Τα Χριστούγεννα του 2010 πιθανόν θα μείνουν στη μνήμη των εκπροσώπων των βουλγαρικών διπλωματικών κύκλων με τη δυσάρεστη έκπληξη που τους έκανε η Επιτροπή αποκάλυψης των εγγράφων της πρώην Κρατικής Ασφάλειας. Στην τελευταία της έκθεση η Επιτροπή κοινοποίησε τη σχέση περίπου του 45% των ανώτατων Βούλγαρων διπλωματών στο εξωτερικό με τις πρώην κομμουνιστικές μυστικές υπηρεσίες, οι οποίες εργάζονταν σε στενή συνεργασία με την KGB στο πρόσφατο παρελθόν. 

Από τα 192 ονόματα που ανακοινώθηκαν, 88 είναι και σήμερα υπάλληλοι του υπουργείου Εξωτερικών. 33 απ’ αυτούς τους υπαλλήλους είναι πρεσβευτές και μόνιμοι αντιπρόσωποι, 8 επιτετραμμένοι και 4 γενικοί πρόξενοι σε συνολικά 114 διπλωματικές αποστολές της Βουλγαρίας στον κόσμο.

Περίεργη είναι η γεωγραφία των πρώην πρακτόρων και συνεργατών των μυστικών υπηρεσιών σε σπουδαίες διπλωματικές θέσεις στον κόσμο. Οι ίδιοι δουλεύουν σε 13 από τα 27 κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σχεδόν σ’ όλες τις βαλκανικές πρωτεύουσες. Βρίσκονται για παράδειγμα στο Λονδίνο, το Βερολίνο, τη Μόσχα, τη Ρώμη, το Τόκιο, το Πεκίνο, τη Μαδρίτη, τη Λισσαβόνα, την Αθήνα, το Βατικανό...

Περίεργο επίσης είναι το γεγονός ότι μετά το 2000 στο εξωτερικό στέλνονταν περισσότεροι τέτοιοι υπάλληλοι σε σύγκριση με τη δεκαετία του 90, σύμφωνα με το νυν υπουργό Εξωτερικών της Βουλγαρίας, Νικολάι Μλαντένοφ. Μετά την κοινοποίηση του καταλόγου ο νεαρός Βούλγαρος διπλωμάτης νούμερο 1 έγραψε στο μπλογκ του: "Δεν έχω λόγια! Μέσα μου γεννιέται μεγάλη οργή και η αποφασιστικότητά μου γίνεται ακλόνητη".

"Η εμπιστοσύνη είναι το ανταλλακτικό νόμισμα της διπλωματίας. Με τούτη την έννοια το παρελθόν αυτών των διπλωματών ρίχνει σκιά στο βουλγαρικό κράτος και περιορίζει τις δυνατότητες όλης της διπλωματικής υπηρεσίας. Θεωρώ ότι αυτό είναι απαράδεκτο και δεν μπορούμε να αφήσουμε παράλυτη τη διπλωματία. Όχι αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να είναι το πρόσωπο της σύγχρονης Βουλγαρίας ενώπιον του κόσμου", δήλωσε αργότερα ο Νικολάι Μλαντένοφ.

Ο υπουργός Μλαντένοφ και ο πρωθυπουργός Μπορίσοφ απείλησαν να ανακαλέσουν όλους τους Βούλγαρους πρεσβευτές, οι οποίοι φιγουράρουν στον κατάλογο και να προτείνουν τροποποίηση του Νόμου περί διπλωματικής υπηρεσίας που να μην επιτρέψει στο μέλλον άτομα, συνδεδεμένα με τις πρώην μυστικές υπηρεσίες να καταλαμβάνουν σπουδαίες διπλωματικές θέσεις.

Το καθήκον αυτό όμως καθόλου δεν είναι εύκολο. Τα διατάγματα διορισμού και ανάκλησης πρεσβευτών υπογράφονται από το πρόεδρο της Δημοκρατίας, Γκεόργκι Παρβάνοφ, ο οποίος επίσης ήταν συνδεδεμένος με τη βουλγαρική εξωτερική κατασκοπεία εκείνης της εποχής και αρνείται τον a priori στιγματισμό όλων όσων έχουν εργαστεί γι’ αυτές τις υπηρεσίες ως "επιβλαβείς" για τη σύγχρονη Βουλγαρία.

"Πρόκειται για διπλωμάτες, οι οποίοι εδώ και 20 χρόνια εργάζονται για τη δημοκρατία. Εκείνοι και όχι η σημερινή κυβέρνηση εργάστηκαν για την ένταξη της Βουλγαρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ χωρίς κανενός είδους παρατηρήσεις και προβλήματα", δήλωσε ο αρχηγός του κράτους.

Η απάντηση του υπουργού Νικολάι Μλαντένοφ ήταν η εξής: "Το πρόβλημα αυτό δεν λύθηκε 20 χρόνια. Δεν θέλω να κρίνω τα προσόντα ξεχωριστών υπαλλήλων, οι οποίοι πιθανόν εργάζονταν ευσυνείδητα αυτά τα χρόνια. Όμως 20 χρόνια αργότερα πρέπει να δώσουμε ευκαιρία σε μια νέα γενιά να λάβει μέρος στην εξωτερική πολιτική της Βουλγαρίας. Γι’ αυτό θα υποβάλουμε προτάσεις για τροποποιήσεις του νόμου που να μην επιτρέπουν την αποστολή υπαλλήλων ή πρακτόρων της πρώην Κρατικής Ασφάλειας στις υψηλότερες διπλωματικές θέσεις".

Αυτή η τροποποίηση όμως δεν μπορεί να γίνει ανεμπόδιστα, γιατί το βουλγαρικό Σύνταγμα αποκλείει τους νόμους εξιλασμού. Επίκειται σειρά πολιτικών διαβουλεύσεων για την ανεύρεση λύσης της νέας σπαζοκεφαλιάς που έθεσε μπροστά μας η αρκετά αργοπορημένη αποκάλυψη των φακέλων των πρώην κομμουνιστικών μυστικών υπηρεσιών στη Βουλγαρία. 

Μετάφραση: Έλλη Γκέκοβα