Ερευνώντας τα θρακικά άρματα – από τα απλά μέχρι τα πολυτελή

Ο αρχαιολόγος Βεσελίν Ιγκνάτοφ, που εργάζεται στο Ιστορικό Μουσείο της πόλης Στάρα Ζαγκόρα, είναι ειδικός ερευνητής των αρχαίων αρμάτων. Το ενδιαφέρον του γεννήθηκε μετά από τις επιδρομές αρχαιοκάπηλων σ' αυτή την τόσο πλούσια σε αρχαιολογικά ευρήματα περιοχή.

Στις προσπάθειές του να κλέψουν αρχαία αντικείμενα, οι αρχαιοκάπηλοι καταστρέφουν μνημεία τα οποία είναι πολύτιμα για την επιστήμη και την πολιτιστική μας κληρονομιά. Τι μπορεί να μας "πει" ένα καλά διατηρημένο άρμα, τοποθετημένο δίπλα στον τάφο ενός Θράκα αριστοκράτη: Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο, ένα παρόμοιο εύρημα μπορεί να δώσει πάμπολλες πληροφορίες για τις τελετές ταφής των Θρακών, για τα όσα πίστευαν για τη μετά θάνατο ζωή, για την τέχνη και τα τεχνικά τους επιτεύγματα, για τον τρόπο που κατασκεύαζαν και στόλιζαν τα μεταφορικά μέσα της εποχής τους.

Υπάρχει μεγάλη ποικιλία αρμάτων, λέει στη συνέντευξή του ο αρχαιολόγος. Από απλά μέχρι υπερπολυτελή, τόσο από τεχνική όσο και από καλλιτεχνική άποψη. Τα άρματα των επιφανών Θρακών αριστοκρατών είναι κυρίως για περίπατους, έχουν μαλακή ή σκληρή ανάρτηση, διάφορα σχέδια κατασκευής και υπέροχο πολυτελή στολισμό. Μεταξύ τους υπάρχουν καλυμμένα τετράτροχα, διαφόρων μεγεθών, μερικά από τα οποία διαθέτουν ακόμα και κρεβάτι και θεωρείται ότι χρησιμοποιούνταν για μακρινές διαδρομές.

Έχουν ανακαλυφθεί πολυτελή μονοθέσια άρματα, τα οποία χρησιμοποιούνταν από τον ιδιοκτήτη τους για βόλτα ή ακόμα και για την αγορά. Τα μονοθέσια ξεχωρίζουν για την πλούσια καλλιτεχνική τους διακόσμηση στο χώρο του αναβάτη, αλλά και στη δοκό στην οποία δένονταν τα άλογα. Υπήρχαν πολλά μεταλλικά στολίδια στερεωμένα στο άρμα, ακόμα και αγαλματίδια μπρούτζινα που απεικόνιζαν ανθρώπους ή ζώα.

Το 2009 ο Βεσελίν Ιγκνάτοφ συνεχίζει τις ανασκαφές που άρχισε το 2008 μετά από ειδοποίηση του δήμαρχου του χωριού Καράνοβο.

"Αρχαιοκάπηλοι είχαν ανασκάψει ένα τύμβο και είχαν βρει ένα άρμα", λέει ο αρχαιολόγος. "Είχαν καταστρέψει μέρος του και, κατά πάσα πιθανότητα, είχαν κλέψει αρκετά αρχαία. Το άρμα ήταν πολύ ενδιαφέρον. Ο ξύλινος σκελετός του ήταν καλά διατηρημένος και ο στολισμός του εξαιρετικά πλούσιος. Αποφασίσαμε να ερευνήσουμε όλη την νεκρική τελετή, να ανακαλύψουμε τον τάφο του ιδιοκτήτη του άρματος, τα άλογα και όλα όσα άφηναν και έκαναν οι Θράκες στις νεκρώσιμες τελετές τους. Ο τάφος ήταν εξαιρετικά πλούσιος, ίσως ο πιο πλούσιος που έχει ανακαλυφθεί από την περίοδο του 1ου αιώνα. Σίγουρα ανήκε σε πολύ πλούσια οικογένεια που συνδέονταν με την τελευταία θρακική δυναστεία. Μεταξύ των κτερισμάτων, τα οποία δεν θα αναφέρουμε για την ώρα, υπάρχουν εννέα αργυρά και ένα χρυσό νόμισμα. Υπάρχουν επίσης πολλά ασημένια ποτήρια, κατά πάσα πιθανότητα βασιλικό δώρο που δόθηκε στον ευγενή θράκα όσο ήταν στη ζωή".

Τα ποτήρια ανήκουν στον αποκαλούμενο τύπο Boscoreale από τη ομώνυμη ρωμαϊκή βίλα που βρέθηκε κάτω από τις στάχτες και τη λάβα του Βεζούβιου. Πριν 200 περίπου χρόνια, στην περιοχή εκείνη ανακαλύφθηκε μεγάλος θησαυρός, μέρος του οποίου βρίσκεται σήμερα στο Λούβρο. Τα ασημένια ποτήρια που βρέθηκαν κοντά στο χωριό Καράνοβο, είναι πλούσια διακοσμημένα με υπέροχα ανάγλυφα χρυσά και ασημένια στοιχεία. Μεταξύ των κτερισμάτων βρίσκονται τρία χρυσά δακτυλίδια, μπρούτζινα, γυάλινα και κεραμικά αγγεία, ένα κιβώτιο με είδη καλλωπισμού, ένας πλεκτός μεταλλικός θώρακας, τρία σπαθιά, τρις ασπίδες, οκτώ δόρατα και αρκετά εγχειρίδια. Η πρακτική της τοποθέτησης αρμάτων στους τάφους είναι εξαιρετικά σπάνια στην Ευρώπη, με ορισμένες εξαιρέσεις στην Πανωνία, τη σημερινή Ουγγαρία, παρόμοια ευρήματα υπάρχουν στην Κίνα και την Αίγυπτο και χρονολογούνται σε περιόδους χιλιάδων ετών προ Χριστού. Τα ευρήματα εντοπίζονται σε βασιλικούς τάφους και αποτελούν ένδειξη της δύναμης και του πλούτου των οικογενειών των νεκρών.

"Πρόκειται για την αρχαιότερη ανακάλυψη τάφου στον οποίο υπάρχει άρμα στην περιοχή", λέει ο αρχαιολόγος Ιγκνάτοφ. "Οι Θράκες ήταν σχεδόν σύμμαχοι των Ρωμαίων και για το λόγο αυτό ήταν σχετικά αυτόνομοι και είχαν δικούς τους ηγεμόνες. Ο τελευταίος Θράκας ηγεμόνας, ο Ρεμετάλκ ο Γ’, πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του στη Ρώμη με τον Καλιγούλα και επέστρεψε στη Θράκη μετά την άνοδο του Κλαύδιου στο θρόνο του αυτοκράτορα της Ρώμης. Σκοτώθηκε από τους Θράκες αριστοκράτες με τη βοήθεια της συζύγου του και η Θράκη έγινε ρωμαϊκή επαρχία. Η θρακική αριστοκρατία διατήρησε την οικονομική και πολιτική της δύναμη και για το λόγο αυτό ήταν σε θέση να κάνει τόσο πλούσιες νεκρικές τελετές", λέει στη συνέντευξή του ο αρχαιολόγος.

Ο κ Ιγκνάτοφ πιστεύει ότι ο τύμβος θα μπορούσε να προσφέρει πολλά στον πολιτιστικό τουρισμό. Ένας από τους λόγους είναι η εγγύτητά του με τον διεθνώς γνωστό τύμβο Καρανόφσκα, ο οποίος αποτελεί σταθμό για τη χρονολόγηση της ευρωπαϊκής ιστορίας.

"Σκοπός μας είναι να δημιουργήσουμε κέντρο ενημέρωσης για τα αρχαία άρματα, να δείξουμε τα διάφορα μοντέλα, την καλλιτεχνική αξία τους και τα τεχνικά επιτεύγματα στην κατασκευή τους", λέει ο αρχαιολόγος. "Αξίζει να σημειώσουμε ότι παρόμοιο μουσείο, το οποίο να είναι σε θέση να επισκευάσει τρία αρχαία άρματα, δεν υπάρχει. Για την ώρα χρηματοδότης μας είναι μια τράπεζα και πιστεύουμε ότι με τη βοήθειά της η πρώτη αποκατάσταση θα είναι έτοιμη μετά από δυο έως τρεις μήνες. Όταν το άρμα ετοιμαστεί θα πραγματοποιήσουμε την πρώτη μας έκθεση, στην οποία θα δείξουμε και μια μακέτα- αναπαράσταση του άρματος με τα πραγματικά του τμήματα και στολισμό. Θέλουμε να δείξουμε στον κόσμο πως γίνονταν οι θρακικές τελετές ταφής, ποιος ήταν ο τρόπος ζωής των Θρακών και, το κυριότερο, πως ήταν κατασκευασμένα τα άρματα".

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης

Διαδώστε

Ερευνώντας τα θρακικά άρματα – από τα απλά μέχρι τα πολυτελή

Περισσότερα στην κατηγορία

Δεύτερο ρωμαϊκό άγαλμα ανακαλύφθηκε στην Ηράκλεια Σιντική

Τίμησαν τον Ατανάς και τον Λιουμπομίρ Ντάλτσεφ με αναμνηστική πλάκα στη Θεσσαλονίκη

Το μοναστήρι του Παλίγκοντέν είναι αφιερωμένο στην Γέννηση της Παναγίας