Το 1856 στην παραδουνάβια πόλη Σβιστόβ, τέσσερις αναγεννητές δημιούργησαν το πρώτο βουλγαρικό κοινοτικό κέντρο. Σε περιόδους υποταγής στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, αυτή η ευγενής πρωτοβουλία βασίζεται στην αποστολή της αφύπνισης και της διαφώτισης.

Ο πολιτιστικός θεσμός που είναι τα κοινοτικά κέντρα, υπάρχει μέχρι σήμερα, αν και με τα χρόνια άλλαξε όψη και κλίση. Υπάρχουν αμέτρητα παιδιά που άγγιξαν την τέχνη και διεύρυναν τους ορίζοντές τους μέσα από βιβλία στις βιβλιοθήκες. Υπάρχουν αμέτρητοι ενήλικες που έχουν ξεφύγει από τις έγνοιες και τη μοναξιά χάρη σε κάποιο ερασιτεχνικό σύλλογο. Πώς όμως επιβιώνουν τα κέντρα σήμερα στις συνθήκες πανδημίας;

«Μετά βίας» είναι η απάντηση της Βέσελα Γιορντανόβα, η οποία μαζί με τον σύζυγό της Γιορντάν ηγούνται του συγκροτήματος λαϊκών χορών «Εξέλιξη» στο Σεβλίεβο.

«Αυτά τα χρόνια, στα οποία ξεκινούσαμε για δύο εβδομάδες και σταματούσαμε για δύο μήνες, η κακή φυσική κατάσταση είχε εξαιρετικά άσχημη επίδραση στους ερμηνευτές» συνεχίζει η Βέσελα. «Έχουμε και λιγότερα παιδιά - είναι φυσικό να τα παρατήσουν όταν δεν υπάρχουν συναυλίες».

Το 2005, η Βέσελα και ο Γιορντάν διηύθυναν ένα φολκλορικό σύνολο με περισσότερα από 60 χρόνια ιστορίας, φήμη και πολλά βραβεία, και ένα χρόνο αργότερα ξεκίνησαν να διδάσκουν και μαθήματα παραδοσιακών χορών. Τη μεγαλύτερη επιτυχία τους σημείωσαν το 2016, όταν εκπροσώπησαν τη Βουλγαρία στο Πέμπτο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Φολκλόρ στο Μεξικό. Με αφορμή τα 60 χρόνια παρέλαβαν το βραβείο της Ένωσης Λαϊκών Κοινοτικών Κέντρων για το καλύτερο ερασιτεχνικό σύνολο.

«Διδάσκουμε μόνο χαρακτηριστικούς παραδοσιακούς χορούς» λέει ο Γιορντάν Γιορντανόφ. «Έχουμε κληρονομήσει μια τεράστια περιουσία. Οι πρόγονοί μας δεν χόρευαν μόνο για διασκέδαση. Οι περισσότεροι χοροί συνδέονται με κάποια τελετουργία, γιορτή, εκτελούνται σε αυστηρά καθορισμένο χρόνο και με αυστηρά καθορισμένο τρόπο».

Με αφορμή την 1η Μαρτίου - Ημέρα της ερασιτεχνικής τέχνης, στο κοινοτικό κέντρο του Σεβλίεβο «Εξέλιξη – 1870» θα συγκεντρωθούν παραδοσιακά αρκετές γενιές αποφοίτων του λαϊκού συνόλου. Αλλά την παραμονή της γιορτής δεν κρύβουν τις δυσκολίες και το πραγματικό κίνδυνο για τα κοινοτικά κέντρα να εξαφανιστούν.

«Δυστυχώς, λόγω ανεπαρκούς χρηματοδότησης, τα κοινοτικά κέντρα έχουν γίνει σχεδόν σύμβολο κακής ποιότητας» λέει η Βέσελα Γιορντανόβα. «Τα παιδιά όμως ξεκινούν την επαφή τους με τις τέχνες από τα κοινοτικά κέντρα. Οι υπάλληλοί μας μεγαλώνουν και οι νέοι δε θέλουν να διδάσκουν λόγω της χαμηλής αμοιβής. Τα κοινοτικά κέντρα λοιπόν ερημώνουν. Γι' αυτό περιμένουμε τους πολιτικούς να απαντήσουν στο ερώτημα πώς θα διατηρήσουμε το βουλγαρικό χαρακτήρα και την εθνική αυτοπεποίθηση καταστρέφοντας τα κοινοτικά κέντρα.»

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα

Φωτογραφίες: chitalishte-razvitie.net