Η βουλγαρική οικονομία το 2010

Από μακροοικονομική άποψη, η βουλγαρική οικονομία βγήκε από την ύφεση. Αυτό έγινε χάρη στην αύξηση των εξαγωγών. «Έτσι αρχίζουμε τη φάση της ανόδου», είπε ο υπουργός Οικονομίας, Ενέργειας και Τουρισμού Τράιτσο Τράικοφ. Ο ίδιος δεν παρέλειψε να επισημάνει ότι για πρώτη φορά από την έναρξη της κρίσης, έχουμε άνοδο του ΑΕΠ, παρά το γεγονός ότι δεν παρατηρείται άνοδος στην εγχώρια κατανάλωση. Η εγχώρια κατανάλωση όμως είναι ο παράγοντας που «από μια μεριά θα δώσει κίνητρο στην ανάπτυξη, από την άλλη, αποτελεί ένδειξη ότι η ψυχολογική κρίση έχει τελειώσει».

Παρά την ύφεση στην ΕΕ, η βουλγαρική κυβέρνηση δεν έχει εγκαταλείψει τον στρατηγικό σκοπό η Βουλγαρία να ενταχθεί στην Ευρωζώνη. «Αυτό είναι το επόμενο βήμα μας», ήταν κατηγορηματικός ο υπουργός Οικονομικών, Συμεών Ντιάνκοφ, ο οποίος επεσήμανε ότι «δεν αυξήσαμε τους φόρους κατά τη διάρκεια της κρίσης, και διατηρήσαμε το ίδιο φορολογικό σύστημα». Ο προϋπολογισμός για το 2011 προκάλεσε τη δυσαρέσκεια των γιατρών, των φοιτητών και των καλλιτεχνών. «Πριν από δύο μήνες καθημερινά μου ζήτησαν την παραίτηση, τώρα θέλουν να υποβάλω παραίτηση κάθε εβδομάδα. Θωρώ ότι αυτό είναι πρόοδος», προσπαθεί με αίσθηση χιούμορ να αντέξει στις πιέσεις ο υπουργός Ντιάνκοφ, ο οποίος πρέπει να διατηρήσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού κάτω από το όριο 3%, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ΕΕ.

Η πρόβλεψη της κυβέρνησης, στην οποία βασίζεται ο προϋπολογισμός του 2011, ότι η βουλγαρική οικονομία θα σημειώσει άνοδο της τάξεως 3,6%, συμπίπτει με τις τελευταίες προβλέψεις της εταιρείας λογιστών Ernst & Young. Η εταιρεία προβλέπει ότι η Βουλγαρία θα τελειώσει το έτος με 1% πτώση του ΑΕΠ, γιατί χάρη στο χαμηλό ύψος του χρέους της και το Νομισματικό Συμβούλιο, η χώρα κατόρθωσε να προστατευτεί από τη νοτιοευρωπαϊκή δημοσιονομική κρίση.

Η εταιρεία αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας Moody’s Investors Service αναβάθμισε την αξιολόγησή της για την οικονομική κατάσταση στη χώρα μας. Το χρέος της Βουλγαρίας είναι το τρίτο μικρότερο στην ΕΕ, μετά το χρέος της Εσθονίας και του Λουξεμβούργου.

Και φέτος τα θέματα της ενέργειας βρέθηκαν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος για την εθνική οικονομία. Παρά τις πολυάριθμες συναντήσεις και συνομιλίες επί του θέματος για τα τρία ενεργειακά σχέδια της Βουλγαρίας – τον ρωσικό αγωγό «Νότιο Ρεύμα», τον ευρωπαϊκό «NABUCCO» και την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού «Μπέλενε», η Βουλγαρία εξακολουθεί να πληρώνει 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για την εισαγωγή ενεργειακών πρώτων υλών, και τα έξοδα μόνο για φυσικό αέριο ανέρχονται στα 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Η χώρα μας παραμένει σε κατάσταση εξάρτησης από τη Μόσχα ως προς την εισαγωγή ενεργειακών πρώτων υλών και το 75% των ενεργειακών πόρων προέρχεται από τη Ρωσία.

Όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όμως η κατάσταση είναι διαφορετική. Το 2010 πυρετός για πράσινη ενέργεια κυρίευσε τη Βουλγαρία. Τα προνόμια και η εξασφαλισμένη εξαγορά της ενέργειας οδήγησαν σε απότομη αύξηση του ενδιαφέροντος των επενδυτών. «Ο τομέας άρχισε να μοιάζει με τα ξενοδοχεία στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας» είπε ο υπουργός Τράικοφ, «Όποιος προλάβει, παίρνει το οικόπεδο, χωρίς να σκέφτεται το τελικό αποτέλεσμα.»

Μπορούμε όμως να είμαστε αισιόδοξοι για την ανάπτυξη του κλάδου των τεχνολογιών πληροφορικής το 2010. Οι Βούλγαροι προγραμματιστές είναι ανάμεσα στις προσωπικότητες με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κυβερνοχώρο στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Η Βουλγαρία είναι ανάμεσα στις 14 χώρες, έτοιμες για τις τεχνολογίες του μέλλοντος, δείχνει παγκόσμια έρευνα της Sysco Systems, για την ετοιμότητα 72 χωρών για τις δικτυακές εφαρμογές της αυριανής ημέρας.

Η Βουλγαρία έχει και ενεργό συμμετοχή στο σχέδιο του CERN για τον επιταχυντή σωματιδίων, το ακριβότερο εργαλείο ερευνών στον τομέα της φυσικής στην παγκόσμια ιστορία, από το οποίο αναμένονται νέα στοιχεία για τη φύση της ύλης και των θεμελιωδών φυσικών νόμων. Ένα μέρος του εξοπλισμού είναι βουλγαρική παραγωγή, Βούλγαροι ειδικοί συμμετείχαν στο σχεδιασμό του ντιζάιν και του φυσικού προγράμματος, Βούλγαροι ειδικοί συντηρούν κατά τη διάρκεια των πειραμάτων ολόκληρό τον εξοπλισμό. Οι μακροοικονομικοί δείκτες αναβαθμίζουν την πιστοληπτική ικανότητα της Βουλγαρίας, η μικροοικονομία όμως παραμένει στον αντίθετο πόλο. Το βιοτικό επίπεδο του Βουλγάρου είναι πολύ χαμηλότερο από το βιοτικό επίπεδο του μέσου Ευρωπαίου. Για παράδειγμα, η κατά κεφαλήν αγοραστική δύναμη των Βουλγάρων είναι 2.681 ευρώ ετησίως, ενώ για την ΕΕ είναι 14.202 ευρώ. Ένα στα τέσσερα νοικοκυριά στη Βουλγαρία με μεγαλύτερα από τα μέσα εισοδήματα για τη χώρα, εκτιμά τον εαυτό του ως φτωχό. Μόλις το 8% των συμπατριωτών μας εκτιμά τον εαυτό του ως πλούσιο.

Άλλο πρόβλημα για τη βουλγαρική οικονομία και τα βουλγαρικά νοικοκυριά ήταν η αύξηση των τιμών. Η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία κατέγραψε πληθωρισμό της τάξεως 4,5% σε ετήσια βάση. Η τάση αυτή εμβαθύνει και εκπλήττει όλο και περισσότερο τους ειδικούς στον τομέα γιατί η αύξηση των τιμών δεν είναι λογική, λαμβάνοντας υπόψη την εξαιρετικά συρρικνωμένη κατανάλωση. Το φαινόμενο αυτό όμως οδηγεί σε φτώχεια του πληθυσμού.

Δεν ήταν λίγα και τα παράδοξα στη Βουλγαρία το 2010. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι η Σόφια είναι ανάμεσα στις ακριβότερες πρωτεύουσες στην Ευρώπη σε τιμές των ακινήτων έναντι των εισοδημάτων του πληθυσμού. Ο παγκοσμίως γνωστός ηθοποιός Λίαμ Νίσον πούλησε την κατοικία του στo Central Park, στην καρδιά της Νέας Υόρκης για σχεδόν 1,2 εκατομμύρια ευρώ. Παρόμοιο ακίνητο στο κέντρο της Σόφιας όμως κοστίζει πολύ περισσότερο. Το γεγονός αυτό όμως δεν πρέπει να μας εκπλήττει, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άνθρωποι με καταθέσεις άνω του 1 εκατομμυρίου λέβα ή ευρώ ήδη είναι πάνω από 440 άτομα.

«Στη Βουλγαρία δεν αγαπούν τους πλούσιους. Τους συμβουλεύω να μην παρεξηγούνται από τη στάση απέναντί τους», είπε ο υπουργός Οικονομίας, Ενέργειας και Τουρισμού Τράιτσο Τράικοφ, σχολιάζοντας την αντίδραση της κοινωνίας απέναντι στον πλουτισμό κατά τη διάρκεια της κρίσης, που αποτελεί ένα ευαίσθητο θέμα, επειδή ο μέσος μισθός στη χώρα μας είναι μόλις 630 λέβα ή 315 ευρώ περίπου. Η κρίση όμως έπληξε και τους εκατομμυριούχους. 28 πλούσιοι Βούλγαροι δήλωσαν επίσημα εισοδήματα πάνω από 1 εκατομμύριο λέβα φέτος, ενώ πέρσι ο αριθμός τους ήταν 87.

Ο έγκριτος Βούλγαρος μακροοικονομολόγος Γκεόργκι Γκάνεφ, όμως διαψεύδει τον ισχυρισμό ότι η Βουλγαρία είναι φτωχή χώρα. Είναι αλήθεια ότι είναι η φτωχότερη χώρα-μέλος της ΕΕ, λέει ο Γκάνεφ, αλλά λαμβάνοντας υπόψη το μέσο όρο σε παγκόσμια κλίμακα, η Βουλγαρία είναι ανάμεσα στις πλουσιότερες χώρες στον κόσμο. Ο ισχυρισμός του Γκεόργκι Γκάνεφ βασίζεται σε στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και τους δείκτες ανθρώπινης ανάπτυξης του ΟΗΕ και αφορά 200 κράτη.

Στο κάτω κάτω, πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι ή απαισιόδοξοι για την ανάπτυξη της βουλγαρικής οικονομίας το 2010;
Μπορούμε ίσως να βρούμε την απάντηση στη γνωστή σκέψη του Αμερικανού δημοσιογράφου Bill Vaughan: «Ο αισιόδοξος μένει ξύπνιος ως τα μεσάνυχτα για να δει τον ερχομό του Νέου Έτους. Ο απαισιόδοξος μένει ξύπνιος για να διαβεβαιωθεί ότι το προηγούμενο έτος έφυγε.»

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Διαδώστε

Η βουλγαρική οικονομία το 2010

Περισσότερα στην κατηγορία

Νέα διαδικασία στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Βιωσιμότητας εξασφαλίζει πρόσβαση σε πάνω από 1 δισ. λέβα για τις επιχειρήσεις

Η ΕΤΑΑ μείωσε τις προβλέψεις για ανάπτυξη, αλλά είναι αισιόδοξη για χαμηλότερο πληθωρισμό

Η μεγαλύτερη ροή επενδύσεων προς τη Βουλγαρία είναι από τις Κάτω Χώρες