Το 2010 θα μείνει στην ιστορία σαν έτος κάθετης αύξησης των περιπτώσεων θαλάσσιων πειρατικών επιθέσεων. Το φαινόμενο αυτό απειλεί, ουσιαστικά, την ασφάλεια και τα οικονομικά συμφέροντα πολλών χωρών, συμπεριλαμβανόμενης και της Βουλγαρίας.

Οι σύγχρονοι πειρατές δεν διστάζουν να βάλουν σε κίνδυνο τη ζωή των μελών των πληρωμάτων των πλοίων που καταλαμβάνουν. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις πειρατικών επιθέσεων στην περιοχή του κόλπου του Άντεν, κοντά στις ακτές της Σομαλίας.

"Οι πειρατές βρήκαν εύκολο τρόπο να κερδίζουν χρήματα, καταλαμβάνοντας πλοία", λέει στη συνέντευξή του στη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο κ Ντιμίταρ Ζάγιακοφ, διευθυντής της συμβουλευτικής επιχείρησης διαχείρισης κινδύνου Risk Solution. Αν δεχτούμε, όπως λέει ο κ Ζάιακοφ ότι τα λύτρα για την απελευθέρωση είναι ισόποσο με την αξία των πλοίων και των φορτίων τους, τότε δεν μπορούμε παρά να συμπεράνουμε ότι πρόκειται για εξαιρετικά μεγάλα ποσά.

"Έχει σημειωθεί μόνο ένα κρούσμα πειρατείας σε πλοίο βουλγαρικής ιδιοκτησίας. Πρόκειται για το πλοίο "Πανέγκα" το οποίο έπλεε προς το Πακιστάν με σκοπό τη διάλυσή του. Στην περίπτωση αυτή τα λύτρα αφορούσαν, περισσότερο, στην απελευθέρωση του πληρώματος παρά του ίδιου του πλοίου.

Πριν 8–9 χρόνια η πειρατεία στη Σομαλία βρίσκονταν σε ερασιτεχνικό επίπεδο, ενώ σήμερα έχει εξελιχθεί σε επιχείρηση που αποδίδει δισεκατομμύρια σε ετήσιο επίπεδο. Λαμβάνοντας υπόψη την τάση αύξησής της, δεν μπορούμε παρά να υποθέσουμε ότι σε μερικά χρόνια η αύξησή της θα είναι, κατά πάσα πιθανότητα, σημαντική. Ένα άλλο πρόβλημα αφορά στην εξάπλωσή της. Για την ώρα οι περισσότερες επιθέσεις γίνονται στον κόλπο του Άντεν, αλλά το φαινόμενο είναι πολύ πιο εξαπλωμένο.

Το Νοέμβριο του 2010 πραγματοποιήθηκε στη Σόφια διεθνής διάσκεψη αφιερωμένη στα προβλήματα που δημιουργεί η πειρατεία σε όλα τα επίπεδα. Εξετάστηκαν ακόμα και οι κίνδυνοι που μπορεί να προκληθούν στην εθνική ασφάλεια. Σκοπός της διάσκεψης ήταν η δημιουργία πολιτικών λύσης των προβλημάτων αυτών.

"Οι θαλάσσιες μεταφορές δεν πρόκειται να σταματήσουν λόγω της πειρατείας. Τα πλοία και τα πληρώματα εξακολουθούν να πλέουν και κάποιος πρέπει να αναλάβει την ασφάλειά τους", τονίζει ο κ Ζάγιακοφ. "Μέτρα λαμβάνονται. Το θέμα είναι το κατά πόσο είναι αποτελεσματικά. Πιστεύουμε ότι ακόμα δεν έχει βρεθεί η σωστή μορφή δράσης, της διεθνούς κοινότητας, η οποία θα οδηγήσει στην αποτελεσματική τους εφαρμογή. Αυτό είναι πολύ πιο ενδιαφέρον από τα μεγέθη των λύτρων, το ποιος τα έδωσε και σε ποιόν. Τα ποσά που ξοδεύονται για την καταπολέμηση της πειρατείας είναι σχεδόν ίσα με αυτά των λύτρων που πληρώνονται στους πειρατές. Σήμερα στην περιοχή του Άντεν δρουν δυο διεθνείς στρατιωτικές αποστολές. Υπάρχουν επίσης ιδιωτικές επιχειρήσεις που παρέχουν ασφάλεια, με οπλισμένο προσωπικό, στις πλοιοκτήτριες επιχειρήσεις και που πληρώνονται με το ποσό των 10 με 20 χιλιάδων USD για κάθε ταξίδι. Ασχέτως από τον τρόπο που θα προτιμήσουν οι πλοιοκτήτες, το επίπεδο της ασφάλειας αυξάνεται, αλλά εμείς εντοπίζουμε το πρόβλημα στην έλλειψη συντονισμού", λέει ο κ Ζαγιάκοφ.
Σύμφωνα με τον ίδιο, χωρίς τη δημιουργία νομικής βάσης, όσα μέτρα και αν ληφθούν δεν θα έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Ορισμένοι πιστεύουν ότι το πρόβλημα της πειρατείας, στις ακτές της Σομαλίας, θα πρέπει να λυθεί στην ξηρά. Το πρόβλημα είναι ότι στη Σομαλία το κράτος δεν λειτουργεί.

"Υπάρχει πρόταση, η οποία έχει συζητηθεί στο διεθνή χώρο, είναι η οργάνωση διεθνούς στρατιωτικής αποστολής όπως στο Ιράκ. Με τον τρόπο αυτό θα καταπολεμηθούν οι τοπικές ένοπλες οργανώσεις της "Αλ Σαμπάμπ" ή όποιων άλλων δρουν στην περιοχή. Μετά θα πρέπει να παρασχεθεί βοήθεια στην τοπική κυβέρνηση για να καταφέρει να επιβάλει την εξουσία της και να οργανώσει τη χώρα. Εδώ θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η μεταβατική κυβέρνηση της Σομαλίας έχει καταφύγει στην Αιθιοπία. Αυτή είναι μια από τις πιθανές λύσεις, αλλά δεν είναι η μοναδική. Στη Σομαλία υπάρχουν, εκτός από τη μουσουλμανική, πολλές άλλες θρησκευτικές κοινότητες. Μια στρατιωτική επέμβαση, για την αντιμετώπιση των πειρατών, θα μπορούσε να εξελιχθεί σε θρησκευτική αντιπαράθεση στη χώρα. Η οικονομία της Σομαλίας είναι εξαιρετικά καθυστερημένη. Οι κάτοικοί της δεν μπορούν να εξασφαλίσουν τα χρήματα που είναι απαραίτητα για να ζήσουν και για το λόγο αυτό διακινδυνεύουν να καταλάβουν κάποιο από τα περαστικά πλοία".

Υπάρχει, άραγε, κίνδυνος εξάπλωσης της πειρατείας στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας κοντά στα παράλια της χώρας μας; Στην περίπτωση αυτή θα απειληθεί η εθνική ασφάλεια της Βουλγαρίας;

"Υποθετικά, μια και το πρόβλημα υπάρχει, αναπτύσσεται και οργανώνεται σε κάποιο σημείο του κόσμου, αρχίζουν να δημιουργούνται δυνατά οικονομικά ενδιαφέροντα", υποστηρίζει ο κ Ζαγιάκοφ. "Θεωρητικά είναι δυνατό το πρόβλημα να εξαπλωθεί, σε περίπτωση ύπαρξης των απαραίτητων συνθηκών, όπως, για παράδειγμα η κακή οικονομική κατάσταση. Δεν αναφέρομαι συγκεκριμένα στη Βουλγαρία. μια και αναφερόμαστε στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι θα μπορούσαν, πιθανόν, να παρουσιαστούν κρούσματα πειρατείας σε κάποια περιοχή της. Αν και το πρόβλημα είναι υποθετικό, η εμφάνισή του θα μπορεί να επηρεάσει την εθνική μας ασφάλεια".

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης