Ο άγιος πρίγκιπας Βοΐνος- Ενραβωτάς – ο πρώτος Βούλγαρος μάρτυρας

Η ορθόδοξη πίστη από νωρίς εισήλθε στην αυλή των Βουλγάρων ηγεμόνων. Υπάρχουν μαρτυρίες ότι ήδη ο χάνος Κουβράτ, ο ιδρυτής του πρώτου ανεξάρτητου βουλγαρικού κράτους, γνωστού ως Μεγάλης Βουλγαρίας, στα εδάφη βόρεια της Μαύρης Θάλασσας και του Καυκάσου (το πρώτο ήμισυ του 7ου αι.), ήταν χριστιανός. Την χριστιανική πίστη ασπάστηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου πέρασε μερικά χρόνια, προτού να επιστρέψει στην πατρίδα του και να ανεβεί στον θρόνο.

Ανάμεσα στα τεχνήματα που βρέθηκαν κοντά στο χωριό Μάλαγια Περεστσέπινα (σημ. Ουκρανία) υπάρχουν και χριστιανικά σύμβολα. Υποτίθεται ότι ο εν λόγω θησαυρός ήταν ο τάφος αυτού του Βουλγάρου ηγεμόνα. Χριστιανός ήταν και ο εγγονός του, ο χάνος Τέρβελ (αρχές του 8ου αι.), γιος του ιδρυτή της Βουλγαρίας στο Δέλτα του Δούναβη, Ασπαρούχ. Σε ανασκαφές βρέθηκαν αντικείμενα του Τέρβελ, τα οποία έχουν χριστιανικά σύμβολα. Για την χριστιανική του ταυτότητα μαρτυρεί και ένα κόσμημα με ελληνική επιγραφή «Θεοτόκε, σώζε τον Καίσαρα Τέρβελ». Τον βυζαντινό τίτλο «Καίσαρας», τον δεύτερο σε σημασία μετά από εκείνο του αυτοκράτορα, του απονεμήθηκε από τον Ιουστινιανό Β’, ο οποίος θέλησε έτσι να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του, γιατί τον βοήθησε να επανέλθει στον θρόνο, μετά την εκθρόνισή του. Ορισμένοι ιστορικοί, όπως ο συγγραφέας της «Σλαβοβουλγαρικής Ιστορίας», Παΐσιος ο Χιλανδαρινός, και άλλοι μάλιστα συγκαταλέγουν τον Τέρβελ στις δέλτους των Βουλγάρων αγίων υπό το όνομα «άγιος βασιλιάς Τριβέλλιος».

Παρά ταύτα, η χριστιανική πίστη δεν γνώρισε ευρεία διάδοση στο νεοσύστατο βουλγαρικό κράτος. Οι χριστιανοί ηγεμόνες αυτής της πρώιμης περιόδου δεν έκαναν προσπάθειες να την επιβάλουν. Η επίσημη θρησκεία εξακολουθούσε να είναι η λατρεία προς τον θεό Τάνγκρα. Έτσι, ίσως μετά τον θάνατο του Τέρβελ, η μνήμη αυτών των χριστιανών μοναρχών ξεχάστηκε, ενώ ορισμένοι από τους απογόνους τους έμειναν στην Ιστορία με την αρνητική τους στάση έναντι του χριστιανισμού. Σ’ αυτή τη νέα και άγνωστη, γι’ αυτούς, θρησκεία έβλεπαν – όχι χωρίς αιτία – πηγή επιρροών από την εχθρική τους Βυζαντινή αυτοκρατορία.

Σε μια από τις επιθέσεις του στο Βυζάντιο, ο Βούλγαρος χάνος Κρούμος (803-814) αιχμαλώτισε τον επίσκοπο Κινάμωνα. Αρχικά, για ένα χρονικό διάστημα, ο Κινάμων έζησε στα ανάκτορα. Η πλούσια μόρφωσή του και προφανώς η ελπίδα ότι θα μπορούσαν να λάβουν λύτρα για την απελευθέρωσή του, είναι οι λόγοι πρώτα ο Κρούμος και στη συνέχεια ο γιος του Ομουρτάγ (814-831) να συμπεριφέρονται καλά μαζί του.

Σε μια ειδωλολατρική τελετή όμως Ομουρτάγ κάλεσε τον Κινάμωνα και τον πρόσταξε να αρνηθεί την πίστη του να θυσιάσει στα είδωλα. Μετά από την κατηγορηματική άρνησή του ο τολμηρός επίσκοπος ρίχθηκε στη φυλακή. Ο μεγαλύτερος γιος του Ομουρτάγ, ο Ενραβωτάς δέχθηκε την επίδραση του Κινάμωνα και μάλιστα βαπτίστηκε από τον ίδιο με το όνομα Βοΐνος ή Μπογιάν. Για τον λόγο αυτό έχασε τα δικαιώματα στο θρόνο.

Μετά τον θάνατο του Ομουρτάγ χάνος έγινε ο τρίτος γιος του, Μαλαμίρ, του οποίου η αφοσίωση στους θεούς των προγόνων του δεν αμφισβητήθηκε. Ο Βούλγαρος ιστορικός Ιβάν Βενεδίκοφ υποθέτει ότι ο δεύτερος γιος του Ομουρτάγ, ο Σβίνιτσα, επίσης κατηγορήθηκε από τον πατέρα του σε συμπάθεια προς την χριστιανική πίστη και γι’ αυτό δεν προτιμήθηκε ως διάδοχος.

Σύμφωνα με στοιχεία του βυζαντινού συγγραφέα Θεοφύλακτο Αχρίδας (τέλη του 11ου - αρχές του 12ου αιώνα), ο Ενραβωτάς παρακάλεσε τον αδελφό του να του χαρίσει τον αιχμάλωτο Κινάμωνα που βρισκόταν ακόμα στη φυλακή. Χωρίς να γνωρίζει τον λόγο, ο Μαλαμίρ σεβάστηκε την επιθυμία του αδελφού του. Όταν όμως έμαθε ότι ο Ενραβωτάς έγινε Χριστιανός υπό την επίδραση του Κινάμωνα, ο χάνος οργίστηκε, ερμηνεύοντας αυτό ως προδοσία για την πατρογονική θρησκεία και συμπάθεια προς το Βυζάντιο. Ζήτησε τότε τον αδελφό του και πρώτα με νουθεσίες και ύστερα με απειλές προσπάθησε να τον πείσει να εγκαταλείψει την καινούργια πίστη του. Μετά την κατηγορηματική του άρνηση, ο Βοΐνος Ενραβωτάς θανατώθηκε με ξίφος κατ' εντολή του χάνου.

Σύμφωνα με τον βίο του, προτού αποκεφαλιστεί ο μάρτυρας είπε τα εξής λόγια που, μετά από τρεις δεκαετίες, θα αποδεχθούν προφητεύτηκα: «Αυτή η πίστη, για χάρη της οποίας τώρα πεθαίνω, θα επεκταθεί στην βουλγαρική επικράτεια. Μάταια προσπαθείτε εσείς να την περιορίσετε με τον θάνατό μου. Το σημείο του σταυρού θα τιμάται παντού, θα υψώνονται ναοί, αφιερωμένοι στον αληθινό Θεό και αγνοί ιερείς αγνά θα λατρεύουν τον αγνό Θεό».

Μετά ο πρίγκιπας Βοΐνος Ενραβωτάς έσκυψε το κεφάλι του κάτω από το ξίφος και δέχθηκε τον μαρτυρικό θάνατο• αυτό έγινε περί το έτος 833. Πιθανότατα λίγα χρόνια αργότερα αγιοποιήθηκε. Έτσι αναδείχθηκε ο πρώτος γνωστός στην ιστορία της Βουλγαρίας μάρτυρας. Η μνήμη του τελείται στις 28 Μαρτίου.

Λίγα χρόνια μετά πεθαίνει ο Μαλαμίρ και επειδή δεν έχει απογόνους, στον θρόνο ανέρχεται ο Πρεσιάν, γιος του πρίγκιπα Σβίνιτσα. Και ο γιος και διάδοχος του Πρεσιάν, ο Βόρις ο Α’ (852-889) ασπάζεται το 865 την χριστιανική πίστη και την εισήγαγε ως επίσημη θρησκεία του βουλγαρικού λαού. Με τέτοιον τρόπο πραγματοποιείται η προφητεία του αγίου μάρτυρα Βοΐνου Ενραβωτά, πρίγκιπα της Βουλγαρίας.

Μετάφραση: Αλεξέι Σταμπολώβ

Διαδώστε

Ο άγιος πρίγκιπας Βοΐνος- Ενραβωτάς – ο πρώτος Βούλγαρος μάρτυρας

Περισσότερα στην κατηγορία

Το Ψυχοσάββατο του Αρχαγγέλου Μιχαήλ τιμάμε τη μνήμη των νεκρών

Μετά το «ΟΧΙ» ακολούθησαν δύσκολα χρόνια για την Ελλάδα

Ανακαλύφθηκε πλήρως διατηρημένο άγαλμα του 2-3ου αιώνα στη Βάρνα