Ο Άγιος Σωφρόνιος εκδίδει το πρώτο έντυπο νεοβουλγαρικό βιβλίο

Στις 11 Μαρτίου τιμάμε τη μνήμη του Αγίου Σωφρόνιου, επίσκοπου της Βράτσας – διαφωτιστή και απόστολου της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ιερομάρτυρα της πίστης και του γένους. Το όνομα του συνδεέται με μια από τις δραματικότερες σελίδες της βουλγαρικής ιστορίας, όταν στα τέλη της τουρκικής κυριαρχίας αρχίζει να λάμπει τη σπίθα της Αναγέννησης το 18 και 19 αιώνα. Εξαιτίας του μεγάλου ρόλου του στην αναγέννηση του βουλγαρικού έθνους, το 1964 η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία τον κηρύσσει άγιο.

Ο Άγιος Σωφρόνιος, Επίσκοπος της Βράτσας, γεννήθηκε το 1739 στη μικρή πόλη του Αίμου, Κότελ. Στα 23 χρόνια του χειροτονήθηκε και ως τα τέλη της ζωής του μένει πιστός στην πίστη και πολεμάει για την ανεξαρτησία της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και για την πολιτική αναγνώριση του βουλγαρικού κράτους.

Σπουδαίο ρόλο για το δρόμο που παίρνει είχε η συνάντηση του με τον μοναχό Παΐσιο του Χιλανδαρίου, συγγραφέας της περίφημης "Ιστορίας των Σλαβοβουλγάρων" από το 1762. Το βιβλίο αυτό που μιλάει για το δοξασμένο παρελθόν της Βουλγαρίας, ο Σωφρόνιος οχι μόνο αντιγράφει δύο φορές, αλλά και διαδίδει δραστήρια.

Ακολουθώντας το παράδειγμα του έργου του Παϊσίου, ο Σωφρόνιος κηρύττει από τον άμβωνα σε καθομιλούμενη βουλγαρική γλώσσα, γράφει διδάγματα για τις ορθόδοξες γιορτές και αναπτύσσει μεταφραστική δραστηριότητα, προστατεύει τους συμπατριώτες του από την αλλαξοπιστία.Το 1794 χειροτονήθηκε για επίσκοπο της πόλης Βράτσα στη Βόρειοδυτική Βουλγαρία, από εκεί προέρχεται και το όνομα του – Σωφρόνιος της Βράτσα.

Είναι ένας από τους πρώτους Βουλγάρους, που έχουν λάβει επισκοπικό αξίωμα σε καιρούς πλήρους κυριαρχίας της πατριαρχικής ελληνικής εκκλησίας. Γίνεται επικεφαλής της Επαρχίας της Βράτσας σε μια δύσκολη περίοδο συνεχών διαταραχών που προκαλούν οι ληστές και η πανούκλα. Αρκετό καιρό κρύβεται στις σπηλιές, στις μάντρες και στα έρημα μοναστήρια.

Μετά από πολλές περιπέτειες το 1803 φτάνει στο Βουκουρέστι, οπου τον υποδέχονται με μεγάλες τιμές. Τα τελευταία 10 χρόνια της ζωής του ο Σωφρόνιος αναπτύσσει έντονη εθνωφελή δραστηριότητα στη Ρουμανία. Συντάσσει τη γνωστή συλλογή "Κυριακοδρόμιον" η οποία αποτελείται από κυριακάτικα γιορταστικά κηρύγματα σε ομιλούμενη βουλγαρική γλώσσα. Η έκδοση αυτού του πρώτου έντυπου νεοβουλγαρικού βιβλίου αποτελεί ένα αποφασιστικό βήμα προς της βαλκανικής ορθόδοξης ενοποίησης, επειδή εκτυπώνεται με τις γενναιωδόρες χορηγίες Βουλγάρων, Ρουμάνων και Ελλήνων.

Το βιβλίο εμπνέει πεποίθηση στον βουλγαρικό λαό, δείχνοντας του οτι είναι ένας λαός που έχει δική του πίστη και μέλλον, δική του ιστορία και παράδοση. Το "Κυριακοδρόμιον" γίνεται επιτραπέζιο ανάγνωσμα κάθε ιερέα και πολύτιμο αντικείμενο σε καθε βουλγαρικό σπίτι, έχει 9 εκδόσεις και ο λαός τον αποκαλεί "Σοφρόνιε". Το "Κυριακοδρόμιον" σε αντίγραφο βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ στις ΗΠΑ. Και στο βιβλίο του Τζέιμς Κλάρκ "Πρώτο βουλγαρικό βιβλίο", το οποίο βρίσκεται στο Σλαβικό Ινστιτούτο στο Παρίσι διαβάζουμε: "Η έκδοση του "Κυριακοδρόμιον" το 1806 είναι γεγονός ύψιστης σημασίας για την εθνική αναγέννηση του βουλγαρικού λαού, ο οποίος περισσότερο από 4 αιώνες βρίσκόταν κάτω από τουρκικό ζυγό...".

Ενα άλλο σημαντικό έργο του Σωφρονίου είναι η αυτοβιογραφία του "Βίος και μαρτυρίες του αμαρτωλού Σωφρόνιου". Το έργο αποτελεί ένας καθρέφτης του βιοπορισμού, των βασάνων, των διαφωτιστικών επιδιώξεων, της λαχτάρας για ελευθερία, της ελπίδας και της πίστης του βουλγαρικού λαού. Μέχρι στιγμής μεταφράστηκε στα ρωσσικά, γαλλικά, γερμανικά, τσέχικα και ογγρικά.

Κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Άγιος Σωφρόνιος της Βράτσα γίνεται πρωτεργάτης σπουδαίων διπλωματικών αποστολών στον αγώνα απελευθέρωσης του βουλγαρικού λαού από τον τουρκικό ζυγό. Ανάμεσα στους μετανάστες στη Ρωσία ιδρύεται Βουλγαρική Επιτροπή, με ηγέτη τον Σωφρόνιο της Βράτσα, διαμορφώνεται και στρατό από Βούλγαρων εθελοντών, ευλογημένο από τον ίδιο. Τον ίδιο καιρό συντάσσει "Εκκληση προς τον βουλγαρικό λαό", με την οποία καλεί όλους να πάρουν μέρος στον απελευθερωτικό αγώνα.

Ο Σωφρόνιος της Βράτσα αποβιώνει στις 23 Σεπτεμβρίου 1813, μισό αιώνα πριν από την Απελευθέρωση της Βουλγαρίας το 1878.

Μετάφραση: Βικτώρια Βάντσεβα

Διαδώστε

Ο Άγιος Σωφρόνιος εκδίδει το πρώτο έντυπο νεοβουλγαρικό βιβλίο

Περισσότερα στην κατηγορία

Εορτή του Πατριαρχικού Καθεδρικού Ναού του Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι στη Σόφια

Οι προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου και ο δρόμος προς την ευημερία της χριστιανικής οικογένειας

Βελίκο Τάρνοβο - μια πόλη αρχαία και νέα