Τις μέρες αυτές η Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία, ένας από τους πιο παλιούς ραδιοφωνικούς σταθμούς στην Ευρώπη, γιορτάζει την επέτειο των 75 χρόνων από την ίδρυσή της. Η ιστορία της αρχίζει με το βασιλικό διάταγμα του βασιλιά Μπορίς Γ’, στις 25 Ιανουαρίου του 1935. Με το διάταγμα αυτό αρχίζει η ιστορία της ραδιοφωνίας στη Βουλγαρία, σε επαγγελματική βάση.Δημοσιεύεται νόμος, σύμφωνα με τον οποίο κρατικοποιείται ο ραδιοσταθμός "Ρόντνο Ράδιο" (Ραδιοφωνία της Πατρίδας), που λειτουργεί από το 1930. Το κράτος αναλαμβάνει την ευθύνη της κατασκευής πομπών και αναμεταδοτών, ετοιμάζει το πρόγραμμα και επιμελείται τη λειτουργία της ραδιοφωνίας.

Πρώτος διευθυντής της είναι ο Σιράκ Σκίτνικ, ένας εξαιρετικός και πολυτάλαντος χαρακτήρας, ζωγράφος, λογοτέχνης και ικανός οργανωτής. Το όνομά του φέρει το βραβείο που, κάθε χρόνο, απονέμεται σε εργαζόμενους της Βουλγαρικής Εθνικής Ραδιοφωνίας για την εξαίρετη προσφορά τους. Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου έγινε δυνατή η ίδρυση ιδιωτικών ραδιοσταθμών στη Βουλγαρία, σε πολλές περιπτώσεις από εργαζόμενους στον κρατικό ραδιοσταθμό. Ίσως για το λόγο αυτό οι εργαζόμενοι στο χώρο του ραδιοφώνου αποκαλούν τη Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία με την τιμητική ονομασία το "Παλιό σπίτι".

Η Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία είναι θεσμός που χαίρει της υψηλής κοινωνικής εμπιστοσύνης. Ο κεντρικός σταθμός βρίσκεται στην πρωτεύουσα, τη Σόφια, και διαθέτει ένα μεγάλο δίκτυο περιφερειακών ραδιοσταθμών και κέντρων, καθώς και μια πλούσια ποικιλία από ορχήστρες και χορωδίες.

Έχει τρία εξαιρετικά δραστήρια προγράμματα: το ενημερωτικό και μουσικό πρόγραμμα "Χοριζόντ", το πολιτιστικό πρόγραμμα "Χρήστο Μπότεφ" και η Βουλγαρική Ραδιοφωνία, το οποίο εκπέμπει σε 11 γλώσσες για το εξωτερικό. Τα εθνικής εμβέλειας προγράμματα "Χοριζόντ" και "Χρήστο Μπότεφ" συνεργάζονται με τους επτά περιφερειακούς ραδιοφωνικούς σταθμούς, δημιουργώντας, συχνά, κοινές εκπομπές.

Όπως καταλαβαίνετε κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι το γεγονός ότι η Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία άρχισε πρώτη τις ψηφιακές εκπομπές στη χώρα. Ο υψηλός επαγγελματισμός των δημοσιογράφων, αλλά και όλων των εργαζομένων της, βρίσκεται στη βάση της μεγάλης ακροαματικότητας που έχει, από την αρχή ακόμα της λειτουργίας της, μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το 55% των πολιτών έχει εμπιστοσύνη στη Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία, γεγονός που οδήγησε στην αύξηση του μεριδίου της στην αγορά, στο διάστημα των τελευταίων τριών ετών, από το 17,7% στο 21,6%.

Πρέπει να τονίσουμε ότι η αύξηση αυτή έγινε σε συνθήκες οικονομικής κρίσης η οποία, αργά αλλά σταθερά, περιορίζει την αγορά. Το πρόγραμμα "Χοριζόντ" εξακολουθεί να βρίσκεται πρώτο σε ακροαματικότητα με περισσότερους από 2 εκατομμύρια ακροατές μηνιαίως, ξεπερνώντας σημαντικά τους υπόλοιπους ραδιοσταθμούς. Στην κατάταξη των καλύτερων προγραμμάτων, η Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία βρίσκεται στην κορυφή, διατηρώντας, τουλάχιστον, τις πέντε πρώτες θέσεις μεταξύ των δέκα πιο δημοφιλών εκπομπών και παρουσιαστών σε όλο το βουλγαρικό ραδιοφωνικό στερέωμα.

Ο κρατικός ραδιοσταθμός είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός μουσικών και παιδικών εκπομπών στη Βουλγαρία. Ο εκδοτικός του οίκος έχει ετοιμάσει και κυκλοφορήσει εξαιρετικά ενδιαφέρουσες ψηφιακές και άλλες εκδόσεις.

"Αυτό που μας κάνει ιδιαίτερα περήφανους", μας λέει ο Γενικός Διευθυντής της Βουλγαρικής Εθνικής Ραδιοφωνίας, κ Βαλέρι Τόντοροφ, "είναι η σειρά δίσκων κινουμένων σχεδίων. Μέχρι τώρα έχουμε μετατρέψει σε κινούμενα σχέδια 15 από τα πιο δημοφιλή παιδικά τραγούδια, τέσσερα από τα οποία έχουν κυκλοφορήσει σε έκδοση DVD με καραόκε. Με τη μετατροπή του τραγουδιού "Χειμωνιάτικο παραμύθι" λάβαμε μέρος στο Φεστιβάλ κινηματογράφου κινουμένων σχεδίων στην Ιαπωνία. Θα σας πω ένα μυστικό - θα θέλαμε να γίνουμε ιδρυτές και επικοινωνιακοί εταίροι, του Φεστιβάλ κινηματογράφου κινούμενων σχεδίων της Βουλγαρίας. Την ημέρα της επετείου των 100 ετών από την ανακήρυξη της Ανεξαρτησίας του βουλγαρικού κράτους, εκδώσαμε ένα μοναδικό ψηφιακό δίσκο με τις φωνές όλων των πρωθυπουργών από την εποχή εκείνη μέχρι σήμερα. Εκδώσαμε δίσκο με τον θριαμβευτικό ύμνο της ανεξαρτησίας, τον οποίο έγραψε ο συνθέτης Γκεόργκι Σαγκούνοφ το 1908- όταν έγινε η ανακήρυξη της. Ένας άλλος εξαιρετικός δίσκος είναι η "Μαγεία της Μαγκούρα", με εκτελέσεις, που έγιναν στην σπηλιά Μαγκούρα, από τους "ζωντανούς θρύλους" της βουλγαρικής δημοτικής μουσικής".

Για την ευθύνη και την τιμή του να εργάζεται κάποιος στη Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία, θα μιλήσουμε με δυο από τους αντιπρόσωπους της μέσης γενιάς δημοσιογράφων. Ο Κρασιμίρ Μαρτίνοφ, πρώην συνάδελφος από τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία, σήμερα διευθύνει ομάδα ρεπόρτερ του περιφερειακού σταθμού "Ράδιο Σόφια". Στην αρχή της σταδιοδρομίας του εργάστηκε σε ιδιωτικό μουσικό ραδιοσταθμό.

"Το να εργάζεσαι σε σταθμό του βεληνεκούς της Βουλγαρικής Εθνικής Ραδιοφωνίας αποτελεί μια εξαιρετικά μεγάλη ευθύνη", μας λέει ο Κρασιμίρ Μαρτίνοφ. "Έχω εργαστεί σε ιδιωτικό ραδιοσταθμό, όπου μπορείς να επιτρέψεις στον εαυτό σου κάποιο μικρό λάθος ή κάποια ατέλεια. Εδώ, το παραμικρό λάθος, γίνεται αμέσως αντιληπτό από τους παλιότερους και πιο έμπειρους δημοσιογράφους, αλλά και από τους τακτικούς ακροατές. Πρέπει να αναγνωρίσω ότι θεωρώ μεγάλη επιτυχία το ότι εργάζομαι στον κρατικό ραδιοσταθμό, σε ένα σταθμό με τόσο μεγάλη ιστορία".



Η Ραντοστίνα Μπιλιάρσκα είναι ρεπόρτερ στο πρόγραμμα "Χοριζόντ": "Η εργασία μου με γεμίζει ενέργεια, αν και υπάρχουν στιγμές που αισθάνομαι τρομερά εξαντλημένη από την τεράστια υπερένταση. Πρέπει να βρίσκομαι σε συνεχή εγρήγορση και απόλυτη αυτοσυγκέντρωση. Τα νέα πρέπει να μεταδίδονται το συντομότερο δυνατό, μέχρι μια ορισμένη στιγμή. Η οποιαδήποτε καθυστέρηση μπορεί να είναι σημαντικής σημασίας. Αυτό αυξάνει το ποσοστό αδρεναλίνης στον οργανισμό και σε κάνει ψυχικά ακμαίο".



Οι τακτικές εκπομπές στη βουλγαρική γλώσσα για το εξωτερικό, άρχισαν το 1936. Το ίδιο έτος άρχισαν και οι εκπομπές στην εσπεράντο. Το 1937 άρχισαν οι εκπομπές στα γαλλικά, γερμανικά, αγγλικά και ιταλικά. Το πρόγραμμα των εκπομπών στην ιταλική γλώσσα ετοιμάζονταν από τον Πέτερ Ουβαλίεφ, διανοούμενο με πλατιά ενδιαφέροντα και πολύγλωσσο, ο οποίος έγινε στη συνέχεια ένας από τους πιο διάσημους δημοσιογράφους του BBC.

"Η Βουλγαρική Ραδιοφωνία είναι ένας απίθανος ραδιοσταθμός", λέει σε συνέντευξή του ο κ Ουβαλίεφ. "Γεννήθηκε για να μας πείσει ότι βρίσκεται στη μέση του χώρου, ότι καταργεί τα σύνορα μεταδίδοντας σε όλο τον κόσμο τις φωνές μας. Ήμασταν νέα παιδιά, αλλά μπορούσαμε να μιλάμε και να μας ακούει ολόκληρος ο κόσμος. Την εποχή εκείνη ο κόσμος ήταν χωρισμένος από τα μίση και τις αντιθέσεις, αλλά το ραδιόφωνο ξεπερνούσε τα τείχη τους και μας δίδασκε την αγάπη. Μιλώ για την εποχή που όλη η Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία στεγάζονταν σε 4-5 δωμάτια".


Σήμερα η Βουλγαρική Ραδιοφωνία συνεχίζει την παράδοση των πρώτων εκείνων εκπομπών για το εξωτερικό και συνεχίζει να δημιουργεί γέφυρες με τους ακροατές του σε διάφορες ηπείρους. Τα νέα και τα παντός είδους κείμενά μας, η μουσική και οι φωτογραφίες, αναρτώνται στην, μοναδική για τη Βουλγαρία, ιστοσελίδα του η οποία μεταφράζεται σε 11 γλώσσες - στα βουλγαρικά, ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά, ρωσικά, τουρκικά, σερβικά, αλβανικά και αραβικά.

"Η Βουλγαρική Ραδιοφωνία είναι κάτι το μοναδικό", μας λέει ο Διευθυντής του κ. Βαλεντίν Στογιάνοφ. "Είναι μόλις ένα χρόνο μικρότερο από τη Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία η οποία έκλεισε τα 75 χρόνια λειτουργίας. Οι εργαζόμενοι στο πρόγραμμα έχουν εξαιρετική γλωσσική προετοιμασία και ραδιοφωνική παρουσία. Μοναδικό το κάνει και το οτι εκπέμπει στα μεσαία και βραχέα κύματα, αλλά και πρόσφατα στο Διαδίκτυο, το οποίο είναι και το μέλλον. Υπολογίζουμε και ελπίζουμε πολύ στην πρόοδο των τεχνολογιών, μια και αποστολή του είναι να γνωστοποιεί τα όσα γίνονται στη Βουλγαρία σε ολόκληρο τον κόσμο. Θα σας αναφέρω ένα εκπληκτικό παράδειγμα: πέρσι λάβαμε ένα γράμμα από το Περού, με το οποίο οι ινδιάνοι μια πόλης μας ζήτησαν να ονομάσουν το σχολείο τους "Βουλγαρική Ραδιοφωνία", μια και ο δάσκαλός του ήταν τακτικός ακροατής μας για περισσότερα από 30 χρόνια. Πρόσφατα οι συνάδελφοι της γερμανικής σύνταξης δέχτηκαν ένα τηλεφώνημα από ακροατή ηλικίας 6 ετών. Θέλω να ευχηθώ στους εργαζόμενους του Ράδιο Βουλγαρία επαγγελματική επιτυχία και να τους πω να είναι περισσότερο σίγουροι στις δυνάμεις τους. Σε ένα χρόνο θα γιορτάσουμε και εμείς τα 75 χρόνια λειτουργίας".

Από τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ξεκίνησε την επαγγελματική της σταδιοδρομία η Ράινα Κωνσταντίνοβα, διευθύντρια του τμήματος ραδιοφωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ραδιοτηλεόρασης (EBU). Του τμήματος το οποίο ενώνει τους ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς της Ευρώπης.

"Στο διάστημα της πρώτης δεκαετίας του 21 αιώνα το ραδιόφωνο παγκοσμιοποιήθηκε και εκπλήρωσε την επιθυμία και ελπίδα όλων όσων το δημιουργούν και το ακούν", λέει σε συνέντευξή της στη Βουλγαρική Ραδιοφωνία η κα Κωνσταντίνοβα. "Σήμερα το ραδιόφωνο βρίσκεται παντού - στο σπίτι μας, στο κινητό μας τηλέφωνο, στο αυτοκίνητό μας, στον ηλεκτρονικό μας υπολογιστή, στις αναλογικές και ψηφιακές τηλεοράσεις μας. Όλα τα ΜΜΕ συναντιούνται στο Διαδίκτυο και μεταξύ τους, με σημαντικό ρόλο, βρίσκεται και το ραδιόφωνο. Σύμφωνα με τις έρευνες διαφόρων ευρωπαϊκών εταιριών δημοσκοπήσεων, ραδιόφωνο ακούν περίπου εκατό εκατομμύρια άτομα. Ο αριθμός αυτός είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτόν των προηγούμενων ετών και συνεχώς αυξάνεται. Σήμερα το πρόβλημα ή μάλλον η πρόκληση είναι αλλού. Για να ξεχωρίσει ο ακροατής το σταθμό, μέσα στην πλειάδα των σταθμών που λειτουργούν σε ολόκληρο τον κόσμο, αυτός πρέπει να είναι από διαφορετικός έως μοναδικός. Η Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία εδώ και πολύ καιρό αποτελεί μέρος της βουλγαρικής κουλτούρας. Βλέποντας το πληροφοριακό τοπίο της Βουλγαρίας, συνειδητοποιώ ότι είναι ένας από τους πιο ελπιδοφόρους, τους πιο σοβαρούς θεσμούς οι οποίοι απευθύνονται στους ακροατές τους σαν σε έθνος. Το ραδιόφωνο μπορεί να ενώνει τους ανθρώπους, να τους κάνει να σκέφτονται, να επιλέγουν. Αυτή είναι η αποστολή της κοινωνικής ραδιοφωνίας και πιστεύω ότι η Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία, σε όλα της τα προγράμματα, την ακολουθεί πιστά. Αυτό είναι κάτι το οποίο καταλαβαίνουν καλά οι ακροατές της".

Η Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία, το "Παλιό σπίτι", είναι ο θεματοφύλακας αυτού που ο Γενικός της Διευθυντής κ Βαλέρι Τόντοροφ αποκάλεσε τη "φωνητική μνήμη" της Βουλγαρίας. Το ραδιοφωνικό "Χρυσό αρχείο" της είναι το πλουσιότερο στη Βουλγαρία. Αναμένεται ότι μέσα στο 2010 θα ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση του εξαιρετικά πολύτιμου αυτού πλούτου. Δεν είναι τυχαίο που μότο των εορτασμών της επετείου των 75 ετών είναι "Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία - η φωνητική μνήμη της Βουλγαρίας". 

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης

Στην εκπομπή μας μπορείτε να ακούσετε επίσης τις αναμνήσεις πρώην συναδέλφων μας για τη δουλειά τους στην Ελληνική Υπηρεσία.