μέσα του 3ου μέχρι τον 7ο αι. Μάλλον ο μεγαλύτερος θησαυρός νομισμάτων γενικά στον κόσμο βρέθηκε στα εδάφη μας το 1934. Πρόκειται για τον ξακουστό θησαυρό της Ντέβνια. Βρέθηκαν δύο τεράστια πήλινα αγγεία. Το ένα ήταν γεμάτο νομίσματα μέχρι πάνω, ενώ το άλλο – κατά τρία τέταρτα του όγκου του. Η ποσότητα των νομισμάτων ήταν τόσο μεγάλη που και μέχρι σήμερα ο ακριβής τους αριθμός παραμένει άγνωστος. Το μεγαλύτερο μέρος διαφυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Σόφιας. Υποτίθεται ότι πρόκειται για ρωμαϊκό στρατιωτικό ταμείο. Αυτή είναι η πιθανότερη υπόθεση, λαμβάνοντας υπόψη το χαρακτήρα του θησαυρού – τεράστια ποσότητα, εκατοντάδες χιλιάδες ασημένια νομίσματα".

Φωτογραφία: Βενέτα Παβλόβα

Κατά τον πρώιμο Μεσαίωνα μεταξύ του 7ου και του 10ου αι. μ.Χ. οι νομισματικές πληρωμές στα εδάφη μας είναι αδύνατα αναπτυγμένες: "Τα πρώτα νομίσματα, για τα οποία μπορεί κανείς να ισχυρίζεται με βεβαιότητα ότι είναι βουλγαρικά, κόπηκαν από τον τσάρο Ιβάν-Ασέν, δηλαδή κατά το πρώτο ήμισυ του 13ου αι.", διευκρινίζει ο Δρ Μάρκοφ.
Στα μεσαιωνικά μας νομίσματα πάντα απεικονίζεται ο αντίστοιχος Βούλγαρος βασιλιάς, όμως σ’ αντίθεση με τα θρακικά νομίσματα, αυτές οι μορφές δεν είναι πορτρέτα, αλλά περισσότερο σύμβολα της εξουσίας.

"Η απεικόνιση είναι πιο σχηματική, δεν επιδιώκεται η απεικόνιση της συγκεκριμένης προσωπικότητας", προσθέτει ο ιστορικός. "Θα δούμε σ’ όλα τα νομίσματα το Βούλγαρο τσάρο πάντα όρθιο με όλα τα σύμβολα της εξουσίας – στέμμα, σκήπτρο κλπ. Γύρω από τη μορφή του ηγεμόνα στα βουλγαρικά μεσαιωνικά νομίσματα κατά παράδοση είναι γραμμένο και το όνομά του", εξηγεί ο Νικολάι Μάρκοφ.

Μετάφραση: Έλλη Γκέκοβα

Διαδώστε

Τα αρχαία νομίσματα στα βουλγαρικά εδάφη

Περισσότερα στην κατηγορία

Το Ντόμπριτς φιλοξενεί διεθνή διάσκεψη, αφιερωμένη στον Βλαδίσλαο Γ΄ της Βάρνας

Ο Πέταρ Μπερόν για τα πρώτα βήματα της βουλγαρικής μετάβασης και της δημοκρατίας σήμερα

8η Νοεμβρίου – Σύναξη των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ