Νέο νομοσχέδιο προβλέπει ευρύτερο φάσμα θεμάτων για δημοφίσμα

Παρόλο που 20 χρόνια η Βουλγαρία ακολουθεί την πορεία των δημοκρατικών διαδικασιών, δεν είναι πολλά τα παραδείγματα για άμεση συμμετοχή των Βουλγάρων πολιτών στην επίλυση σημαντικών εθνικών ή τοπικών ζητημάτων. Αποδείχνεται ότι η Βουλγαρία είναι η μοναδική μεταξύ των βαλκανικών χωρών, στην οποία δεν έχει διενεργηθεί εθνικό δημοψήφισμα μετά τις δημοκρατικές αλλαγές.

Το περασμένο έτος οι κάτοικοι των παρευξείνιων πόλεων Μπουργκάς και Σοζόπολ είχαν την δυνατότητα να εκφράσουν την γνώμη τους σχετικά με την κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς–Αλεξανδρούπολης. Και παρόλο που το μεγαλύτερο μέρος των πολιτών που ψήφισαν ήταν κατά της κατασκευής του αγωγού, τα αποτελέσματα και των δύο τοπικών δημοψηφισμάτων δεν ήταν έγκυρα. Η αιτία ήταν ότι δεν καλύφθηκαν τα απαραίτητα σύμφωνα με τον τότε Νόμο 50% +1 ψήφο από αυτούς που έχουν το δικαίωμα να ψηφίσουν.

Στα τέλη Μαΐου η 40 Εθνοσυνέλευση ενέκρινε νέο Νόμο για την άμεση συμμετοχή των πολιτών στην κρατική εξουσία και την τοπική αυτοδιοίκηση. Σύμφωνα με τον βουλευτή από το Σοσιαλιστικό κόμμα Γιανάκι Στοΐλοφ που κατέθεσε το νομοσχέδιο, στο Νόμο προβλέπεται συγκριτικά μεγάλο ευρύ φάσμα ζητημάτων για το οποίο οι Βούλγαροι πολίτες μπορούν να αποφανθούν σε τοπικό ή εθνικό δημοψήφισμα.

Σημαντική είναι και η δυνατότητα για δημοψήφισμα με την πρωτοβουλία των πολιτών και όχι μόνο της Βουλής, του Υπουργικού Συμβουλίου ή του κρατικού ηγέτη όπως ήταν στον παλιό νόμο. Οι αντιπρόσωποι των οργανώσεων των πολιτών στη Βουλγαρία αναγνωρίζουν την πρόοδο που επιτεύχθηκε με τη νέα νομοθεσία, ταυτόχρονα θεωρούν όμως ότι δεν ενθαρρύνει την δραστηριοποίηση των πολιτών. Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο η απόφαση του δημοψηφίσματος είναι έγκυρη εάν έχουν λάβει μέρος όχι λιγότεροι πολίτες από όσους έχουν ψηφίσει στις τελευταίες κοινοβουλευτικές εκλογές. Παρόμοια απαίτηση είναι ανεκπλήρωτη, είναι κατηγορηματικές οι μη κυβερνητικές οργανώσεις.

Τέτοια είναι και η γνώμη του διδάκτορα συνταγματικού δικαίου Μαρτίν Μπέλοφ που ισχυρίζεται ότι κατά παράδοση η μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών είναι στις εκλογές για Εθνοσυνέλευση, σε συνέχεια – για τοπικές αρχές και στο τέλος – η συμμετοχή σε δημοψηφίσματα. Αυτός είναι και ο λόγος 13 οργανώσεις των πολιτών να στείλουν επιστολή στη νέα Βουλή με το αίτημα ο όρος αυτός να καταργηθεί ή τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος να αναγνωρίζονται με συμμετοχή 20% των πολιτών.

Άλλο αίτημά τους είναι να μειωθεί ο απαραίτητος αριθμός υπογραφών με το οποίο οι πολίτες μπορούν να ζητήσουν εθνικό δημοψήφισμα. Στην πρώτη παραλλαγή του νόμου, που εγκρίθηκε κατά την πρώτη ανάγνωση στην Βουλή, ο αριθμός αυτός ήταν 150 000 υπογραφές. Στην περίπτωση αυτή η Βουλή έπρεπε να αποφασίσει εάν θα συμμορφωθεί με την πρωτοβουλία των πολιτών για δημοψήφισμα ή όχι. Σε περίπτωση όμως που οι υπογραφές είναι 300 000 η Βουλή ήταν υποχρεωμένη να αποφασίσει την διενέργεια του δημοψηφίσματος.

Στην έγκριση του Νόμου σε κατ' άρθρο συζήτηση οι αριθμοί αυτοί έγιναν αντίστοιχα 200.000 και 500.000 υπογραφές. Σύμφωνα με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις η απαίτηση αυτή είναι αδύνατη και ουσιαστικά μπλοκάρει την δυνατότητα των Βουλγάρων πολιτών να συμμετέχουν άμεσα στην λήψη σημαντικών για την χώρα αποφάσεων. Γι αυτό οι μη κυβερνητικές οργανώσεις επιμένουν ο Νόμος να επιστρέψει προς την πρώτη παραλλαγή του, καθώς επίσης και να αυξηθεί η τελική προθεσμία για την συγκέντρωση των υπογραφών από 3 έως 6 μήνες.

"Πρέπει λίγο να ανοίξουμε το σύστημα, έτσι που οι πολίτες να μην είναι απλώς αδρανείς καταναλωτές των διοικητικών αποφάσεων, αλλά να μπορούν και να συμμετέχουν στην διαδικασία λήψης αποφάσεων", λέει ο κ. Μπέλοφ. "Αυτό είναι κάτι πολύ θετικό αλλά εάν γίνεται με έναν λογικό, συστηματικό τρόπο. Το κλειδί προς το λογικό μοντέλο της άμεσης δημοκρατίας είναι στην δική της συστηματική , ημερήσια χρήση, και όχι η συμμετοχή του λαού μόνο σε περιπτώσεις όταν η πολιτική ελίτ έχει ανάγκη από την έγκριση ήδη ανειλημμένης από αυτή πολιτικής απόφασης".

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα

Διαδώστε

Νέο νομοσχέδιο προβλέπει ευρύτερο φάσμα θεμάτων για δημοφίσμα

Περισσότερα στην κατηγορία

Για το σχέδιο σύνθεσης της υπηρεσιακής κυβέρνησης και τη λογική της πολιτικής κατάστασης στη Βουλγαρία

20 χρόνια η Βουλγαρία στο ΝΑΤΟ

Ο Ραντάν Κάνεφ για το μελλοντικό ΕΚ και την καθυστερημένη ευρωπαϊκή συζήτηση στη Βουλγαρία