Ασυνήθιστα θαύματα συμβαίνουν τα Χριστούγεννα. Γι' αυτά πρώτοι μαθαίνουν οι άντρες που λένε τα κάλαντα και ξεκινούν να τα διαδώσουν από πόρτα σε πόρτα. Οι ομάδες των «κολεντάρι» ξεκινούν, σε μικρές ομάδες, ακριβώς τα μεσάνυχτα των Χριστουγέννων, και επισκέπτονται όλα τα σπίτια του χωριού. Σε ορισμένες περιοχές πριν απ’ αυτούς περνούν ομάδες παιδιών. Τα θαύματα των βουλγαρικών δημοτικών τραγουδιών μπορείτε να ακούσετε στην εκπομπή που ετοίμασε η Ρουμιάνα Παναγιώτοβα.

Ήρθαν δυο περιστέρια και κάθισαν στην καρυδιά, τραγουδούν τα παιδιά στις 24 Δεκεμβρίου - την μέρα των μικρών Χριστουγέννων. Το τραγούδι μας περιγράφει για το πώς τα περιστέρια σπάνε από ένα κλαδάκι το οποίο αμέσως γίνεται χρυσό κλειδί που ανοίγει τον ουρανό και τη γη. Τότε τα γήινα και τα ουράνια παιδιά ξεκινούν να δοξάσουν το νέο θεό. Τις ομάδες των παιδιών ακολουθούν οι αντρικές ομάδες που λένε τα κάλαντα. Οι ανύπαντροι και οι νιόνυμφοι πάνε στο δάσος και ψάχνουν να βρουν τρίχρονη βελανιδιά με ίσο κορμό. Το δέντρο πρέπει να έχει ακριβώς το ύψος του τζακιού για να χωράει και να καίει όλο το βράδυ των Χριστουγέννων.

Το δέντρο, που το υποδέχονται οι γυναίκες του σπιτιού, αρχίζει να μιλά και να τους λέει οτι είναι χρυσό δέντρο που θα ανέβει μέχρι τον ουρανό και θα στεριώσει τις ρίζες του στη γη, θα ανθίσει με ασημένια λουλούδια και θα δώσει χρυσούς καρπούς. Από τον κορμό του θα κατέβει στη γη ο νεαρός Θεός. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στον ουράνιο κόσμο. Από κει κατεβαίνουν δυο άγγελοι μεταμορφωμένοι σε περιστέρια για να κόψουν ένα θαυματουργό δέντρο που στη συνέχεια θα μεταφέρουν στον ουρανό για να κάνουν μ’ αυτό την εκκλησία του παράδεισου. Στην εκκλησία αυτή θα πάνε οι άγγελοι επισκέπτες του νεαρού Θεού και θα λειτουργήσουν για να δοξάσουν το όνομά του.

Τα Χριστούγεννα πολλοί ουράνιοι απεσταλμένοι επισκέπτονται τους ανθρώπους. Αυτή τη φορά θα μιλήσουμε για τα άγια ελάφια. Τα κέρατα των ελαφιών αυτών είναι χρυσά, στο μέτωπό τους καίει ένας ήλιος και στο στήθος τους ένα ολόγιομο φεγγάρι. Στο δάσος τα ελάφια συναντούν κυνηγούς που τα ακολουθούν για να τα χτυπήσουν με τα βέλη τους. Τα ελάφια μιλούν και τους λένε να μη χαραμίζουν τα βέλη τους μια και αυτά είναι άγια ελάφια που έχουν κατέβει για να δουν αν οι άνθρωποι τιμούν το Θεό και αν προσεύχονται. Την ίδια ώρα και όλοι οι άγιοι γυρνούν στη γη και τον ουρανό.

Ο άγιος Γεώργιος γυρνά στα μέρη που είναι τα κοπάδια και στα χωράφια για να σιγουρευτεί οτι η άνοιξη θα είναι εύφορη. Στο δρόμο συναντά την Παναγία που τον καθησυχάζει λέγοντάς του οτι η ευφορία θα είναι πραγματική. Η Παναγία έχει βγει για να αναζητήσει νονό για το νεογέννητο γιο της. Στο δρόμο συναντά όλους τους αγίους και τους καλεί να τον βαφτίσουν, αλλά αυτοί την στέλνουν στον άγιο Ιωάννη το Βαπτιστή. Όταν συναντά τον άγιο Πέτρο και τον άγιο Δημήτριο, τους ζητά να τραγουδήσουν ένα χριστουγεννιάτικο τραγούδι για να γιορτάσουν τη Θεία Γέννηση. Οι άγιοι το τραγουδούν και όλος ο κόσμος σωπαίνει για να τους ακούσει. Το ίδιο τραγούδια τραγουδούν και οι άντρες που λεν τα κάλαντα από σπίτι σε σπίτι.

Τη νύχτα των Χριστουγέννων όλα είναι δυνατά. Τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια αφηγούνται πως οι πατεράδες σπάνε σε κομμάτια τις βασιλόπιτες και αυτές μετατρέπονται σε ποτάμια από στάρι που γεμίζουν τις αποθήκες και σε ποτάμια από γάλα και μέλι, χρυσό κι ασήμι. Θαύματα γίνονται και με τα μεγάλα παιδιά της οικογένειας. Τα τραγούδια μας αφηγούνται πως οι νέοι εργένηδες κάνουν αγώνα δρόμου με τον ήλιο για να τον νικήσουν και να παντρευτούν την αδερφή του την Αυγή. Ο ίδιος ο ήλιος παντρεύεται μια απλή κοπέλα, η ομορφιά της οποίας είναι πιο λαμπερή κι από την ίδια του τη λάμψη. Οι ανύπαντρες κοπέλες βρίσκουν χρυσόμηλα στις αυλές, ενώ οι μικρότερες παίρνουν για δώρο ένα χρυσό πουκάμισο από την Παναγία. Τα μικρά αγόρια περνούν πάνω σε άλογο τον ποταμό Δούναβη για να γίνουν γερά και δυνατά παλικάρια. Ο γεροντότερος του χωριού δέχεται την επίσκεψη τριών βασιλιάδων που τον καλούν να γίνει κι αυτός βασιλιάς. Μετά από τα θαύματα που αφηγούνται οι καλανταριστές, παίρνουν σαν αμοιβή ένα νόμισμα από τους νοικοκυραίους. Το νόμισμα μετατρέπεται σε ποτάμι από ασήμι και χρυσό.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης