Η σαλάτα "σόπσκα" - βαλκανικές αντιθέσεις και γεύσεις

Άσπρο, πράσινο και κόκκινο! Αυτά είναι τα χρώματα της σημαίας της Βουλγαρίας, αυτά είναι και τα χρώματα της υπέροχης βουλγαρικής σαλάτα "σόπσκα". Πρόκειται για μια νόστιμη σαλάτα η οποία έχει γίνει το σήμα κατατεθέν της παραδοσιακής μας κουζίνας και που τελευταία προκάλεσε αρκετές διαφωνίες σε βαλκανικό επίπεδο.

Ο συνδυασμός της ντομάτας με το ψιλοκομμένο αγγούρι, πιπεριές και κρεμμύδι, που καλύπτονται από τριμμένο άσπρο τυρί σαν τη φέτα, δημιουργεί μια ανεπανάληπτη γεύση η οποία είναι αρεστή σε όλους τους ουρανίσκους. Δεν είναι τυχαίο που μια από τις πρώτες κουβέντες την οποία μαθαίνουν όλοι οι ξένοι που επισκέπτονται τη χώρα μας, είναι ακριβώς αυτός: η ονομασία της διάσημης αυτής σαλάτας. Η γοητεία της πηγάζει από τον απλό συνδυασμό διαφορετικών γεύσεων που αλληλοσυμπληρώνονται - το συνδυασμό των ωμών λαχανικών και του τριμμένου τυριού.

Η διάδοση της φήμης της έξω από τα σύνορα της Βουλγαρίας την έκανε μεν διάσημη, αλλά επίσης δημιούργησε διαφωνίες σε ό, τι αφορά το ποιας εθνικότητας είναι και σε ποιόν ανήκει σαν "πνευματική ιδιοκτησία". Οι διαφωνίες προέκυψαν όταν μια σερβική εφημερίδα υποστήριξε ότι πρόκειται μέλλον για σέρβικη παρά για βουλγάρικη, μακεδονική ή τσέχικη σαλάτα.

Όπως ήταν φυσικό άλλωστε, η αντίδραση των κορυφαίων Βούλγαρων ειδικών δεν καθυστέρησε, με πρώτη την ένωση των μαγείρων του Πλόβντιφ οι οποίοι τόνισαν ότι οι Σέρβοι, "χαρακτηριζόμενοι από πλήρη έλλειψη πατριωτικών αισθημάτων", βάζουν στη σαλάτα καυτή πιπεριά και δεν τη σκεπάζουν με τριμμένο τυρί.

Βαρυσήμαντος ήταν ο λόγος του Μίροσλάφ Στέφανοβιτς, γνωστού και σαν Μάστρο Μίρο, ο οποίος έχει πάρει τέσσερις φορές το πρώτο βραβείο μαγειρικής στη Σερβία. Ο διάσημος Σέρβος μάγειρας είναι ιδιοκτήτης του πιο διάσημου σέρβικου εστιατόριου στη Σόφια και ο βαρυσήμαντος λόγος του ήταν: "Δεν πρόκειται να πολεμήσουμε για μια σαλάτα!"

Οι διαφωνίες όξυναν την κατάσταση και άρχισε, μάλιστα, να γίνεται λόγος ακόμα και για την απόκτηση πατέντας για την πατρότητα και την κατασκευή της εν λόγω σαλάτας. Ποια είναι όμως η πατρίδα της σαλάτας "σόπσκα" και ποιο το μυστικό της επιτυχίας της;

Η Βουλγαρική Ραδιοφωνία ζήτησε την άποψη του Ιβάν Ζβέζντεφ, ειδικού της μαγειρικής και παρουσιαστή του γευστικού τηλεοπτικού προγράμματος "Bon Αppetite": "Η συνταγή για τη σαλάτα "σόπσκα" κατασκευάζεται από βούλγαρους ειδικούς της μαγειρικής τέχνης και πρωτοεμφανίζεται στο συνταγολόγιο μαγειρικής που εκτύπωσε το υπουργείο Εμπορίου, το οποίο ήταν υπεύθυνο και για τον τουριστικό τομέα, την εποχή του σοσιαλιστικού καθεστώτος στη Βουλγαρία", λέει ο Ιβάν Ζβέζντεφ. "Γίνεται διάσημη το 1960, την περίοδο που η κρατική τουριστική επιχείρηση Balkantourist αποφασίζει να δελεάσει τους επισκέπτες της Βουλγαρίας, προσφέροντάς τους μια πιο λαϊκή και οικογενειακή κουζίνα. Είναι η εποχή που γίνονται διάσημα τα ταβερνάκια τύπου "χάνι, τα μαγειρεμένα σε πήλινα σκεύη φαγητά, τα κεντητά, με λαϊκά μοτίβα, τραπεζομάντηλα".

Σε κανένα βιβλίο με συνταγές μαγειρικής, το οποίο εκδόθηκε πριν το 1960, δεν συναντάμε τη σαλάτα αυτή. Η διάδοση της σαλάτας έχει μια πολύ απλή εξήγηση, υποστηρίζει ο Ιβάν Ζβέζντεφ: "Η σαλάτα "σόπσκα" έγινε γνωστή στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης και τα Βαλκάνια, μια και οι περισσότεροι τουρίστες που επισκέπτονταν τη Βουλγαρία προέρχονταν από την Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία, γενικότερα από τις χώρες του πρώην σοσιαλιστικού στρατοπέδου", δηλώνει ο Ιβάν Ζβέζντεφ. "Οι τουρίστες τη συνδέουν με τις αναμνήσεις τους από τη χώρα μας, όταν καθισμένοι στα ταβερνάκια την έτρωγαν πίνοντας τη ρακή τους και με τον καιρό άρχισαν να την φτιάχνουν και στις πατρίδες τους. αλλά ακόμα και στο εξωτερικό κανείς δεν μπορεί να παρουσιάσει βιβλίο με τη συνταγή της, το οποίο να έχει εκδοθεί πριν το 1960".

Η σαλάτα "σόπσκα" έχει μια, κάποια, μακρινή ομοιότητα με την ελληνική χωριάτικη. Η βουλγάρικη συνταγή είναι διαδεδομένη στην Ουγγαρία, ενώ σε ορισμένα τσέχικα και σλοβακικά εστιατόρια σερβίρεται με την ίδια ονομασία, χωρίς πιπεριά ή χωρίς κρεμμύδι, αλλά πασπαλισμένη με μπόλικη… ζάχαρη.

"Η επιτυχία της σαλάτας αυτής οφείλεται στην ποικιλία των προϊόντων με την οποία κατασκευάζεται, στη φρεσκάδα της και με στον μελετημένο συνδυασμό γεύσεων που προσφέρει. Πρόκειται για μια καθαρά βουλγάρικη συνταγή και όσοι την αντιγράφουν θα πρέπει να μας είναι ευγνώμονες", καταλήγει ο μαιτρ της μαγειρικής και και παρουσιαστής της γευστικής τηλεοπτικής εκπομπής "Bon appetite", Ιβάν Ζβέζντεφ.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης

Διαδώστε

Η σαλάτα "σόπσκα" - βαλκανικές αντιθέσεις και γεύσεις

Περισσότερα στην κατηγορία

Χριστουγεννιάτικο παζάρι ανοίγει στη Σόφια

Στην Σόφια φτάνει το κρασί beaujolais nouveau

Έκθεση του ρουμάνου ζωγράφου Οβίντιου Καρπουσόρ